By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Album: ทำมือ Tam Meu (1989)
This album is HIGHLY Recommended and is available at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: For the very complicated background, see the Wikipedia articles on the Shan State and the Shan people. Shan State is in Burma (Myanmar) bordering Thailand (to the upper left “at 10 o’clock” relative to Thailand) and many of the ethnic groups who live there want independence from the Burmese. Thailand had for decades been supporting the noncommunist rebels within Burma, but in more recent years the policy changed to cooperate with the Myanmar government to pressure these small groups to give up fighting against Myanmar and stop producing heroin which has long been their main income. At the time this song came out, the Burmese military government was signing ceasefire agreements with all the rebel groups in Shan State, leading to “an uneasy truce.” The Tai-Shan ethnic group migrated to their present locations from Southwestern China (during the Mongol campaigns in the 13th century, if I understand correctly). The Shan or Tai Yai (meaning “Big Tai”) descend from an older branch of the Tai-Shan and live in present day Shan State. The Tai-Shan who migrated into modern-day Laos and Thailand are the Tai Noi (meaning “Small Tai”). Another detail is that the word ไท้ means both “Tai” (the ethnic group) and “free” and is pronounced the same as “Thai.” However, Add is mostly using the spelling “ไทย” (“Thai”) even when talking about the Tai Yai.

The video is from the Carabao 35th Anniversary concert in Thailand and features Sek Loso. Notice Sek Loso mostly pronounces “Shan State” according to English pronunciation (showing off that he speaks perfect English).

ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น ตะวันยังเศร้ายังโศกศัลย์
To the left, 10 o’clock, the sun is still sad and distressed
เหตุการณ์ผ่านเลย นับแสนวัน
The event happened already many days ago
ถอยมาด้วยกันทั้งฉานไต
Everyone has retreated back together, both Shan and Dtai [the Shan-Tai]*
เมื่อเจงกีสถ่าน กรีฑาทัพ
When Genghis Khan** moved his troops
รุกตี เข้ามาถึงจีนใต้
invading southern China
เขาถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยใหญ่
They withdrew to arrive [where they are]. They are Thai, but Thai Yai (Big Thai)
เราถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยน้อย
We withdrew to arrive [where we are]. We are Thai, but Thai Noi (Small Thai)

ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free

ดินแดนที่ปกคลุม ด้วยเทือกเขา
A territory covered with mountain ranges
มีดอกไม้ขาว พิษยางร้าย
There are white poppies and opium latex
วันนี้อบอวล ด้วยควันไฟ
Today it smells of smoke
ที่เผาล้างมลทิน คอยนินทา
from burning to wash away the blemish that [the world] condemned
เพื่อลบคำ ตราหน้าว่าค้าฝิ่น
To evade the stigmatizing words “opium trade”
เพื่อกอบกู้แผ่นดิน อย่างทำมา
In order to save their territory as always****
และวันนี้ไทยน้อย จงเปิด ตา ซ้าย 10 นาฬิกา มีชนชาติไทย
And today the Thai Noi (Small Thai) must open their eyes. To the left, 10 o’clock, is a Thai nationality

มี ภาษา เป็นของตัวเอง
Have [one’] own language
มี หนังสือ เป็นของตัวเอง
Have [one’s] own books
มี แผ่นดิน เป็นของตัวเอง
Have [one’s] own territory
มี ลูกหลาน ดูแลตัวเอง
With [the] decedents taking care of their own selves

มีประชาชน ชาวไทยเจ้าฟ้า โปโมเฮง ขุนศึกขุนส่า
There are people, Thai people, “Prince” [General] Bomoheng, Khun Sa the warlord***
ลุกขึ้นสู้ กองทัพ พม่า
[who] stood up and fought against Burma [this is perhaps in the 1960s?]
เพื่อแผ่นดิน บิดรมารดา
For their motherland
เพื่ออนาคตไทยใหญ่ ไท้
For the future of the Thai Yai. Tai/free

ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free

ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น คือรัฐฉานบ้านช่องของไทยใหญ่
To the left, 10 o’clock is Shan State of the Thai Yai
เขาต่อสู้เพราะเขา คือคนไทย ไม่ใช่หม่อง โซ่ ที่โกงเมือง
They fight because they are Thai. Unlike Maung So [I don’t know how that is] who cheated the country.
ถ้าเห็นเป็นเรื่องของชาวบ้าน ตามตำนาน คือพี่น้อง คือผองเพื่อน
If you’re wondering how this is any of our business, according to legend, we are relatives, we are all friends
อย่าเห็นเป็นกันชนกันคนเถื่อน ที่ลบเลือนประวัติศาสตร์ ของชนชาติไทย
Don’t view them as a buffer [against] the savages [who tried to] erase the history of the Thai people

ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free

ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free

ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free

* The evolution of the word “Thai” is ไต => ไท => ไทย. Thus ฉานไต would be Shan-Tai.
**The official words say “Ghengis Taan” but I am hearing something like “Ghengis Khan”
*** ขุนส่า Khun Sa was a drug lord, the most wanted by the US many years ago. Add is praising him for being a state hero. Read the story of Khun Sa at Wikipedia.
*** Another translator tells me, in this section, Add sympathizes with Thai Yai (Shan) who are accused of being the main heroin producer in the area. He cites the need for money to fight Myanmar as a reason for heroin exportation and claims they gradually reduce the plantation areas by burning them.

Music and Lyrics by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul (แอ๊ด คาราบา Add Carabao); arranged by ปรีชา ชนะภัย Precha Chanopai (เล็ก คาราบาว Lek Carabao)
Posted to YouTube October 18, 2019.

Note: The three toxic substances are Paraquat, Glyphosate and Chlorpyrifos. About the translation: The word เลิก pronounced “lerk” does not correspond directly with any one English word but means “to end” in the sense of to break up, or it means “to discontinue doing something.” Concerts “lerk” (break up when they end). Couples “lerk” (break up at the end of a relationship). (However if you “lerk” work, you do not quit but only finish up for the day.) A related word “ยกเลิก” “yoklerk” means “to recind or abolish,” as in to abolish a law. I’ve used a variety of English words for “lerk” to get the sense of the word, but “Stop!” Stop!” “Stop!” would work as well.

ลาวก็เลิกแล้ว เขมรก็เลิกแล้ว
Laos has ceased [doing it] already. Cambodia has also stopped.
เวียดนามก็เลิกแล้ว จีนก็เลิก
Vietnam has stopped already. China also stopped.
มาเลย์ก็เลิกแล้ว อินโดก็เลิกแล้ว
Malaysia has stopped. Indonesia also stopped.
ฟิลิปปินส์ก็เลิกแล้ว ญี่ปุ่นก็เลิก
The Philippines has stopped already. Japan also stopped.

*เยอรมันนี ประเทศผู้ส่งออกสารพิษ
Germany, the county exporting this toxin
เขารู้ดีว่ามันผิด ผู้นำเขาถึงสั่งให้เลิก
They know very well it’s wrong, to the point their leader has ordered it stopped
สงสารแต่เด็กไทย ทารกที่กำลังจะมาเกิด
Pity the Thai children, the babies about to be born
อยู่ในสารเคมี อยู่ในท้อง อยู่ในครรภ์มารดา
Living with these chemical substances [since] the mother’s womb

เลิก เลิก เลิก
Stop! Stop! Stop!
เลิก เลิก เลิก
Break it up! Discontinue!
เลิก เลิก เลิก
End it! End it! End it!
เลิก เลิก เลิก
Desist! Desist! Desist!

อเมริกาก็เลิกแล้ว แคนนาดาก็เลิกแล้ว
America has stopped already. Canada also has stopped
บราซิลก็เลิกแล้ว อังกฤษก็เลิก
Brazil has stopped. England has also stopped
ฝรั่งเศส เดนมาร์ก นอรเวย์ อียูไปยันรัสเซีย
France, Denmark, Norway, from the EU to Russia
นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย อินเดียก็เลิก
New Zealand, Australia, and India have also stopped.

**58 ชาติ ที่เจริญแล้วเขาเลิกใช้
58 developed countries have stopped using [them].
เพราะสารพิษอันตราย มันตกค้างไปถึงชาติหน้า
Because they’re dangerous toxins. They will remain for future lives
สงสารแต่เด็กไทย เกิดมาอาจต้องเป็นกำพร้า
Pity the Thai children who are born to possibly be orphaned
พ่อไปไร่นา ไม่กลับมาเพราะแบกถังเคมี
The father goes into the field and doesn’t come back because he was carrying on his shoulders buckets of chemicals

เลิก เลิก เลิก
Stop! Stop! Stop!
เลิก เลิก เลิก
Break it up and discontinue!
เลิก เลิก เลิก
End it! End it! End it!
เลิก เลิก เลิก
Desist! Desist! Desist!

*เยอรมันนี ประเทศผู้ส่งออกสารพิษ
Germany, the county with exporters of these toxins
เขารู้ดีว่ามันผิด ผู้นำเขาถึงสั่งให้เลิก
They know very well it’s wrong, to the point their leader has ordered it stopped
สงสารแต่เด็กไทย ทารกที่กำลังจะมาเกิด
Pity the Thai children, the babies about to be born
อยู่ในสารเคมี อยู่ในท้อง อยู่ในครรภ์มารดา
Living with these chemical substances [since] in the mother’s womb

**58 ชาติ ที่เจริญแล้วเขาเลิกใช้
58 developed countries have stopped using [them].
เพราะสารพิษอันตราย มันตกค้างไปถึงชาติหน้า
Because they are dangerous toxins. They will remain for future lives
สงสารแต่เด็กไทย เกิดมาอาจต้องเป็นกำพร้า
Pity the Thai children who are born to possibly be orphaned
พ่อไปไร่นา ไม่กลับมาเพราะแบกถังเคมี
The father goes into the field and doesn’t come back because he was carrying on his shoulders buckets of chemicals

ที่ดีก็ว่าดี ที่ไม่ดีก็แก้ไขกันไป
What is good, we’re OK with! What is not good, we fix it together.
เพื่อแผ่นดินไทย อยู่ได้อยู่ดีกินดี
For the well-being of Thailand!

เลิก!
Stop!

Lyrics and melody by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบา Add Carabao
Posted to YouTube January 7, 2017

Note: The main reason I translated this song is it is representative of a very religious turn by Add Carabao in later life. Also it’s pretty sounding. The song is about the monk Prayudh Payutto. Learn about him at Wikipedia.

อยู่อย่างต่ำธรรมดา แต่ปัญญาสูงเด่น
Living as low and ordinary, but his wisdom is high and outstanding
ดั่งพระจันทร์วันเพ็ญ ประดับนภาราตรี
Like the full moon decorating the night sky
ท่านคือช้างป่าต้น คือคนสุพรรณบุรี
He is an elephant in the forest, a person of Suphan Buri [Province]
มหาปราชญ์ฝ่ายบาลี ที่โลกกราบสนิทใจ
A great philosopher on the Pali side, that the world bows to trustfully

ประภาคารแห่งปัญญา อีกเมตตาเป็นที่ตั้ง
A lighthouse of knowledge. Furthermore, kindness is basic [with him]
เถรวาทจึงมีหวัง มีพลังก้าวเดินต่อไป
[His] doctrine therefore is hopeful, having strength for walking onwards
พระพุทธศาสนา ศรัทธาของชนชาวไทย
Buddhism, the religion of the Thai people.
ยังคงส่องสว่างไสว ด้วยเทียนไข “พระธรรมปิฎก”
Still illuminates profusely with the candle of the Pali cannon

* พุทธธรรม วรรณกรรมจรรโลงพระพุทธศาสนา
The Buddhist moral code and literature sustains Buddhism
พุทธปัญญา คือศรัทธา คือดวงตา…เห็นธรรม
The knowledge of Buddhism is faith, is the eyes . . to see Dharma [justice, righteousness, morality]
มวลมนุษย์ ยังเวียนว่ายกิเลสหนา แสงแห่งธรรม นำพาหลุดพ้นกรรม
The masses of people are still swimming in circles of desire. The light of Dharma leads to escape from sin/bad karma
โชคดี มี “เทียนพุทธธรรม” พระพรหมคุณาภรณ์ ป.อ. ปยุตฺโต
Lucky that we have “The Candle of Buddhist Teachings” Phra Prom Khunaporn P.A. Payutto
(ซ้ำ *)
เราโชคดี มี “เทียนพุทธธรรม” สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ป.อ. ปยุตฺโต
We are lucky to have “The Candle of Buddhist Teachings” Somdet Phra Buddhakosajarn P.A. Payutto
เพชรน้ำเอกแห่งวรรณกรรม คือพุทธธรรมที่โลกบูชา
The crowning jewels [?] of literature are the Buddhist teachings that the world reveres
เพชรน้ำเอกแห่งวรรณกรรม คือพุทธธรรมที่โลกบูชา
The crowning jewels [?] of literature are the Buddhist teachings that the world reveres

Lyrics and Melody by by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee-Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao) (1986)
Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.

Note: Add Carabao is the invited singer on this song. He gets to sing the very pretty chorus.

ไม่มีใคร คนใด
There isn’t anyone at all
หัว ใจดวงใด ไม่มีความหมาย
whose heart, whose heart doesn’t have meaning
ต่างมุ่งหมาย ตามสาย ทางเดิน
Different aims, according to the path walked
คนเอ๋ย คนเอ๋ย คน
Oh, people, oh people . .. People,
ต่างก็รู้ อยู่
each one knows
ใจของใครก็ รู้รู้ใจ
whoever’s heart also knows, the hearts
ไม่แตกต่างกัน
of people aren’t different from each other.

จะมีใคร คนใด
Is there anyone at all
หรือ ใจดวงใด
or and any heart at all
อยากพ่ายอยากแพ้
that wants to lose, to fail?
ใครอยากอ่อนแอ เรื่องราว
Who wants to be weak? Stories . . .
ใครต่างคนต่างใคร
Different people’s differ
ก็ต่าง มุ่งหมาย มั่น
Also their aims are different
คนเหมือนกันแหละหนา ฟ้าดิน
People are the same all across the Earth and sky
ดิ้นรนหา ความ
People struggle and search for meaning

Add:
น้ำ เอย น้ำ ใจ
Kindness, oh the kindness
ของ ใคร ให้มา
of whoever, let it come
เหมือน การ พึ่ง พา
Like relying on
ภาษา ความ เข้าใจ
the language of understanding

Chorus of people:
(น้ำ เอย น้ำ ใจ)
(Kindness, oh, the kindness)
(ของ ใคร ให้มา)
(of whoever, let it come)
(เหมือน การ พึ่ง พา)
(like relying on . . .)
(ภาษา ความ เข้าใจ)
(the language of understanding)

Asanee (or Wasan?):
มันก็เป็น เช่นนั้น
And it’s like that,
นะเออ ฉันเธอต่างมุ่งต่างสาย
am I right? Me, you, different aims, different paths
สิ่งที่วายร้าย มุ่งหมาย ว่าดี
Things that evil people . . . aim that it’s good [?]
เพียงแค่ความเข้าใจ
If only understanding
ก็แบ่งกันไว้มั่ง
were, perhaps, to be spread around
เป็นเช่นดังของขวัญให้กัน
It’s like a gift given to each other
โลกอันโสภา
A beautiful world.
ก็ใช่ ว่าใคร ไม่มี จิตใจ
And it’s not like there’s anyone without a heart
ก็ใช่ ว่าใคร อยากไร้ คุณค่า
And it’s not like anyone wants to be worthless
ก็ใช่ ว่าใคร อยากเสียน้ำตา
And it’s not like anyone wants to spill/waste tears
นะ เอย
Am I right? Oh . . .

Add:
น้ำ เอย น้ำ ใจ
Kindness, oh the kindness
ของ ใคร ให้มา
of whoever, let it come
เหมือน การ พึ่ง พา
Like relying on
ภาษา ความ เข้าใจ
the language of understanding

Chorus of people:
(น้ำ เอย น้ำ ใจ)
(Kindness, oh, the kindness)
(ของ ใคร ให้มา)
(of whoever, let it come)
(เหมือน การ พึ่ง พา)
(like relying on . . .)
(ภาษา ความ เข้าใจ)
(the language of understanding)

Lyrics and Melody by by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee-Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao) (1986)
Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.

Note: The words ไท (free) and ไทย (Thai) sound the same but are written differently. There is some murkiness about whether the word “Thai” in “Thailand” means “free” or just names the dominant ethnic group of Thailand (Thai). Bottom line, the word “Thai” has the connotation of “free.”

โอ แล้วกันโว้ เอ๊โอ แล้วกันโว้
OOOHHH! Ok then! OOOOOHHH! Alright! [Let’s do this!] OOOHH!
โอ วันนี้ วันดี วันที่เป็นไท
Oh . . . today . . . a good day . . . a day that we are free
กู่ร้องไป เมืองไทย ของเรา
I sing to. . . Thailand . . . [this country] of ours

Chorus:
ร้องกู่ก้องไป เพลงชาติไทยเดียวกัน
Sing, I sing, a song of our Thai country, right along with you
ร่วมกันร้อง เพื่อนผองไทย
Joining to sing, with the entire group of Thai friends
พี่น้องไทยใช่ใคร[kon?]อื่น
Thai brothers and sisters, and not anyone else

โอ้ละหนอ วันนี้วันดี วันที่ เป็นไทย
Oh la-naw!* Today is a good day. A day that we are Thai
กู่ ร้องไป เมืองไทย ของเรา
I sing to . . . Thailand . . . [this country] of ours

Chorus:
ร้องกู่ก้องไป เพลงชาติไทยเดียวกัน
Sing, I sing, a song of our Thai country, right along with you
ร่วมกันร้อง เพื่อนผองไทย
Joining to sing, with the entire group of Thai friends
พี่น้องไทยใช่ใครอื่น
Thai brothers and sisters, and not anyone else

Add:
โอ้ๆๆๆ โอ้ย วันนี้วันดี วันที่ เป็นไทย
Oyyy!!! Oh! Today is a good day. A day that we are Thai
กู่ ร้องไป เมืองไทย ของเรา
I sing away [about this] Thailand of ours
ของเรา
Ours

*Untranslatable opening to many mor-lam songs, but it is a pining away for something.

Lyrics by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul, and melody by ดนู ฮันตระกูล Dnu Huntrakul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee & Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao)(1986)
Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.

Note: On this song, Add only sings two lines, however he is included in 3 songs on this album, and the album is compelling. I am noticing connections between this album and other Add Carabao songs and albums. This happens in 2529 (1986) early in Carabao history and so is likely important. แหลม มอริสัน Lem Morrison (of the song Guitar King) plays electric guitar on this song.

ไม่เป็นไรให้เขาไป
mâi bpen rai hâi kăo bpai
Never mind, let them go
มัวเสียใจเสียเวลา
mua sĭa jai sĭa way-laa
To be wrapped up in feeling sorry [for yourself] is a waste of time
เกิดมาแล้วอย่าโศกา
gèrt maa láew yàa sŏh-gaa
Now it’s happened, don’t [wail about it]
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee
A problem comes, you have knowledge [you/ve learned something]

ไม่เป็นไรให้เขาว่า
mâi bpen rai hâi kăo wâa
Never mind, let them talk
อยู่ใต้ฟ้านานาคน
yòo dtâi fáa naa-naa kon
Under the sky, there are all kinds of people
นกกาสิ้นนินทาคน
nók gaa sîn nin-taa kon
The crows do nothing but gossip
ตั้งเหตุผลคนจะพาล
dtâng hàyt pŏn kon jà paan
Giving reasons for people to bully

ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh …
Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh …
Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh …
Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh …
Never mind then, right?!

ไม่เป็นไรให้ทำใหม่
mâi bpen rai hâi tam mài
Never mind. Do it over
ผิดพลาดไปใครก็เป็น
pìt plâat bpai krai gôr bpen
You are wrong? Everyone else has been also
ผ่านไปแล้วแน่วแน่เห็น
pàan bpai láew nâew nâe hĕn
Afterwards, you’ll grasp it firmly
ไว้ได้เห็นเป็นบทเรียน
wái dâai hĕn bpen bòt rian
Keep safe the insight as a lesson

ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh …
Never mind then, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh …
Never mind, never mind, let it go, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh …
Never mind, never mind, let it go, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh …
Never mind, never mind let it go, right?!

[Guitar Solo, by แหลม มอริสัน Lem Morrison, presumably]

อัสนี) ไม่เป็นไร ให้เขาไป
Asanee: mâi bpen rai hâi kăo bpai
Asanee: Never mind, let them go
แอ๊ด) มัวเสียใจ เสียเวลา
Add: mua sĭa jai sĭa way-laa
Add: To be wrapped up in feeling sorry [for yourself] is a waste of time
อัสนี) ก็เกิดมาแล้ว อย่าโศกา
Asanee: gôr gèrt maa láew yàa-sŏh-gaa
Asanee: And it’s already happened, don’t be wailing about it.
แอ๊ด) ปัญหามา ปัญญามี นะ
Add: bpan-hăa-maa bpan-yaa-mee ná
Add: A problem comes, you have some knowledge [you’ve learned something], right?

ไม่เป็นไรให้ลืมไป
mâi bpen rai hâi leum bpai
Never mind. Forget and let it go
ชนะใครใช่ตัวเอง
chá-ná krai châi dtua ayng
Try to beat whoever [in the contest], not yourself
ลืมไม่จำทำข่มเหง
leum mâi jam tam kòm-hăyng
Forget. Don’t story away a memory so it can bully you
แล้วบรรเลงเพลงดีงาม
láew ban-layng playng dee ngaam
And make music, [singing] good and beautiful songs

[Chorus sings, very quietly:]
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee
Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee
Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee
Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee
Problems come, you have knowledge

by หงา คาราวาน Nga Caravan

Note: During the 1970s, many young Thai pro-democracy activists fled to the jungle to join the Thai Communist Party, especially after the Thammasat University student massacre in 1976. On April 23, 1980, then-Prime Minister Prem Tinsulanonda (who has recently passed away) signed Order 66/2523, or order 66/23, leading to an amnesty for members of the Thai Communist who wanted to surrender and come home. This is a beautiful song that expresses relief at being able to return home and reintegrate into Thai society after the amnesty.

โอ้ยอดรัก* ฉันกลับมา
Oh my love, I return
จากขอบฟ้าที่ไกลแสนไกล
From the horizon so far away
จากโคนรุ้งที่เนินไศล
From the base of a rainbow at a mound of rock
จากใบไม้หลากสีสัน
From leaves flooded with color
ฉันเหนื่อย ฉันเพลีย ฉันหวัง
I’m tired. I’m weary. I hope.

ฝากชีวิตให้เธอเก็บไว้
I entrust my life for you to keep
ฝากดวงใจให้นอนแนบรัง
I leave my heart to sleep within the nest
ฝากดวงตาและความมุ่งหวัง
I entrust my eyes and aspirations
อย่าชิงชังฉันเลยยอดรัก
Don’t hate me at all my love

*นานมาแล้ว เราจากกัน
I’m been away for so long
โอ้คืนวันนั้นแสนหน่วงหนัก
Oh those days were so dragging**
ดั่งทุ่งแล้งที่ไร้เพิงพัก
Like a dry field without a shack to rest
ดั่งภูสูง ที่สูงสุดสอย
Like the highest mountain

โอ้ยอดรักฉันกลับมา
Oh my love I return
ดั่งชีวา ที่เคยล่องลอย
Like an existence that previously drifted
มาบัดนี้ที่เราเฝ้าคอย
Coming to the moment we’ve awaited
เจ้านกน้อยโผคืนสู่รัง
The little bird rushes up and back into the nest
ฉันเหนื่อย ฉันเพลีย ฉันหวัง
I’m tired. I’m weary. I hope.

*This term of endearment “ยอดรัก” translates “Top Love.”
**”หน่วง” means to be weighted down such that whatever is sinking or dragged down, whether literally or figuratively.

Lyrics and tune by อี๊ด โอภากุล Eed Opakul
Recovered on Eed Opakul’s alblum How: Bpen Kon Bpen Kwai (2015), which is HIGHLY RECOMMENDED. Read the rave review HERE. Support the artist! BUY THE CD HERE

กำเนิดจากผูภากลางป่าเขา
Originating from cliffs in the middle of the mountains
กลั่นเอาความเป็นไทยทุกท่วงทา
Distilling the essence of Thai being every time
ผ่านวันผ่านวันคืน ณ กาลเวลา
As days and nights pass, over a long period of time
มาเป็นสายธารา….อุดม
It comes to be an abundant stream

หล่อเลี้ยงผู้คนสัตว์พืชพรรณ
Providing nourishment for people, animals, trees and plants
ชาติไทยยืนยันประสานเกลียวกลม
The Thai nation affirms connection with the cycle
ชีวิตเอื้อชีวิตอภิรมณ์
Life gives life
เหมือนมารดาป้อนนม…ทารก
Like the mother feeding milk to the baby

* และแล้วเวลา ผ่านกาลเวลา
Then time passes
แล้วใครใยมาทำสกปรก
And someone comes along and does something dirty
เอาดาบจ้วงแทง อกแม่สะท้านสะทก
[They] take a sword and stab it into the chest of the mother, who trembles and shivers
เลือดทะลักจากอก แม่ขาดใจ
The blood gushes out of her chest. Mother stops breathing

คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น
All the people, all the Thai people together
ทำลายล้างแม่น้ำแถบทุกๆสาย
Destroying the rivers, the basins of every single river
ปล้นภูเขาทะเลและป่าไม้
Pillaging the mountains, oceans, and forests
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง
And why would you cry? Sing the Thai National Song for people to hear.

[Musical interlude]

แผ่นดินแม่น้ำแห้งเหือดเข็น
The land and rivers are dry and parched
ผู้ที่เดือดร้อนเป็นลูกหลานไทย
The people who are distressed are our descendants
วันนี้วันนี้มันยังไม่สาย
Today, today, it’s still not too late
ช่วยกันหน่อยได้ไหม…คนไทย *
Can you please help each other, Thai people?

* และแล้วเวลา ผ่านกาลเวลา
Then time passes
แล้วใครใยมาทำสกปรก
And someone comes along and does something dirty
เอาดาบจ้วงแทง อกแม่สะท้านสะทก
[They] take a sword and stab it into the chest of the mother, who trembles and shivers
เลือดทะลักจากอก แม่ขาดใจ
The blood gushes out of her chest. Mother stops breathing

คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น
All the people, all the Thai people together
ทำลายล้างแม่น้ำแถบทุกๆสาย
Destroying the rivers, every single river
ปล้นภูเขาทะเลและป่าไม้
Pillaging the mountains, oceans, and forests
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง
And why would you cry? Sing the Thai National Song for whoever to hear.

คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น
All the people, all the Thai people together
มาช่วยกันพิทักษ์ รักแผ่นดินไทย
Come help each other protect and love the land of Thais
ไม่รู้ยินสิ้นชาติ ขาดเยื่อใย
We don’t know the feeling of losing the country and breaking attachments
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง
And why would you cry? Sing the Thai National Anthem for whoever to hear
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ชาติใดเขาฟัง!
And why would you cry? Sing the Thai National Anthem so the country can hear!

And two older versions. This one sounds like Add singing:

And this old version sounds like Eed singing:

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao (presumably as it is on his first solo album)
Album: กัมพูชา Gampucha (Cambodia) (1984)

Note: Another translator friends tells me the song is about farmers who were exploited and oppressed by landlords, middlemen, shark loaners etc. The song asks the farmers to do something (not specified) and build a better future.

ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak
Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm
[Flood] water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn
It’s so extremely difficult. Millions are bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet
Ten people suck the blood dry
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn
There are only corpses remaining
[2X]

เพื่อนเอย เพื่อนจะอยู่ ยังงี้หรือ
pêuan oie pêuan jà yòo yang ngée rĕu
Oh friends, friends. So we’ll live like this?
เพื่อนมีมือ มีตีน และมีวิญญาณ
pêuan mee meu mee dteen láe mee win-yaan
Friends have hands, have feet, have [fighting] spirits
มาสร้างสรรค์ แผ่นดินนั้น
maa sâang săn pàen din nán
Come create that land
จะอิ่มสมบูรณ์
jà ìm sŏm-boon
We will be completely full [no longer hungry]!
เพื่อนไม่สาบสูญ ขื่อใครจะไปข่มคอ
pêuan mâi sàap sŏon kèu krai jà bpai kòm kor
Friends won’t disappear [dying from starvation?] No one will chain our necks.

ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak
Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm
Flood water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn
It’s so extremely difficult. Millions go bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet
Ten people suck the blood dry.
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn
There are only corpses remaining

เกลือเอย เกลือยังอยู่ ชิมรู้รสเค็ม
gleua oie gleua yang yòo chim róo rót kem
Oh salt, salt retains it’s saltiness
เหงื่อเราเค็ม กว่าเกลือ เค็มเหลือกำลัง
ngèua rao kem gwàa gleua kem lĕua gam-lang
My sweat is so salty, saltier than salt. [We must retain our strength as salt does]*
อย่าหยุดยั้ง อย่ายืนอยู่ อย่างผู้สิ้นหวัง
yàa yùt yáng yàa yeun yòo yàang pôo sîn wăng
Don’t just stop. Don’t just stand there like a hopeless person
เพื่อนมีพลัง ความหวังเพื่อนมีมากมาย
pêuan mee pá-lang kwaam wăng pêuan mee mâak maai
Friends have strength. The hope of friends abounds

ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak
Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm
[Flood] water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn
It’s so extremely difficult. Millions are bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet
Ten people suck the blood dry
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn
There are only corpses remaining

เพื่อนเอย เพื่อนจะอยู่ ยังงี้หรือ
pêuan oie pêuan jà yòo yang ngée rĕu
Oh friends, friends. So we’ll live like this?
เพื่อนมีมือ มีตีน และมีวิญญาณ
pêuan mee meu mee dteen láe mee win-yaan
Friends have hands, have feet, have [fighting] spirits
มาสร้างสรรค์ แผ่นดินนั้น
maa sâang săn pàen din nán
Come create that land
จะอิ่มสมบูรณ์
jà ìm sŏm-boon
We will be completely full [no longer hungry]!
เพื่อนไม่สาบสูญ ขื่อใครจะไปข่มคอ
pêuan mâi sàap sŏon kèu krai jà bpai kòm kor
Friends won’t disappear [dying from starvation?] No one will chain our necks.
[Last line 4 Times]

*He is probably talking about saltiness because of a proverb “รักษาความดี ดุจดังเกลือรักษาความเค็ม,” (“Maintain goodness as salt maintains its saltiness”).

Words and lyrics by แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
From the Album โน พลอมแพลม (No Problem) (1990)

Note: This is a song about Seub Nakhasathien, a Thai forest conservator who became despondent and committed suicide on September 1, 1990, sometime after writing and submitting a report to UNESCO make the wildlife sancutuary he worked in a World Heritage Site. His proposal was approved after his death and his example inspired many Thai youth to become forest rangers. Read the whole story HERE at Wikipedia. The title was very hard to translate because there is a pun. สืบทอด” (sueb-tot) means to inherit, succession, or to carry on with. But “สืบ” is also the first name of Seub Nakhasathien. So there is a pun. “ทอด” or “tot” on it’s own means to extend. “เจตนา” is “intention” or “aim.” So I combined the two possible readings of the title to get “Carrying Out Sueb’s Intentions.” There is also a sequel, a “Carrying Out Sueb’s Intentions 2” titled “Corridor.”

ดวงตาของเจ้าลุกโชน เสียงตะโกนของเจ้าก้องไพร
duang dtaa kŏng jâo lúk-chohn sĭang dtà-gohn kŏng jâo gông prai
Your eyes blaze, your voice shouts, echoing through the forest
บัดนี้เจ้านอนทอดกาย จากป่าไปด้วยดวงใจกังวล
bàt-née jâo non tôt gaai jàak bpàa bpai dûay duang jai gang-won
Right now you lay, your body stretched out. From the forest you left with an anxious heart
วาจาของเจ้าจริงจัง มีพลังเหมือนดังมีมนต์
waa-jaa kŏng jâo jing jang mee pá-lang mĕuan dang mee mon
Your speech was sincere, having the power of a magic spell
นักสู้ของประชาชน จะมีกี่คนทำได้ดั่งเจ้า
nák sôo kŏng bprà-chaa chon jà mee gèe kon tam dâai dàng jâo
Fighting for the people. How many people will there be who can do like you?

สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนของกรมป่าไม้
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kŏng grom bpàa máai
Suep Nakhasathien is a lesson of the Forestry Department
หัวหน้ารักษาพงไพร จังหวัดอุทัย ณ ห้วยขาแข้ง
hŭa nâa rák-săa pong prai jang-wàt u-tai ná hûay kăa kâeng
A leader maintaining the forest in Uthai Province at Huai Kha Khaeng [Wildlife Sanctuary]

สองมือเจ้าเคยฟันฝ่า อีกสองขาเจ้าย่างย่ำไป
sŏng meu jâo koie fan fàa · èek sŏng kăa jâo yâang yâm bpai
Your two hands once struggled and your two legs tramped along
ลัดเลาะสุมทุมพุ่มไม้ ตระเวนไพรให้ความคุ้มครอง
lát lór sŭm-tum pûm máai dtrà-wayn prai hâi kwaam kúm krong
Traversing the bushes and woods. Roaming the forest to protect it.
ดูแลสารทุกข์สารสัตว์ ในป่ารกชัฎหลังห้วยลำคลอง
doo lae săa-ra-túk săa-ra-sàt nai bpàa rók chát lăng hûay lam klong
Looking after them, the essence of suffering, the essence of creatures in the vivid cluttered jungle beyond Huai Kha Khaeng
ขาแข้งเหมือนดังขาน่อง สองขาเจ้าย่ำนำความร่มเย็น
kăa kâeng mĕuan dang kăa nông sŏng kăa jâo yâm nam kwaam rôm yen
Strong legs as if [just] calves, your two legs tread bringing cool shade [that is, protection]

สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนข้าราชการไทย
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kâa râat-chá-gaan tai
Suep Nakhasathien is a lesson [of/for?] Thai government officials
ถือประโยชน์ของชาติเป็นใหญ่ ถึงตัวจะตายไม่เสียดายชีวา
tĕu bprà-yòht kŏng châat bpen yài tĕung dtua jà dtaai mâi sĭa daai chee-waa
Considering benefits to the nation to be most important [such that] even if one dies, one [won’t] regret their life

สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนของกรมป่าไม้
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kŏng grom bpàa máai
Suep Nakhasathien is a lesson of the Forestry Department
หัวหน้ารักษาพงไพร จังหวัดอุทัย ณ ห้วยขาแข้ง
hŭa nâa rák-săa pong prai jang-wàt u-tai ná hûay kăa kâeng
A leader maintaining the forest in Uthai Province at Huai Kha Khaeng

เช้าวันที่หนึ่งกันยา ในราวป่าเสียงปืนกึกก้อง
cháo wan têe nèung gan-yaa nai raao bpàa sĭang bpeun gèuk gông
On the morning of September 1st, in a strip of forest, the sound of a gun resounds
หยาดนี้เพื่อนน้ำตานอง จากข่าวร้ายกลางป่าอุทัย
yàat née pêuan nám dtaa nong jàak kàao ráai glaang bpàa u-tai
These drops are the deluge of friends’ tears from the terrible news within Uthai Forest
วิญญาณเจ้าจงรับรู้ คนที่ยังอยู่ ยังยืนหยัดต่อไป
win-yaan jâo jong ráp róo kon têe yang yòo yang yeun yàt dtòr bpai
Your spirit must know that the people still alive will steadfastly carry on
เพื่อนเอ๋ยหลับให้สบาย เจ้าจากโลกไปมิให้สูญเปล่า
pêuan ŏie làp hâi sà-baai jâo jàak lôhk bpai mí hâi sŏon bplào
Oh my friend, sleep comfortably [rest in peace], you’ve left this world, but it won’t be for nothing

สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào
Oh Suep, you’ve left, but it wasn’t all in vain
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào
Oh Suep, you’ve left, but [your sacrifice] won’t be wasted
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào
Oh Suep, you’ve left, but it wasn’t all in vain
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào
Oh Suep, you’ve left, but [your sacrifice] won’t be wasted

By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Posted to YouTube on August 9, 2019 The official English-language title is “Cannabis Commission.”

Note: This song is very much like the song “Ameri-goy” (a made-up word involving “America”). Both songs attack America for something it most likely did (I didn’t check Add Carabao’s allegations, but they ring true), and he does it using the metaphor of a Thai boxing championship (see the video with this song and check the lyrics of the song “Ameri-goy“). He’s fighting an important issue with a compelling new song! He’s BACK!!

*กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น
Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น
Ganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร
To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด
to pass laws [treating] ganja as an addictive drug

คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ
Who do you think is backward? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง
And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย
The potheads* must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.

สาธารณสุข อย. และ ปปส
Public Health, the Food and Drug Administration, and Narcotics Control Board
คิดบ้างไหมหนอ ว่าปกป้องผลประโยชน์ใคร
Have you ever wondered whose benefits they are protecting?
อเมริกาห้ามเรา แต่เขากลับใช้
America forbids us, but they turn around and use
ทั้งปลูกทั้งขาย เบ่งบานเป็นธุรกิจ
Both cultivating and selling, [cannabis] blooming is [big] business
คนไทยกับกัญชา ผูกพันมาตั้งปีมะโว้
Thais and ganja have been closely tied since forever
กฎหมายดันมาโผล่ ว่ากัญชาเป็นยาเสพติด
Then the law comes along and classifies ganja is an addictive drug
ใครปลูกใครใช้ ต้มไก่ก็ยังมีความผิด
Those who grow it and add it to chicken soup are still guilty!
มันคือการรอนริด สิทธิ์เสรีภาพประชาชน
It’s an infringement on the rights and liberties of the people!
ใครละกินคอมมิช คอมมิชชั่น กัญชากัญชง
So who takes commissions [to grow ganja] and kickbacks from the Cannabis Commission?

กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น
Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น
Ganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร
To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด
To come out with law that ganja is an addictive drug

คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ
Who do you think is backwards? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง
And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย
The potheads must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.

กัญชาเป็นยา เป็นสมุนไพรพื้นบ้าน
Ganja is a medicine, a local herb
มีมานมนาน ตั้งแต่ยุคสมเด็จพระนารายณ์
That’s been around for so very long, since the Age of Narai [1631-1688]
แต่อเมริกากลัวยาเขาจะขายไม่ได้ จึงกีดกันคนไทย
But America is afraid they won’t be able to sell it [because Thailand will underprice them], and so they obstruct the Thai people
ปลูกใช้ถือว่ามีความผิด
[They] hold that planting and using [it] is wrong
ขอสิทธิ์คนไทยเข้าถึงกัญชาบ้างหนอ
May Thais please have their rights to access marijuana?
ขอแก้กฎหมาย ปลดล็อคออกจากยาเสพติด
Can we please fix the law, unlocking [ganja] from [the category of] addictive drugs?
แล้วก็ช่วยกันคุม ไม่ให้ใช้กันผิดๆ
And together we’ll help oversee use of marijuana, so that it isn’t abused
ดีกว่าคอยรอนริด สิทธิ์เสรีภาพประชาชน
That’s better than to keep infringing on the rights and liberties of people.
ดีกว่ากินคอมมิช คอมมิชชั่น กัญชากัญชง
It’s better than taking a commission or kickback from the Cannabis Commission

กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น
Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น
Gganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร
To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด
to pass laws [treating] ganja as an addictive drug

คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ
Who do you think is backwards? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง
And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย
The potheads must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน
The potheads must go underground
ราชการกังฉินให้มันท้องแตกตาย
The crooked government. They should be gutted to death.**

*I translated “นักเลงกัญชา” as potheads. “นักเลง” means “hooligan” or “ruffian” very old-fashioned words “กัญชา” is of course “ganja.” So I translated “ganja holligan” as “pothead” and I don’t think it is meant too negatively, as many Carabao band members openly admit to smoking ganja. And one translator suggested just “users.” Many users go underground.
** Based on the written lyrics, it looks like “The crooked government wants the potheads to be gutted to death.” But based on a pause in the line as sung, I am hearing: “The crooked government. They should be gutted to death.”

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao; ลือชัย งามสม Luechai Ngaamsom aka ดุก คาราบาว Duk Carabao; ขจรศักดิ์ หุตะวัฒนะ Kajonsak Hudtawattana aka หมี คาราบาว Mee Carabao
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders)(1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.

Note: David Rubin saw my first rough translation on my Facebook and suggested many great improvements, most of which I accepted. So it this translation has been crowd-sourced. He has has posted his translation of this song at a song translation site.

บอกกับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักยังมี
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák yang mee
Tell the person beside you, please tell them loudly, that love still exists
ที่หาย ไปจากเมืองนี้ ยังสบายดี ไม่หนีไปไหน
têe hăai bpai jàak meuang née yang sà-baai dee mâi nĕe bpai năi
What dissappeared from this this city is still fine; it hasn’t fled anywhere
เมือง ที่ คน แดกด่วน เร่งรีบเร็วไว
meuang têe kon dàek dùan râyng rêep reo wai
A city where people urgently push and crowd and rush around
เมืองที่รถ ติดแหง็กแย่งกันหายใจ
meuang têe rót dtìt ngèak yâeng gan hăai jai
The city where there the cars are stuck in traffic and [drivers] compete for breathable air
ธรรมชาติ ต้องโดนทำลาย
tam-má-châat dtông dohn tam laai
Nature had to be destroyed
แลกความเมามาย กิเลสตัณหา
lâek kwaam mao maai gì-làyt dtan-hăa
Exchanged for drunkenness, lust, and passion
กิเลสตัณหา. .
gì-làyt dtan-hăa
Lust and passion

บอกกับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักเรียกหา
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák rîak hăa
Tell the person beside you, please tell them loudly, that love is calling for you
แต่ยาม นี้คนทั้งหล้า กำลังตื่นตา ความศิวิไลซ์
dtàe yaam née kon táng lâa gam-lang dtèun dtaa kwaam sì-wí-lai
But in this period, people right now are dazzled by civilization [by the big, bright city]*
เดิน เหมือน คน ตาบอด ลูกกะตาใส
dern mĕuan kon dtaa bòt lôok gà dtaa săi
Walking like blind people, their eyes unseeing
คลำหาทาง อยู่รอด อย่างไร้น้ำใจ
klam hăa taang yòo rôt yàang rái nám jai
Groping for a way to survive, devoid of kindness
โรงเรียน หรือมหาลัย มี่ที่แห่งไหน สอนคนเป็นคน
rohng rian rĕu má-hăa-lai mêe têe hàeng năi sŏn kon bpen kon
Where are there any schools or universities that teach people to be human?
สอนคนเป็นคน.
sŏn kon bpen kon
Teach people to be human?

แต่ความรักยิ่งใหญ่ นั้นยังไม่เกิด ประคองกันเถิดถ้าพอไปไหว
dtàe kwaam rák yîng yài nán yang mâi gèrt bprà-kong gan tèrt tâa por bpai wăi
But great love hasn’t yet arisen. Support each other if you are able.
จวบแผ่นฟ้าถล่ม
jùap pàen fáa tà-lòm
Until the sky collapses
ผืนดินทลาย
pĕun din tá-laai
The land crumbles
แม้โลกวอดวาย ไฟบรรลัยกัลป์
máe lôhk wôt-waai fai ban-lai-gan
Even if the world is razed to the ground and destroyed by fire for all time
ที่ ในความฝัน รักนั้นเคยมาถึง
têe nai kwaam făn rák nán koie maa tĕung
There in a dream, at one time love had arrived
บนโลกครั้งหนึ่งสวยด้วยสีสัน
bon lôhk kráng nèung sŭay dûay sĕe săn
On the earth, once upon a time, it’s beautiful with color,
ธรรมชาติ สัตว์ป่า ไม้นานาพันธุ์
tam-má-châat sàt bpàa máai naa-naa pan
nature, many species of wild animals and plants,
ผู้คนรักกัน เยี่ยง ฉันท์ พี่น้อง
pôo kon rák gan yîang chăn pêe nóng
People love each other like a verse of poetry, brothers and sisters!

[Instrumental

แต่ความรักยิ่งใหญ่ นั้นยังไม่เกิด ประคองกันเถิดถ้าพอไปไหว
dtàe kwaam rák yîng yài nán yang mâi gèrt bprà-kong gan tèrt tâa por bpai wăi
But great love, that still hasn’t come about. Support each other if you are able
จวบแผ่นฟ้าถล่ม
jùap pàen fáa tà-lòm
Until the sky collapses
ผืนดินทลาย
pĕun din tá-laai
The land crumbles
แม้โลกวอดวาย ไฟบรรลัยกัลป์
máe lôhk wôt-waai fai ban-lai-gan
Even if the world is razed to the ground, destroyed by fire for all time
ที่ ในความฝัน รักนั้นเคยมาถึง
têe nai kwaam făn rák nán koie maa tĕung
There in a dream, at one time, love had arrived
บนโลกครั้งหนึ่งสวยด้วยสีสัน
bon lôhk kráng nèung sŭay dûay sĕe săn
Once upon a time, on the Earth, it’s beautiful with color
ธรรมชาติ สัตว์ป่า ไม้นานาพันธุ์
tam-má-châat sàt bpàa máai naa-naa pan
nature, many species of wild animals and plants
ผู้คนรักกัน เยี่ยง ฉันท์ พี่น้อง
pôo kon rák gan yîang chăn pêe nóng
People love each other like a verse of poetry, brothers and sisters!

บอก กับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักร่ำร้อง
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák râm róng
Tell the person beside you, please tell them loudly, that love is begging you
ความรัก จากคนทั้งสอง มีท่วงทำนอง สวยสดงดงาม
kwaam rák jàak kon táng sŏng mee tûang-tam-nong sŭay sòt ngót ngaam
The love from two people, has a harmony that is beautiful, wonderful
หนุ่ม สาว คือ พลัง ผู้เป็นความหวัง
nùm săao keu pá-lang pôo bpen kwaam wăng
Young people are [our] strength; they are [our] hope
สองมือคือที่ตั้ง ใช่มือที่สาม
sŏng meu keu têe dtâng châi meu têe săam
[One’s] two hands are where [it starts], not [with] some third party
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam
Love wants me to follow it. I come in the name
แห่งความรัก
hàeng kwaam rák
of love!
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม แห่งความรัก
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam hàeng kwaam rák
Love wants me to follow it. I come in the name of love!
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม…..แห่ง ความ รัก
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam ….. hàeng kwaam rák
Love has me come along. I come . . . . in the name of love!

*The word “kwam-civilized” is a borrowed English word for “civilization” but in Thai, it has the connotation of “bright lights, big city” and doesn’t mean exactly the same as “civilization” in English. In the famous song “Telay Jai,” has the line “Amidst the lights of civilization it’s not difficult to lose your way.”

By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao, posted on Facebook and YouTube, May 13, 2019.

This song apologizes for the song “Ganja” from 1982. It’s not a top Carabao song, but it is getting a lot of attention, so I finally posted the translation in my list, where I publish great and/or interesting Carabao songs. For more details on Carabao and ganja, you will have to come “Backstage” (at this site).

มหัศจรรย์กัญชา เกิดมาเพิ่งรู้ความจริง
Miraculous ganja. It happens that [I/we] just recently know the truth
เมื่อก่อนรู้เพียงเป็นสิ่ง เสพติดและผิดกฎหมาย
Before [I/we] know only that is something addictive and illegal
ใครมีไว้ในครอบครอง เป็นต้องถูกจับทุกราย
Anyone who has it in their possession should be arrested
แต่บัดนี้โลกเปลี่ยนไป เราใช้กัญชารักษาโรคที่ร้ายแรง
But now the world changes. We use ganja to treat serious illnesses

มหัศจรรย์กัญชา ถึงเวลาต้องปฏิวัติ
Miraculous ganja! It’s time for a revolution
เพราะพืชนี้คือโอกาส ช่วยชนในชาติกู้ชีวิตแต่ไม่แพง
Because this plant is an opportunity to help people in the country to save lives, and it’s not expensive.
แถมยังได้ผลชะงัด มะเร็งที่หนักขั้นคีโมฉายแสง
And its very effective for cancer at the stage treated with chemo and radiation
ผู้ป่วยอ่อนล้าโรยแรง หันพึ่งกัญชายืดชีวาดังหายขาด
The patient who is weak and losing strength, turns around and rely on ganja to extend their life as if they’ve completely recovered

* มาปฎิวัติกัญชา เข้าใจใหม่หนานะประชาชนทั้งชาติ
Coming to a ganja revolution! A new understanding for all the people of the country
ผมเองก็เคยผิดพลาด ร้องเพลง “นอนตายใต้ต้นกัญชา”
I myself made a mistake singing, “Lying down and dying of ganja”
แต่วันนี้ตาสว่างแล้ว พี่เอยน้องแก้ว ผมกราบขอขมา
But I’ve been enlightened now. Brothers and sisters. I beg your forgiveness.
มหัศจรรย์กัญชา ชีวิตนี้หนายังมีกัญชา เป็นยาวิเศษ
Miraculous ganga. In this tough life, we still have excellent ganja

มหัศจรรย์กัญชา โลกใบนี้หนาเรามีกัญชา เป็นยาวิเศษ
Miraculous ganga. In this tough life, we still have excellent ganja

From an album by แอ๊ด and อี๊ด โอภากุล (Add and Eed Opakul) [real names ยืนยง and ยิ่งยง โอภากุล Yeunyong and Yingyong Opakul]
Album: พฤษภา Preutsapa (1992)
Support the artists! Buy Pruetsaspa HERE at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: The title “ใจอยู่ที่กระบี่” is a Chinese proverb: “[One’s] heart is in [one’s] sword,” meaning for the real warrior his heart and sword are as one. This song comes from an album by Add and Eed Opakul. Eed Opakul is of course Add’s twin brother. It sounds like Aed singing it, so one presumes he wrote it. However I can’t be sure, especially as the lyrics are more typical of an Eed Opakul song. Check out the( the Eed Opakul section of this website).

In the video below the song is at minute 39:25:

ถ้อยคำที่เธอพูดมา มิอาจนำพา
tôi kam têe ter pôot maa mí àat nam paa
The words that you say to me, I’m not going to pay attention to,
นำมายึดถือ เชื่อถือได้อีกต่อไป
nam maa yéut tĕu chêua tĕu dâai èek dtòr bpai
hold onto, or depend on anymore.
หารดูคงหมดหัวใจ ไม่เหลืออะไร
hăan doo kong mòt hŭa jai mâi lĕua a-rai
Assessing the situation, in the whole heart, there’s nothing left
เป็นจริงได้สักคำเดียว
bpen jing dâai sàk kam dieow
that’s true, not even one word.

* ถ้อยคำ ที่เธอมักเอ่ย
tôi kam têe ter mák òie
The words that you like to say
มันอาจจะเคย คุ้นเคยได้ยิน
man àat jà koie kún koie dâai yin
It may be I used to feel familiar hearing
ได้ฟังกันทั้งกะปี
dâai fang gan táng gà-bpee
them everywhere
แม้คำจะฟังเข้าที
máe kam jà fang kâo tee
[But] even if your words sound appropriate
แต่ใจเธอมี
dtàe jai ter mee
Your heart still has a
กระบี่ซ่อนไว้ข้างใน
grà-bèe sôn wái kâang nai
a sword hidden in it

เก็บไว้ที่ตรงนั้นแหละดี
gèp wái têe dtrong nán làe dee
You keep nicely stored right there
วางไว้ที่ตรงนั้น
waang wái têe dtrong nán
Placed right there
ในดวงใจของฉัน
nai duang jai kŏng chăn
In my heart,
ไม่เหลือเนื้อที่เชื่อคุณ
mâi lĕua néua têe chêua kun
there is no part left that believes you
คำที่คุณเอื้อนเอ่ยออกมา
kam têe kun êuan òie òk maa
The words that you come out with
มันก็แค่ วาจา บิดเบือน . . .
man gôr kâe waa-jaa bìt beuan . . .
It’s just distorted speech . . .

เหมือนโบราณย้ำเตือน
mĕuan boh-raan yám dteuan
It’s like the ancient warning:
ปากปราศัย ใจเชือดคอ
bpàak bpraa-săi jai chêuat kor
The mouth greets [you]; the heart slashes for the throat

ใครพูดจา มิอาจนำพา
krai pôot-jaa mí àat nam paa
Whoever says something, I probably won’t be able to pay attention,
นำมายึดถือ เชื่อถือได้อีกต่อไป
nam maa yéut tĕu chêua tĕu dâai èek dtòr bpai
hold onto, or trust it anymore
หารดูคงหมดหัวใจ ไม่เหลืออะไร
hăan doo kong mòt hŭa jai mâi lĕua a-rai
Assessing it, in the whole heart, there’s probably nothing left
เป็นจริงได้สักคำเดียว
bpen jing dâai sàk kam dieow
that’s true, not even one word

รักก็บอก ว่ารักก็บอก
rák gôr bòk wâa rák gôr bòk
If you love, just say it. I think, if you love then say it.
ไม่รัก ก็บอกไม่รัก
mâi rák gôr bòk mâi rák
If you don’t love, then say “[I] don’t love [you]”

ไม่จริง อย่าหลอกว่าจริง ต้องบอกไม่จริง
mâi jing yàa lòk wâa jing dtông bòk mâi jing
If it’s not true, don’t deceitfully say it is true. You must say it’s not
ไม่จริง ไม่จริง ไม่จริง….มันไม่จริง
mâi jing mâi jing mâi jing …. man mâi jing
You must say it’s not! It’s not true! Not true! Not true! . . .. It’s not true.

Solo :

เก็บไว้ที่ตรงนั้นแหละดี วางไว้ที่ตรงนั้น
gèp wái têe dtrong nán làe dee waang wái têe dtrong nán
You keep it nicely stored right there. Placed right there
ในดวงใจของฉันไม่เหลือเนื้อที่เชื่อคุณ คนที่มีหัวใจ อยู่ที่กระบี่
nai duang jai kŏng chăn mâi lĕua néua têe chêua kun kon têe mee hŭa jai yòo têe grà-bèe
In my heart, there is no part left that believes you. You person whose heart is one with your sword.*

* ถ้อยคำ ที่เธอมักเอ่ย
tôi kam têe ter mák òie
The words that you like to say
มันอาจจะเคย คุ้นเคยได้ยิน
man àat jà koie kún koie dâai yin
It may be I used to feel familiar hearing
ได้ฟังกันทั้งกะปี
dâai fang gan táng gà-bpee
them everywhere
แม้คำจะฟังเข้าที
máe kam jà fang kâo tee
[But] even if your words sound appropriate
แต่ใจเธอมี
dtàe jai ter mee
Your heart still has a
กระบี่ซ่อนไว้ข้างใน
grà-bèe sôn wái kâang nai
a sword hidden in it

มันอยู่ที่ใจ ไม่ใช่กระบี่
man yòo têe jai mâi châi grà-bèe
It’s in your heart, not the sword.
ไม่ใช่กระบี่ มันอยู่ที่ใจ
mâi châi grà-bèe man yòo têe jai
Not the sword. It’s in your heart.
มันอยู่ที่ใจ ไม่ใช่กระบี่
man yòo têe jai mâi châi grà-bèe
It’s in your heart, not the sword.
ไม่ใช่กระบี่ มัน อยู่ที่….ใจ
mâi châi grà-bèe man yòo têe …. jai
Not the sword. It’s in your . . . heart.

*From the Chinese proverb “ใจอยู่ที่กระบี่” “[One’s] heart is in [one’s] sword,” meaning for the real warrior his heart and sword are as one.

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao; Melody is an alteration of a Korean song (according to Wikipedia)
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders)(1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน
If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน.
They will be destitute

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา
If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ
It will be the end of the nation

เกิด กันหนเดียว
We are all born here together just one time
บนแผ่นดินเดียว ร่วมฝัน
On one land, sharing a dream
อยู่ ร่วมเผ่าพันธุ์
Living together, joining the ethnic groups
เผ่าใคร เผ่ามัน เผ่าไทย.
Whoever’s tribe, that tribe, is a Thai tribe
หัวใจ เรารวม เข้าด้วย กัน
Our hearts combine altogether
ทุกข์สุข เรามี ร่วมฝ่า ฟัน
Happiness and sorrow, we’ll have; we share in the struggle
ความรักจริงใจ
Sincere love
อันผูกพัน เป็นชาติเดียว
bonded to be one nation

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน
If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน.
They will be destitute

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา
If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย
It will be the end of the Thai nation

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน
If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน.
They will be destitute

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา
If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย
It will be the end of the Thai nation

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน
If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน.
They will be destitute

ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์
The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ
The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา
If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย
It will be the end of the Thai nation

From an album by แอ๊ด and อี๊ด โอภากุล (Add and Eed Opakul) [real names ยืนยง and ยิ่งยง โอภากุล Yeunyong and Yingyong Opakul]
Album: พฤษภา Preutsapa (1992)
Support the artist! Buy Pruetsaspa HERE at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: This song is on the album “พฤษภา” “Preutsapa” or May, which refers to the Black May or Bloody May, which according to Wikipedia, is the “common name for the 17–20 May 1992 popular protest in Bangkok against the government of General Suchinda Kraprayoon and the military crackdown that followed. Up to 200,000 people demonstrated in central Bangkok at the height of the protests. The military crackdown resulted in 52 officially confirmed deaths, many disappearances, hundreds of injuries, and over 3,500 arrests. Many of those arrested are alleged to have been tortured.” Also check out a even better, later, and almost unknown song on the same theme: แสงทองส่องทาง Seng Tong Song Tang (Golden Light Lighting the Way).

เรา เป็นประชาชน
We are the citizens
รักประชา ธิปไตย
We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม
Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน
Who kills the citizens?

แม่ ที่ลูกไม่กลับบ้าน
Even that the children do not come home
แหละหลานๆ ที่อาได้หายไป
Even the grandchildren whose uncles disappear
ลูก ที่พ่อไปหนใด
The children whose fathers go wherever
จะมีใคร หยั่งรู้ถึงจิตใจ
Who will there be to give insights to their minds?
ฝน ที่หล่นเป็นตะกั่ว
The rain that falls is lead
คือความหวาดกลัว ของหัวใจใคร
It is terror of whose heart?
ฝัน ได้เท่ากับฝันร้าย
Dreams are as nightmares
ในการจากไป ของคนที่ตนรัก
in the departing of people who you love

เรา เป็นประชาชน
We are the citizens
รักประชา ธิปไตย
We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม
Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน
Who kills the citizens?

คืน นี้ดาวได้ร่วงหล่น
This night the stars drop [from the sky]
ไร้ร่างคน ที่ตนเคยหนุนตัก
Without the body of someone whose head you used to cradle in your lap
รัก ของใครต้องพลัดพราก
Some people’s love must be separated
จากกันไป ชั่วนิจนิรันดร
To be parted eternally
เธอเป็นผู้เสียสละ
He is a person who sacrifices
แต่ภาระ นั้นใครจะถ่ายถอน
But that duty, who will redeem it?
เสียง แม่กล่อมลูกน้อยนอน
The sound of a mother soothing a child to sleep
ขับบทกลอน พ่อเป็นวีระชน
Singing a verse: [your] father is heroic

เรา เป็นประชาชน
We are the citizens
รักประชา ธิปไตย
We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม
Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน
Who kills the citizens?

เรา เป็นประชาชน
We are the citizens
รักประชา ธิปไตย
We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม
Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน
Who kills the citizens?

พ่อ จ๋าพ่อจ๊ะพ่อจ๋า
Daddy? Daddy? Daddy?
พ่อหนู ไปอยู่ไหน
Where did my Daddy go?
อยู่ไหน เล่าแม่จ๋า
Where is he? Tell me Mommy?
เมื่อไร พ่อหนูจะกลับมา
When will my Daddy come back
ซื้อตุ๊กตา ซื้อขนม มาฝาก
Bringing the doll and the candy he bought for me?

คนไหนใครเล่าคลุ้มคลั่ง
Someone tell me, which are the crazy ones?
ไม่ยอมฟัง เสียงเพลง ประชาชน
[They] don’t want to listen to the songs of the people
สั่ง ก็คือเสียงปืนกล
[They] give the order and there is the sound of bullets
ใบไม้หล่น ถนนนั้นแดงฉาน
The leaves fall on the bloody road

วิญญาณแห่งเสรีชน
The spirits of free men
คือผู้คน ผู้ควรกล่าวขาน
are people, people who should be renowned
เกียรติประวัตินี้ยืนนาน
This honored history long endures
แห่งการสืบสาน ประชาธิปไตย
of democracy’s continuance

เรา เป็นประชาชน
We are the citizens
รักประชา ธิปไตย
We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม
Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน
Who kills the citizens?
[5X]

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Album: แจกกล้วย Handing Out Bananas (1995)
Support the artists and BUY a CD of THE ALBUM at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: “เดินขบวน” or “Dern Kabuan” means to walk in a procession, in this case, as in a protest march. You could also say translate it as marching [as in a protest]. A translation of the note under the official video on YouTube says: “Dern Kabuan.” It’s a song that must communicate that marching is just a part of campaigning for democracy of the people. Because poverty and distress will come out as “Dern Kabuan.”

การเดินเป็นอาการปกติ
Walking is a normal action
เหมือนดังการกินอยู่ การหลับการนอน
The same as making a living, same as sleeping.
การเดินไม่ทำใคร่เดือดร้อน
Walking doesn’t cause anyone distress
ใช้แรงขาตัวเองไปยังที่ที่ดีกว่า
Using the strength of your own legs, you go to a place that is better
การเดินเป็นอาการเบื้องต้น
Walking is a basic activity
มวลมนุษย์ทุกคน เกิดมาปรารถนา
Humankind, every one, is born desiring [things]
การเดินไม่เคยสร้างปัญหา
Walking never creates problems
ธรรมชาติให้มาเป็นสิ่งที่ภูมิใจ
Nature gives it to us; it’s something we can be proud of

เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by

การเดินเป็นอาการปกติ
Walking is a normal action
เหมือนดังการกินอยู่ การหลับการนอน
The same as making a living, same as sleeping.
การเดินไม่ทำใคร่เดือดร้อน
Walking doesn’t cause anyone distress
ใช้แรงขาตัวเองไปยังที่ที่ดีกว่า
Using the strength of your own legs, you go to a place that is better

การเมืองมันเป็นเรื่องปากท้อง
Politics is a matter of the mouth and the stomach [a matter of life]
เมื่อพ่อแม่พี่น้องอยู่กันตามยถา
When you get together with loved ones, your mother, father and siblings,
การเมืองมัวแต่เล่นแค่สภาฯ
you are obsessed with politics, playing like the Parliament
แล้วบ้านนอกคอกนาละคุณจะว่าไง
And about the “country bumpkins,” you’re going to criticize them?!

เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by

เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by

ไอ้ที ที่เดินไปหย่อนบัตรเลือกตั้ง
When its time to walk to drop in the ballot
เขาว่าความหวัง เป็นของคนไทย
They say “Hope belongs to the Thai people”
พอเดิน..ขบวนเขาว่าวุ่นวาย
As soon as one walks . . . in procession, they say “they’re making trouble”
มันน่าแปลกใจจริงนักการเมือง
They are really amazing, those politicians!

เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ
March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย
We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน
We are Thais same as you, but its so hard to get by

Word and music by ปรีชา ชนะภัย Preecha Chanopai (aka เล็ก คาราบาว Lek Carabao)
This version posted on YouTube June 11, 2019. Also posted at Lek Carabao’s Facebook page Lek Carabao Solo.

Note: Both Add and Lek Carabao recently released songs apologizing for the song “Ganja” (from 1982). Notice the title is a play on the mistake made in the first song,  the last line of which has the marijuana addict in the end “นอนตายใต้ต้นกัญชา” which word for word means “lie down and die under a ganja plant” (just as the Drunken Uncle lays down and dies under an overpass in the last line of the first song of the first album). The title of this new song changes “ตาย” from that problematic line of the song 1982 “Ganja” to get หลับสบาย “Sleeping Comfortably under a Marajana Plant.”

เราเคยแต่งเพลงกัญชา
We once composed the song “Ganja”
มีเนื้อหาต่อต้านมัน
The jist of which: [We] opposed it
พอคืนวันผันไป
As days pass,
อะไรๆ มันก็เปลี่ยน
anything will change

มันกลายเป็นยา
It can be made into medicine
ใช้รักษาผู้คน
To treat people
ที่ทุกข์ทนกับโรคร้าย
Who have serious illnesses
ให้หายเจ็บหายป่วย
Relieving pain and suffering

เราเคยว่ามันอันตราย
We previously thought it was dangerous
ทำร้ายชีวิตคน
Harming the lives of people
ส่งผลให้นอนตาย
A thing that would cause people to “lay down and die”
ใต้ต้นของมัน
under its stem

* วันนี้เราจึงต้องพูดถึงมันกันใหม่
So today we all must talk about this again
และทำความเข้าใจ ในพืชชนิดนี้
And get to an understanding of this plant
วันนี้เราจึงต้องพูดถึงมันกันอีกที
Today we all should talk about this one more time
พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน
Talk about the very good things this can provide people

พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน
So today we all must talk about this again
พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน
Talk about the very good things this can provide people
พูดถึงสิ่งที่มันมี อยู่ในตัวมัน
Talk about the very good things it has in it
ทูโอวันไนน์ นอนหลับสบายใต้ต้น….กัญชา
[In] 2019 [we] sleep comfortably under the stem of ganja

Recorded live at the Exclusive Concert คนกับเม้าท์ “Kon Gap Mouth” (“Man and Harmonica”)

Note: This is an amazing live performance with an interesting guitar solo. พระยาพิชัยดาบหัก Praya Pichai Dap Hak along with Chao Praya Chakri were generals under King Taksin and considered his left- and right-hand men. After the fall of Ayuttya 1767, they all fought the Burmese and reunited Siam. When King Taksin was deposed, Chao Praya Chakri succeeded him, becoming the first king of the Chakri dynasty, and is today remembered as Rama I. Praya Pichai Dap Hak is remembered for choosing to die with his King, Taksin, rather than making a play for the throne himself. The story is that Praya Pichai Kap Hak asked to be executed along with King Taksin. Thus the references in the song to his being unwilling to serve two kings (it comes from a proverb). Praya Pichai (“Praya” is a title of nobility) got the name Praya Pichai Dap Hak, or Praya Pichai Broken Sword, by fighting with a sword in each hand until one was broken.

[The spoken words are something like: “He is a man from Pichai, who according to legend has a lot of ability in muay (Thai martial arts). He had the opportunity to meet up with Prince Dtak. In the end, he joins him in destiny.”]

ในวัยเยาว์ เขามีนามว่าจ้อย
In childhood, he had the name “Joy”
ชอบชกต่อย โลดโผนโจนทะยาน
[He] liked boxing and was action-packed, jumping and rushing
ชำนาญเชิงหมัดมวย ถึงช่วยรุมสามรุมหนึ่ง
Skillful with the technique of the Muay fist until he can fight three against one
ยังพากันล้มตึงเป็นที่ตะลึง อัศจรรย์ใจ
And yet brings them all down together, to be stunned and amazed
ที่ตะลึงอัศจรรย์ใจ
To be stunned and amazed

ได้เล่าเรียน อยู่วัดมหาธาตุ
Studies at Wat Mahathat
เป็นโอกาสได้ชุบชีวิตใหม่
It’s an opportunity to be immersed in a new life
กลายเป็นนายทองดี ผู้มากมีฝีมือวิชา
Becomes Mr. Tongdee, an expert in this branch of knowledge
จนเป็นที่เข้าตา พระยาตากจึงออกปากชวน
Until it is pleasing. Praya Dtak (Taksin) comes out and invites him
พระยาตากจึงออกปากชวน
Praya Dtak (Taksin) comes out and invites him

ไม่ยอมเป็นข้าสองเจ้า
Not willing to be a slave to two kings*
ไม่เอาเป็นบ่าวสองนาย
Not willing to be a servant to two masters
ขอตายตามสเด็จพระเจ้าตาก ด้วยความจงรักภัคดี
He wishes to die following His Majesty the King Dtak (Taksin) with love and loyalty
คนไทยทั้งแผ่นดินนี้ยอมรับนับถือพระยาพิชัย
Thais throughout this land welcome and respect Praya Pichai
นับถือพระยาพิชัย
Respect Praya Pichai

นายทองดีเข้าตีข้าศึกศัตรู รบเคียงคู่เคียงข้างพระยาตาก
Mr. Tongdee attacks and kills the enemy, fighting close by the side of Praya Dtak (Taksin)
จากเหนือจดใต้รบไหนเข้าไปรบกัน
From the North to the South, fighting wherever, they enter combat together
จนเป็นที่โจษจันทร์ ขึ้นชั้น หลวงพิชัยอาสา
Until rumors of it spread to the moon, rising up when Pichai volunteers
ขึ้นชั้น หลวงพิชัยอาสา
Rising up when Pichai volunteers

ในตำนานป้องกันเมืองพิชัย
In legends protecting the city, Pichai
อาศัยช่วงทัพกรุงธน ทำศึกกัมพูชา
Living with some of the troops of Thon [Buri]
พม่าลอบมาตีไทย
Burma snuck in and attacked the Thais
ไพร่พลสองฝ่ายตะลุมบอน
Military forces on both sides wrestled
จนแผ่นดินสะท้อน ดาบหลวงพิชัยถึงหักกระเด็น
Until the land echoed with the sword of The Great Pichai until [it] broke and flung off
ดาบหลวงพิชัยหักกระเด็น
The sword of the Great Pichai broke and flung off

จึงเป็นพระยาพิชัย
And so he is Praya Pichai
พระยาพิชัยดาบหัก
Praya Pichai Dap Hak [Praya Pichai Broken Sword]
เป็นพระยาพิชัย
(จึงเป็นพระยาพิชัย)
(And so he is Praya Pichai)
พระยาพิชัยดาบหัก
(Praya Pichai Dap Hak [Praya Pichai Broken Sword])
เขาคือผู้จงรักภัคดีต่อพระเจ้ากรุงธน
He is someone faithful and loyal to the King of Thon City [Thon Buri]*
พระเจ้ากรุงธน
The King of Thon
พระเจ้ากรุงธน
The King of Thon
กรุงธนบุรี
Thon Buri

[A collaborative guitar solo]

เป็นพระยาพิชัย
He is Praya Pichai
พระยาพิชัยดาบหัก
Praya Pichai Dab Hak [Praya Pichai Broken Sword]
(เป็นพระยาพิชัย)
(He is Praya Pichai)
(พระยาพิชัยดาบหัก)
(Praya Pichai Dab Hak [Praya Pichai Broken Sword])
เขาคือผู้จงรักภัคดีต่อพระเจ้ากรุงธน
He is a person faithful and loyal to the King of Thon

ไม่ยอมเป็นข้าสองเจ้า
Not willing to be a slave to two princes
ไม่เอาเป็นบ่าวสองนาย
Not willing to be a servant to two masters
ขอตายตามสเด็จพระเจ้าตาก
He wishes to die following His Majesty King Dak (Taksin)
ด้วยความจงรักภัคดี
with love and loyalty
คนไทยทั้งแผ่นดินนี้ยอมรับนับถือพระยาพิชัย
Thais throughout this land welcome and respect Praya Pichai
นับถือพระยาพิชัย
Respect Praya Pichai

ไม่ยอมเป็นข้าสองเจ้า
Not willing to be a slave to two princes
ไม่เอาเป็นบ่าวสองนาย
Not willing to be a servant to two masters
ขอตายตามสเด็จพระเจ้าตาก
He wishes to die following His Majesty King Dak (Taksin)*
ด้วยความจงรักภัคดี
with love and loyalty
คนไทยทั้งแผ่นดินนี้ยอมรับนับถือพระยาพิชัย
Thais throughout this land welcome and respect Praya Pichai
นับถือพระยาพิชัย
Respect Praya Pichai

ไม่ยอมเป็นข้าสองเจ้า
Aren’t willing to be a slaves to two princes
ไม่เอาแล้วบ่าวสองนาย
Aren’t willing to be a servant to two masters
คนไทยทั้งแผ่นดินนี้ยอมรับนับถือพระยาพิชัย
Thais throughout this land welcome and respect Praya Pichai
นับถือพระยาพิชัย
Respect Praya Pichai
ในความกตัญญู
With gratefulness

*He is loyal to King Taksin

By Carabao
Album: โฮะ Ho! (2009)
This album is RECOMMENDED! BUY The album HERE at eThai.CD, where you can shop in English.

Note: Dam is a previous name of King Naresuan, who reigned from 1590 to 1605. “Ong” is a word used for the category of monks and kings. This song is about a legendary elephant battle that would have taken place in January 1593 between Siam’s Naresuan and Crown Prince Mingyi Swa of Burma. According to the Wikipedia entry for King Naresuan, under “The Elephant Battle,” it says Naresuan, seeing Mingyi Swa on an elephant under a tree, shouted, “My brother, why do you stay on your elephant under the shade of a tree? Why not come out and engage in single combat to be an honour to us? There will be no kings in future who will engage in single combat like us.” I guess, I translated that part of the song right! For another song about this legendary elephant battle, check out พระนเรศวรมหาราช Pra Naresuan Maha Rat (King Naresuan the Great).

อัดอั้นตันใจ ที่เห็นคนไทยถูกหยามหมิ่น
Frustrated to see Thai people viewed with contempt and dishonored
พม่ามายึดแผ่นดิน โดยมีบิดาให้ท้าย
(Burma comes and seizes the land, with a father backing),*
เพื่อชนชาติปฐพี เพื่อศักดิ์ศรีลูกผู้ชาย
for the people of the nationality of this soil for the honor of real men,
วันนี้สู้ทนขวนขวาย พิชัยสงครามให้ชำนาญ
today we fight, energetically, enduring suffering. The Art of War** brings about proficiency
ให้ชำนาญ
Brings proficiency

ลูกกษัตริย์ขัตติยา
The child of the king
ถูกพม่าคัดไปจำนำ แม้หัวอกต้องชอกช้ำ
is sent off to Burma as a pawn, even if the heart must be pained,
แต่จิตใจมั่นคงห้าวหาญ
the mind is firm and fearless,
เพื่อคอยลบคำว่าเมืองขึ้น (ลบคำว่าเมืองขึ้น)
in order to remove the word “colony,” (remove the word “colony”)
กลับคืนเมืองไทยตลอดกาล (กลับคืนเมืองไทย)
to again be the country of the Thais.***
ไม่วาดหวังปาฎิหาริย์
Not imagining a miracle,
แต่ต้องพลิกผันด้วยมือองค์ดำ กระทำยุทธหัตถี
the change must instead be made by the hand of Ong Dam performing elephant combat

องค์พระนเรศ ใครว่าวิเศษจากฟากฟ้า
Naresuan. Who people say is splendid from the heavens
ด้วยความมุ่งมั่นวิริยะ อุตสาหะกู้ชาติไทย
With determination and diligence, he persevered and saved the Thai nation
ผู้ยิ่งใหญ่เหนือสิบทิศ ผู้พิชิตศัตรูพ่าย
A great man over 10 directions. A conqueror of enemies.
ก่อวีรกรรมที่ชนชาวไทย เทิดทูนไว้ในดวงใจ
Building bravery that the Thai people esteem in their hearts
เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ
Reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam!

เจ้าพี่จะยืนช้างอยู่ในร่มไม้ทำไม เชิญเสด็จมาทำยุทธหัตถีกันเถิด
Brother Prince, why is your elephant standing in the shade of a tree? Let’s have an elephant duel right now
ให้เป็นเกียรติยศ สืบกัลปาวสาน แห่งกษัตริย์ชนช้าง
So that the honor of the kings who battle the elephants continues forever,
เหมือนอย่างเราจะไม่มีแล้ว
like you’ll never see again!

จ้าพี่จะยืนช้างอยู่ในร่มไม้ทำไม เชิญเสด็จมาทำยุทธหัตถีกันเถิด
Brother Prince, why is your elephant standing in the shade of a tree? Let’s have an elephant duel right now
ให้เป็นเกียรติยศ สืบกัลปาวสาน แห่งกษัตริย์ชนช้าง
so that the honor of the kings who collide the elephants continues forever,
เหมือนอย่างเราจะไม่มีแล้ว
like nothing we’ve had before!

INSTRUMENTAL

เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ
Reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam!

เจ้าพี่จะยืนช้างอยู่ในร่มไม้ทำไม เชิญเสด็จมาทำยุทธหัตถีกันเถิด
Brother Prince, why is your elephant standing in the shade of a tree? Let’s have an elephant duel right now,
ให้เป็นเกียรติยศ สืบกัลปาวสาน แห่งกษัตริย์ชนช้าง
so that the honor of the kings who battle the elephants continues forever,
เหมือนอย่างเราจะไม่มีแล้ว
like you’ll never see again!

จ้าพี่จะยืนช้างอยู่ในร่มไม้ทำไม เชิญเสด็จมาทำยุทธหัตถีกันเถิด
Brother Prince, why is your elephant standing in the shade of a tree? Let’s have an elephant duel right now,
ให้เป็นเกียรติยศ สืบกัลปาวสาน แห่งกษัตริย์ชนช้าง
so that the honor of the kings who collide the elephants continues forever,
เหมือนอย่างเราจะไม่มีแล้ว
like you’ll never see again!

เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ เทิดทูนพระองค์ดำ
Reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam, reverence to Ong Dam!

* Likely refers to Bayinnaung, King of Burma, who ordered his son Mingyi Swa to attack Ayutthaya.
** The treatise on war.
***I want to say “Thailand” but that would be anachronistic.

By กัญญาณัฐ ปุญยวัฒนานนท์ Kanyanat Punyaiwattananon,พยัพ คำพันธุ์ Phayap Khamphan, and ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders) (1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.

Note: This song is about the famous monk Luang Por Koon, who has now passed away (in 2015) at the age of 91. This song is on the album, “People who Create the Nation,” so presumably he is one of those people. It seems that Add and other Carabao band were followers of Lung Por Koon, as were many Thai people. He was thought to have especially strong magical powers. The notes under the official video give a clue to interpretation. They say:”หลวงพ่อคูณ อย่ามัวรอโชคชะตา หรือ พึ่งพาพระเพียงอย่างเดียว ควรพึ่งความมานะและอุตสาหะของแต่ละคนด้วย” “Luang Por Kun. Don’t be wrapped up in waiting for fate or relying on a Buddha image only. It should also depend on the efforts and perseverance of each person.”

เมตตา มหา มงคล
Auspicious, great, kindness
แด่ สาธุชน ศิษย์ หลวงพ่อคูณ
But upright people, students of Luang Por Koon
หลั่งไหล กันมา ทำบุญ
All flow in to make merit.
พรหลวง พ่อคูณ
The blessing of Luang Por Koon:
ขอ ให้รวย ให้รวย
May you be rich, rich!
รับแจก วัตถุ มงคล
Accepting and giving out auspicious objects
แล้วประพรม น้ำมนต์
and sprinkling holy water
สาธุชน พระช่วย
His holiness helps upright people
เดินสาย ปลอดภัย ไปได้สวย
To walk on the path, safe, going along beautifully,
ค้าขาย ร่ำรวย
doing business, rich
ดังถูกหวย เบอร์ใหญ่
Like winning the lottery, a big number

เพี้ยง หลวงพ่อคูณ
Just this please, Luang Por Koon?
ช่วยคุ้ม ช่วยคุ้ม
Please protect us, please protect us!
อุ้มเอาไปแช่ น้ำมนต์
[They] grab and soak in the holy water

ลูกศิษย์ ลูกหา มากมี
There are many disciples/followers
ทั้งรัฐ-มนตรี ส.ส. ก็มากมาย
There are many government ministers, and members of the House of Representatives
ขอพร กันไม่ ขาดสาย
They all ask for blessings continually
หลวงพ่อบอก ไอ้นาย รุ่นกู ให้-มึง
Luang Por tells these young guys,
ทั้งนัก-มวย นักเลง นักเล่น
the kickboxers, gangsters, and players,
ดารา ดวงเด่น ศรัทธา จนน่า-ทึ่ง
the stars, lucky and prominent, confident to the point of amazing
หลวง-พ่อคูณ รุ่นกู ให้มึง
Luang Por Koon, he tells these young guys,
ก็แล้วแต่ พวกมึง
It’s [really] up to you guys
จะนึกถึง ชั่ว-ดี
to be thinking about good and evil
ชั่ว-ดี อยู่ใน กะโหลก
Good and evil is inside the skull
มาเขก โป๊ก โป๊ก จำไว้ ให้ดี
I come knock, bonk! bonk! Be sure to remember and not forget!
(ชั่ว-ดี อยู่ใน กะโหลก)
(Good and evil is inside the skull)
(มาเขก โป๊ก โป๊ก จำไว้ ให้ดี)
I come knock [them] bonk! bonk! Be sure to remember and not forget!
เข้ามา พวกรัฐ-มนตรี
Enter all you government ministers,
ส.ส. ตัวดี กู จะให้ พร
Members of the House, mischief makers,* I will give a blessing:
ไปนั่ง อยู่ใน ส-ภา
Go sit in Parliament
อย่าให้ เขาด่า จง พึง สัง-วร
I won’t have you speaking abusively. [You] must be aware!
แขวน พระ เป็นอุ-ทา-หรณ์
Hang a monk or Buddha [amulet around the neck] to be an model
ประชาชน เดือดร้อน
The citizens are distressed
เขา จึงเดิน ขบวน
And so they march [in protest]

ชั่ว-ดี อยู่ใน กะโหลก
Good and evil is in the skull
มาเขก โป๊ก โป๊ก จำไว้ ให้ดี
[I] come knock, bonk! bonk! Be sure to remember and not forget!]
(ชั่ว-ดี อยู่ใน กะโหลก)
Good and evil is in the skull)
(มาเขก โป๊ก โป๊ก จำไว้ ให้ดี)
([I] come knock, bonk! bonk! Be sure to remember and not forget!)
เข้ามา พวกรัฐ-มนตรี
Come in all you Government Ministers
ส.ส. ตัวดี กู จะให้ พร
House of Representatives, mischief makers, I will give you a blessing:
ไปนั่ง อยู่ใน ส-ภา
Go sit in Parliment
อย่าให้ เขาด่า จง พึง สัง-วร
I don’t want you speaking abusively, you should be aware
แขวน พระ เป็นอุ-ทา-หรณ์
Hang a Buddha (or monk) image around the neck to be a model
ประชาชน เดือดร้อน
The citizens are distressed
เขา จึงเดิน ขบวน
And so they march [in protest]

อนิจ-จัง วัฏสัง-ขารา [This is all one word: “อนิจจาวตสังขารา”
Isn’t it true that all bodies are impermanent?
ลาภยศ ศรัทธา ย่อมมี ผันผวน
Fortune, rank, faith/confidence are likely to fluctuation
การเมือง ย่อมมี ตีรวน
Politics tends to have fights breaking out
อย่ารวมหัว ตีตรวน แหกตา ประชาชน
Don’t put your heads together [in conspiracy], shackle, and hoodwink the people
หลวงพ่อ ท่านเบื่อ จะตาย
Luang Por, he’s so sick to death of it
สร้างรุ่น สุดท้าย
Creating a generation. In the end,
รุ่นแช่ น้ำมนต์
the generation soaking in holy water
ถ้าจะให้ขลัง มีประสิท-ธิผล
For a miracle that is effective,
ต้องเตะ ตูด ทีละคน
you must kick the butts of each person,
ไล่ เสนียด จัญ-ไร
expelling the evil

*ตัวดี can mean “the culprit” but it is often used in a joking way, like in English you might call your friends your “partners in crime.”

By Grammy Artists
Note: This song is from Thailand’s Intellectual Property Festival 2002. It is a song sung by many Grammy Artists, and I’m sorry that I don’t recognize the women, but the other stars participating are Add Carabao, Sek Loso, Bird Thongchai McIntyre, and Asanee & Wasan Chotikul.

กว่าจะรวมพลัง กว่าจะสร้างจะสรรค์ กว่าจะเป็นผลงานอย่างที่เห็น
Before one gathers the strength, before creating what one will create, before it becomes the works that you see
อาจจะดูเหมือนทำ ได้ไม่ยากไม่เย็น แต่ความจริงที่เป็น ไม่ง่ายเลย
Maybe it looks it’s done without difficulty, but in truth, it’s not easy at all

(*) เพราะศิลปะ มันสร้างกันด้วยใจ โปรดอย่าทำลายด้วยเทคโนโลยี
Because art is created with love, please don’t destroy it with technology
อยากให้ลองคิดดูข้อนี้ บ้างเป็นไร
We want you to think about this a moment
อย่าคิดแค่เพียงประโยชน์ส่วนตัว โดยไม่ได้คิดถึงหัวใจใคร
Don’t think only of your own interest and not consider the heart of anyone else
คุณอาจไม่รู้ ว่ากำลังทำลายเพื่อนไทยกันเอง
Maybe you don’t know that you are in the process of destroying your own Thai friends

(**) ฉันก็เป็นแค่คนร้องเพลง ที่บรรเลงเรื่องราวชีวิต ฉันก็เป็นแค่นักผลิต ที่จริงใจ
I am just a person who sings a song, who creates music, a story of life. I’m just a producer of something genuine.
ให้คิดเสียบ้างก่อนที่จะทำ ว่าความเจ็บช้ำมันอย่างไร เอาใจเขาใส่ในหัวใจตนบ้างก็ดี
Please think of what sort of hurt it will cause before you pirate, pleasing those who put something in your heart is good

โลกต้องการความรัก โลกต้องการรอยยิ้ม อิ่มกาย สุขใจพริ้ม สามัคคี
The world needs love. The world needs smiles. To be full, sweetly happy, and united
ทำดีเถิดเพื่อนเอ๋ย ทำดีจะได้ดี สัจธรรมข้อนี้ เรารู้กัน
Do good things, friends, “one good turn deserves another” is a saying of truth, we all know.

(*,**)

เราก็เป็นแค่คนขายฝัน… แรงผลักดันคือกำลังใจ
We are just Sellers of Dreams . . . the power of motivation is our spirit!

Album: World Folk Zen
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao
Album: World Folk Zen (1991)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. BUY IT HERE from eThaiCD, where you can shop in English.

Note: Googling it seems this is something that happened in the late 1950s. However, to confuse the issue, in the movie Young ‘Bao, set in the late 1970s, Young Add (the character) has a love interest named Saeng Dao with a similar story. I am guessing that the movie used alot of dramatic license. My apologies if this really happened to Add’s friend. The tune of this song is really challenging to sing. Can you do it?

แสงดาวสาวน้อย อยู่ ณ ดอยแสงดาว
săeng daao săao nói yòo ná doi săeng daao
The young woman Saeng Dao, at Saeng Dao mountain
ผิวพรรณขาวนวล อาบด้วยเลือดสีแดง
pĭw pan kăao nuan àap dûay lêuat sĕe daeng
Creamy white complexion bathed in red blood

เอ้อ…เอ้อ…เออ.
Er . . . Er . . . Er . . .

*แสงดาวสาวน้อย คอยดูแลคนป่วย
săeng daao săao nói koi doo lae kon bpùay
The young woman Saeng Dao, used to look after sick people
ใบหน้าสาวสวย มาสวมหมวกสีเขียว
bai nâa săao sŭay maa sŭam mùak sĕe kĭeow
The face of the beautiful woman comes to be wearing a green hat
เป็นนักศึกษา ปัญญาฉลาดเฉลียว
bpen nák sèuk-săa bpan-yaa chà-làat chà-lĭeow
She is a student, with briliant knowledge,
แบ่งให้โลกใบเดียว เท่าเทียมกันทุกคน
bàeng hâi lôhk bai dieow tâo tiam gan túk kon
sharing it out so this one world will have equality for everyone

คุมภารกิจ อุทิศตนต่องาน
kum paa-rá-gìt u-tít dton dtòr ngaan
Tending to her duties, dedicating herself to her work
แห่งฐานที่ มันภูพาน เป็นเหล่าทหารประชา
hàeng tăan têe man-poo-paan bpen lào tá-hăan bprà-chaa
at the base of Man Pu Pan to be in a citizen’s corps
บนแดนดินเดือด ด้วยเลือดและน้ำตา
bon daen din dèuat dûay lêuat láe nám dtaa
It is a region boiling with blood and tears
สมที่เธอเกิดมาเป็นวีรสตรี
sŏm têe ter gèrt maa bpen wee-ra-sa-dtree
It is appropriate that she becomes a heroine

*แสงดาวสาวน้อย คอยดูแลคนป่วย
săeng daao săao nói koi doo lae kon bpùay
The young woman Saeng Dao, used to look after sick people
ใบหน้าสาวสวย มาสวมหมวกสีเขียว
bai nâa săao sŭay maa sŭam mùak sĕe kĭeow
The face of the beautiful woman comes to be wearing a green hat
เป็นนักศึกษา ปัญญาฉลาดเฉลียว
bpen nák sèuk-săa bpan-yaa chà-làat chà-lĭeow
She is a student, [her] bright knowledge
แบ่งให้โลกใบเดียว เท่าเทียมกันทุกคน
bàeng hâi lôhk bai dieow tâo tiam gan túk kon
sharing it so that this one world will have equality for everyone

เธอไปทำหน้าที่ มีเมตตาคนป่วย
ter bpai tam nâa-têe mee mâyt-dtaa kon bpùay
She goes to do her duty, has compassion for sick people
มาตามเธอไปช่วย ไปป้อนน้ำป้อนยา
maa dtaam ter bpai chûay bpai bpôn nám bpôn yaa
Come follow her go help provide medicines
ชาวบ้านจับไข้ ให้เธอไปช่วยรักษา
chaao bâan jàp kâi hâi ter bpai chûay rák-săa
Villagers catch a fever, have her help to treat [it]
บ่มีใครคิดว่า เธอจะไม่หวนคืน
bòr mee krai kít wâa ter jà mâi hŭan keun
No one thinks that she won’t come back

แสงดาวสาวน้อย อยู่ ณ ดอยแสงดาว
săeng daao săao nói yòo ná doi săeng daao
The young woman Saeng Dao, at Saeng Dao mountain
ผิวพรรณขาวนวล อาบด้วยเลือดสีแดง
pĭw pan kăao nuan àap dûay lêuat sĕe daeng
Creamy white complexion bathed in red blood.
เพื่อชีวิตและสังคมเธอจึงได้จากโลกไป
pêua chee-wít láe săng-kom ter jeung dâai jàak lôhk bpai
For life and society she thus must leave this world
ในแดนดินเดือด ด้วยเลือดและน้ำตา
nai daen din dèuat dûay lêuat láe nám dtaa
In a land boiling with blood and tears
หนทางที่ผ่านมา ได้ชื่อว่าดอยแสงดาว
hŏn taang têe pàan maa dâai chêu wâa doi săeng daao
The way that she came got the name “Saeng Dao Mountain”

ENGLISH PART

เอ้อ…เอ้อ…เออ.
Er . . . Er . . . Er . . .

*แสงดาวสาวน้อย คอยดูแลคนป่วย
săeng daao săao nói koi doo lae kon bpùay
The young woman Saeng Dao, used to look after sick people
ใบหน้าสาวสวย มาสวมหมวกสีเขียว
bai nâa săao sŭay maa sŭam mùak sĕe kĭeow
The face of the beautiful woman comes to be wearing a green hat
เป็นนักศึกษา ปัญญาฉลาดเฉลียว
bpen nák sèuk-săa bpan-yaa chà-làat chà-lĭeow
She is a student, with briliant knowledge,
แบ่งให้โลกใบเดียว เท่าเทียมกันทุกคน
bàeng hâi lôhk bai dieow tâo tiam gan túk kon
sharing it out so this one world will have equality for everyone

แสงดาวสาวน้อย อยู่ ณ ดอยแสงดาว
săeng daao săao nói yòo ná doi săeng daao
The young woman Saeng Dao, at Saeng Dao mountain
ผิวพรรณขาวนวล อาบด้วยเลือดสีแดง
pĭw pan kăao nuan àap dûay lêuat sĕe daeng
Creamy white complexion bathed in red blood
เพื่อชีวิตและสังคมเธอจึงได้จากโลกไป
pêua chee-wít láe săng-kom ter jeung dâai jàak lôhk bpai
For life and society she thus must leave this world
ในแดนดินเดือด ด้วยเลือดและน้ำตา
nai daen din dèuat dûay lêuat láe nám dtaa
In a land boiling with blood and tears
หนทางที่ผ่านมา ได้ชื่อว่าดอยแสงดาว
hŏn taang têe pàan maa dâai chêu wâa doi săeng daao
The way that she came got the name “Saeng Dao Mountain”

ในแดนดินเดือก ด้วยเลือกและน้ำตา
nai daen din dèuat dûay lêuat láe nám dtaa
In a land boiling with blood and tears
หนทางที่ผ่านมา ได้ชื่อว่าดอยแสงดาว
hŏn taang têe pàan maa dâai chêu wâa doi săeng daao
The way that [she?] came got the name “Saeng Dao Mountain”

By? or made famous by คำรณ สัมบุญณานนท์ Kamron Samboonnanon
รอยคำรณ Roi Kam Ron (1994)

Note: Below is a recent cover of the song by คาวบอย ตามรอยควาย Cowboy Dtamroykwai (Cowboy Following-in-the-Tracks-of-the-Buffalo), the best Add Carabao impersonator. Add Carabao’s version was also a cover of an old song made famous (or written?) by Kamron Samboonnanon, who was Thailand’s first Luuk Tong or Thai country music singer. I still need to run the lyrics by a checker, but you get the idea! Enjoy.

ชีวิตบ้านนา
Life way out in the country
อยู่ตามประสาป่าดอน
Living in the way of the highland forest
จับคันไถฝ่าลมแดดร้อน
Grab the plough handle and forge ahead through wind and hot sun
นอนฟูกฝางช่างมีสุขใจ
Sleep on a straw mattress. Whatever! I’m content.
ไม่ต้องกังวล
I don’t need to worry
น้ำมันรถยนต์จะขึ้นเท่าใด
However much the price of gasoline rises
ขี่ควายไปถึงไหนไหน
I can ride a buffalo wherever
ไกลแสนไกลไม่บ่นสักวัน
However far away, I don’t ever grumble
แรงควายไถ่นา
The power of the buffalo plows the fields
มันกินหญ้าไม่เปลืองน้ำมัน
It eats grass, doesn’t waste gasoline
ตายก็แกงแบ่งเนื้อกินกัน
If it dies we make a beef curry to eat together
คุณของมันก็มีมากหลาย
The benefits of it are many and various
ชีวิตบ้านนา
Life way out in the country
รักวาจาทั้งหญิงและชาย
Love the speech of both women and men
ซื่อจนเขาว่าโง่อย่างควาย
Honest to the point that they say [we] are as foolish as the buffalo
รู้จักอายเจียมใจเจียมตัว
Knowing shyness and modesty

ชีวิตบ้านนา
Life way out in the country
อยู่ตามประสาพวกเรา
According to our [own] manners
ห่างไกลแสงและสียั่วเย้า
Far from tantalizing lights and colors
รักพวกเราเหมือนดังครอบครัว
Loving the group of us like family
อับจนพึ่งกัน
Poor and depending on one another
หัวใจรักมันไม่เห็นแก่ตัว
My heart loves them? Not thinking only of oneself
ไม่เคยมีความเมามัว
Never had overindulgence/addiction
ตัวของตัวได้พึ่งตัวเรา
Mine and my own can depend on ourselves
ดงดอนบ้านนา
The forest highlands way out in the country
ไกลสุดตาข้ามีขวัญใจ
As far as the eye can see I have what I cherish
ซื่อเหมือนข้ามอบรักไว้ให้
Honest and straightforward as I also give the love I have
ชีวิตในบ้านนาป่าเขา
Life way out in the country forests and mountains
เย็นพักจากนา
In the afternoon, we take a break from the fields
หุ้งข้าวปลาไว้คอยท่าเรา
The rice and fish we’ve cooked awaits us
ข้าวแกงร้อนน้ำปลาสะเดา
Hot rice and curry, fish sauce, and sadao [a leafy vegetable]
พร้อมหน้าเจ้าลูกเมียเคลียคลอ
With my children and wife close at my side

ชีวิตบ้านนา
Life way out in the country
กลิ่นโคลนฟางและสาบควาย
The odor of mud, straw, and musty buffalo
ชั่วชีวิตตรากตรำเหนื่อยกาย
All one’s life persevering with a tired body
ขายข้าวมาเลี้ยงตัวไม่พอ
Sell the rice for not enough to take care of one’s self
แผ่นดินแห้งแล้ง
The land is dried out
ฟ้าฝนเหมือนแกล้ง
The sky and rain just tease you
คอยน้ำแห้งตอ
Gradually water dries to stubble
อดอยากมากมายมาพอ
One finally becomes destitute
ชีวิตหนอลำบากยากใจ
Life is hard, isn’t it? So difficult and bothersome
เจียมตัวทุกคน
Every person being humble
ยังไม่พ้นผู้คนเขาชัง
Still can’t get beyond the people who hate
คนหนอคนอกเขาเรามั่ง
We’re people, right? People? Can you have a little heart for us
ในท้องคลังเจ้ารู้บ้างไหม
In your city storehouses, can you understand?
ชีวิตบ้านนา
Lives way out in the country
หรือผู้ดีมั่งมีอย่างไร
or ladies and gentlemen, however wealthy,
เกิดมาแล้วก็ต้องดับไป
are born and then must be extinguished
ขอแต่ตายไปบนความดี
I only ask that I die away upon goodness.

By คาราบาว Carabao
Album: สัจจะ ๑๐ ประการ satja sip bpragaan (Ten Truths) (1992)
Support the artists and buy the album HERE

Note: This song is named after Preecha Chanapai aka Lek Carabao, a band member of Carabao. At first I thought the reference to him was almost random, but now I’m wondering if it has to do with the meaning of his name (follow the footnotes below). This is a song about the Cruel May (พฤษภาทมิฬ Prutsapa Tamin) or Bloody May (May 17-20 1992) event, a popular uprising that ended badly with a military crackdown, 52 confirmed dead, many disappearances, and thousands arrested. Add Carabao famously wrote the very inward-looking song “Telay Jai” or Ocean Heart immediately after coming home from that protest. It came out that same year on an album titled พฤษภา “Prutsapa” or “May.” Bloody May is more vividly described in the song เว้นวรรค Wen-Wak (Some Space) and used as an argument for “some space” in order to “fix the constitution” in the midst of the unrest of 2006. In that song, he urges, “Democracy will gain strength. . . why must we buy it expensively?” It seems like the violence of this event had a strong impact on his views.

เป็นเพราะเราเชื่อใจเขาง่ายๆ
It’s because we trust them [too] easily
เป็นเพราะเราจิตใจมันซื่อๆ
Its because our minds are naively sincere
ประชาชนกี่คนที่โลกลือ
[About] how many people does the world broadcast,
ว่าคุณคือคุณค่า ประชาธิปไตย
that “You are of value.” Democracy

เหมือนสายลมผ่านไปในท้องทุ่ง
Like when the wind passes through an open field
เหมือนน้ำค้างย่ำรุ่งอุทาหรณ์
Like the morning dew, for example,
ว่าสัญญาสายัณห์ตะวันรอน
The promise of evening when the sun is setting
พอตื่นนอนก็ไร้เงาพากเจ้านาย
Or when we just wake up to the absence of our bosses’ shadow.

แล้วใครเล่าทุกข์ติดพัน
So tell me who is occupied with suffering?
แล้วใครหลับฝันเป็นจริง
And who dreams dreams that become reality
แล้วใครได้เป็นเจ้านายคุณหญิง
And who gets to be a boss or a Lady [a noble person]?
แล้วใครถูกทิ้ง ให้หลงลืมกันไป
And who has been tossed aside so as to be forgotten?
(ให้หลงลืมตลอดไป)
(So as to be forgotten forever)

ประชาชนโชคร้ายก็หาใช่
Unlucky citizens are like “NO!”
ที่บ้านเมืองวุ่นวายมันมีเรื่อง
That the country is tumultuous is a problem
เผด็จการผ่านมาจะครองเมือง
Dictators come along and govern the country
แล้วขุ่นเคืองเข่นฆ่าประชาชน
And harass and kill/slaughter the people

ตุลาการตีความไม่ตามผิด
Judges don’t judge the wrong way
เห็นชีวิตของใครสำคัญกว่า
Viewing the lives of some people as more important
อันสังคมเมืองไทยไร้น้ำยา
Thai society lacks that spicy sauce*
จริงมั้ยครับหัวหน้าชวน หลีกภัย
Isn’t that true, Leader Chuan Leekpai**

แล้วใครเล่าทุกข์ติดพัน
And tell me who is occupied with suffering
แล้วใครหลับฝันเป็นจริง
And who dreams dreams that become reality?
แล้วใครได้เป็นเจ้านายคุณหญิง
And who is a boss or a Lady
แล้วใครถูกทิ้ง ให้หลงลืมกันไป
And who has been tossed aside so as to be forgotten?
(ให้หลงลืมตลอดไป)
(So as to be forgotten forever)

แล้วใครเล่าทุกข์ติดพัน
So tell me who is occupied with suffering?
แล้วใครหลับฝันเป็นจริง
And who dreams dreams that become reality?
แล้วใครได้เป็นเจ้านายคุณหญิง
And who gets to be a boss or a Lady [a noble person]?
แล้วใครถูกทิ้ง ให้หลงลืมกันไป
And who has been tossed aside so as to be forgotten?

ถามคุณชวน หลีกภัยใครควรรับผิด
Ask Mr. Chuan Leekpai** who should take responsibility for their mistake
วีรชนเสียชีวิตเดือนพฤษภา
Heros died in the month of May
ถ้าตอบไม่ได้ให้ไปถามมือกีต้าร์
If [he] can’t answer, go ask the guitarist
เขานั้นชื่อปรีชา ชนะภัย
His name is Preecha Chanapai***
แล้วใครเล่าทุกข์ติดพัน
So tell me who is occupied with suffering?
แล้วใครหลับฝันเป็นจริง
And who dreams dreams that become reality?
แล้วใครได้เป็นเจ้านายคุณหญิง
And who gets to be a boss or a Lady [a noble person]?
แล้วใครถูกทิ้ง ให้หลงลืมกันไป
And who has been tossed aside so as to be forgotten?
(ให้หลงลืมตลอดไป)
(So as to be forgotten forever)

* น้ำยา (“naam yaa”) can mean either a liquid medicine or chili paste. To say that someone doesn’t have “น้ำยา” means that they are lacking a certain something that would make them effective. For a man having “naam yaa’ can also be a euphemism for sexual potency; lacking it would mean you are infertile. “mojo” or “gumption” might be a good translation. Here I used “that special spicy sauce.”
** According to Wikipedia, Chuan Leekpai was Thailand’s Prime Minister from 20 September 20, 1992 to May 19. 1995 and again from 9 November 1997 to 9 February 2001.
***I don’t know if this means that Preecha Chanapai (Lek Carabao) has special insight into this issue, or if “Preecha Chanapai” sort of sounds like “Chuan Leekpai” and so this is a way of saying “Ask any random person. We all know whose fault it is.” OR it could be a play on the meaning of their names! “Chuan Leekpai” sounds like “persuade to make room for danger” while “Preecha Chanapai” could mean “ability [to] win against danger”

by คาราบาว Carabao
Album: ห้ามจอดควาย Ham Jod Kwai (No Buffalo Parking) (1990)
Support the artists! Buy it HERE at eThaiCD.com, where you can shop in English.

Note: The NS3K document is deed or land title. NSK corresponds to น.ส.ก. an abbreviation of หนังสือรับรองการทำประโยชน์ [Document Guaranteeing the Benefits Produced]. The “ก” letter, which has been officially translated “K” in the English name of the document, should really be “G,” and stands for “การทำประโยชน์” or “the benefits produced.” The “3” just distinguishes this particular land deed from other similar varieties of land deeds. But in this song, about a young girl or woman sold by her parents into prostitution, there is a pun such that the abbreviation is read as “Deed Giving Rights to 3 Benefits Produced.”

ท้องที่มีเธอยังหิว
Her stomach is still hungry
ผิวเนื้อนวลนางถึงเป็นที่พักกายของชายเปลี่ยว
Her skin and flesh is the residence of desolate men
น้องที่มีก็ยังรอ
The younger siblings she has still wait
รอเธอกลับมาหานมและเสื้อผ้า
Wait for her to come find the comfort of home and her things
ฝากจากดินแดนไทย
Brought from the land of the Thais
มุ่งคืนสู่เมืองเชียงตุง
Back to Kengtung city [Shan State, Myanmar]*

งานที่ทําก็จําใจ
The work that she does, she does unwillingly
ทอดเนื้อตัวไปใจเจ็บก็เพราะจน ตั้งแต่เกิด
She flaunts her flesh and hurts her heart because she has been poor since birth.
ฝันที่มีก็เพียงลม
The dreams she has are just breezes [amount to nothing]
ใครมาโถมทุ่มเทชีวิตร่วม
People come pounce/clamor to share her life
เหมือนดังส้วมสุขาเป็นสาธารณชน
It’s like a toilet that is for all the public

ฝันอันล่องลอย ไร้ซึ่งจุดหมาย
Her dreams drift aimlessly
บ้านก็อยู่ไกล ไร้ที่พึ่งพิง
Here home is far way. She is without a refuge
แสงตะวันรอน ลับลงติดดิน
The sunlight dips and disappears meeting the earth
เธอต้องขายกิน นส. 3 ก
To survive she must sell the NS3K title [or Rights to 3 Benefits Produced].

ท้องที่รอก็ยังหิว
The stomach that waits is still hungry
สิบนิ้วที่มี ไม่อาจจะทดแทนคุณกําเนิด
Her 10 fingers probably can’t repay the value of her birth [She can’t work to repay the gift of her birth]
สังคมเราก็เท่านั้น
That all there is to this society of ours
ถ้าจะโทษกันนั้นคงต้องแก้ต่างว่าเป็นลูกสาวใคร
If we blame each other, we must excuse [ourselves] by saying “Whose daughter is she?”
เธอไม่ใช่ลูกสาวคุณ
She’s not your daughter

ร้องไห้ไปกับความฝัน
Cry away with one’s dreams
มันไม่ใช่กรรมใช่เวรวรรคใดในชาติก่อน
It’s not bad fortune not any sin in a past life
ชาตินี้เป็นอุทาหรณ์
This life is an example/is one instance
สอนใจผู้คน น้องสาวเป็นไทยใหญ่
Be interested in people. This young sister is Thai Yai [Shan]
เธอดีทั้งหัวใจ ร่างกายและวิญญาณ
She is good — heart, body, and soul
ฝันอันล่องลอย ไร้ซึ่งจุดหมาย
Her dreams drift aimlessly
บ้านก็อยู่ไกลไร้ที่พึ่งพิง
Her home is far away. [She is] without a refuge
แสงตะวันรอนลับลงติดดิน
The sunlight dips and disappears meeting the earth
เธอต้องขายกิน นส. 3 ก
In order to live, she must sell the rights to three “Gs”

ก. ที่หนึ่งกิน
The first “G” is “gin” [“eating/consuming”]
ก.ที่สองเกียรติ
The second “G” is “giat” [“respect”]
ก.ที่สามกาม นส. 3 ก
The third “G” is “gaam” [“sexual desire”]
พ่อเอาไปขายแม่เอาไปคุ้ม
The father goes and sells, the mother grabs the worth
เนื้อนุ่ม นมดี กระหรี่ดัง
Her soft flesh, her good breasts, a famous prostitute
ฝันอันล่องลอย ไร้ซึ่งจุดหมาย
Her dreams drift aimlessly
บ้านก็อยู่ไกล ไร้ที่พึ่งพิง
Her home is far away. She is without a refuge
แสงตะวันรอนลับลงติดดิน
The sunlight dips and disappears meeting the earth
เธอต้องขายกิน นส. 3 ก
There are three things she must sell in order to survive

*It sounds like she has a care package from home that has arrived and her friends at the brothel are her new siblings.

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka Add Carabao
Album: แจกกล้วย Jaek Gluay (Handing Out Bannanas) (1995)
Support the artists and BUY a CD of THE ALBUM at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: I translated this song because is sounds like Santana (which Add has said is his biggest musical influence). Turns out it is a song about a species of plant brought to Thailand from Australia, which apparently causing some trouble. Apparently this plant sucks up alot of water. The rest of the story you can get from the song.

ขอถามพวกเอ็งว่ามาจากไหน
May I ask you where do you come from?
(พวกฉันมาไกลจากออสเตรเลีย)
(We come from far away, Australia)
เดินทางมาไกลเอ็งคงอ่อนเพลีย
You’ve come so far, you must be tired
(หิวจนละเหี่ยหูตามันลาย)
(Hungry until we feel weak. Our eyes and ears [are showing us dizzy] patterns)*
ดินน้ำบ้านเอ็งอุดมดีไหม
The dirt and water of your home, is it bountiful?
(บ้านฉันเป็นทรายปลูกพีชลำบาก)
(My home is sandy. Planting peaches is difficult)
อาหารในดินคงหาได้ยาก
It may be hard to find food in the ground
(ก็ขึ้นได้แต่พวกฉันพวกเดียว)
(But we can rise up. It’s up to us and us alone)

ไปไงมาไงมาอยู่อีสาน
How did you wind up here in Isaan?
(มีคนเอาพันธุ์ของฉันมาปลูก)
(There were people who brought our species here to plant)
เขาคงปลูกเอ็งหวังได้กินลูก
They probably planted you hoping they could eat the fruit
(ฉันมีแต่รากหยั่งลึกลงดิน)
(I only have roots that penetrate deeply in to the earth)
แล้วเอ็งมีดีอะไรหนักหนา
And do you have anything seriously great?
(ก็ดีราคาป้อนโรงกระดาษ)
(Our price is quite good for supplying the paper factory)
อย่างนี้นี่เองข้าไม่ประหลาด
Oh, so it’s just like that. I’m not surprised
เมืองไทยเป็นชาติส่งเสริมยูคา
Thailand is a country promoting Eu-ca [lyptus]

ยูคายูคา.. ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. It’s used to make paper not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. It’s used to make paper not to plant forest.

ปลูกทีเยอะเยอะเรียกสวนยูคา
They plant so much. It’s called a Euca planation
ไม่ใช่สวนป่าหรอกนะไอ้นาย
And not a forestry plantation either, Mister
เขาหลอกเราแล้วไอ้นาย
They’ve tricked us already, Mister

ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used to make paper, not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus Used it to make paper, not to plant forest

ปลูกทีเยอะเยอะเรียกสวนยูคา
Plant so much! It’s called a Euca plantation
ไม่ใช่สวนป่าหรอกนะไอ้นาย
And not a forestry plantation either, Mister
ดินแตกระแหงน้ำท่าเหือดหาย
The earth is cracked, the water disappears
พื้นนากลับกลายเป็นทรายแห้งแห้ง
The fields go one again become dry sand
ลมฝนหมดฟ้ามาแต่ลมแล้ง
The breezes and rains are finished; what arrives is just dry dusty wind
ต้นไม้ใบแดงตอแห้งยืนตาย
The trees with red trunks dry out and die standing
เป็นความเลวร้ายของคนหัวหมอ
It is an evil of the wise experts
แจก สปก.รุกไปในป่า
They hand out the SBG certificates [which give rights to new land reform practices] and invade the forest
มันเป็นอุบายของคนบาปหนา
It’s the trick of a sinful person
แจกป่าสงวนปลูกสวนยูคา
Handing out the protected forest to plant a eucalyptus planation
มันเป็นอุบายของคนบาปหนา
It is the trick of a sinful person
แจกป่าสงวน..ปลูกสวนยูคา
Handing out the protected forest . . . to plant a eucalyptus plantation

ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used to make paper, not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used to make paper, not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used it to make paper, not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used to make paper, not to plant forest
ยูคายูคา..ยูคาลิปตัส ใช้ทำกระดาษไม่ใช่ปลูกป่า
Euca, Euca . . . Eucalyptus. Used to make paper, not to plant forst

*ตาลาย or dtaa laai means literally “the eyes patterns” where “patterns” is a verb. At the end of the experience when you stand up too fast and the blood rushes from your head and then your vision comes back all spotty or with patterns, like dazed, that is “ตาลาย” or “dtaa laai.” So in this case, they are so hungry they are dizzy and seeing patterns.

By คาราบาว Carabao
Album: สาวเบียร์ช้าง Sao Bia Change (Chang Beer Girl) (2001)
This album is RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD, where you can shop in English

Note: According to the notes under the official YouTube: “Nang Sao Siam (Miss Siam) is the name of the first civilian airplane of Thailand in 1932 owned by Captain Leuan Pongsohpon. Miss Siam made a flight welding friendly relations with China when Leuan Pongsohpon made the flight from Bangkok, passing Laos and Vietnam, ending in Shantou, China, (eastern coast of Guangdong) taking 5 days.” There is also a perfect, top-100 Carabao song about the experience of flying in a plane:”รักคุณเท่าฟ้า” (“Rak Kun Tao Fah“) or “Love You as Much as the Sky!” Near the end of this song, “Nongsao Siam,” listen for a lovely riff from “Rak Kun Tao Fah.”

นางสาวสยาม
Miss Siam
นางสาวสยาม
Miss Siam
เครื่องบินลำนี้ บินไกลบินไปถึงเมืองจีน
This airplane flew far, all the way to China
ดูช่างผกผินและท้าทาย
It seems so aloft and daring
บินสี่พันฟุต สูงสุดเสี่ยงความตาย
Flew 4,000 feet, so very high, risking death
แต่เขาไม่กลัวตาย
But he wasn’t afraid of dying
ลูกผู้ชาย คนรักฟ้าใจกล้า
This real man, a person who loved the sky, with a brave heart
เชื่อมความสัมพันธ์จีนและไทย
Welding a relationship between China and Thailand
ภารกิจทำให้ไทยได้ลือชื่อ
Accomplishing this duty made Thailand widely talked about
คนรักฟ้าต่างนับถือ เกียรติคุณท่านคือ ให้ไทยเราได้ก้าวไกล
All lovers of the sky respect him. That we honor you is because you made us Thais advance far

เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นด้วยคุณูประการ
Brimming with virtuous contributions
เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นประสบการณ์
So full of experience

เครื่องบินลำน้อย บินลอยไปไกลถึงเมืองจีน
A little plane, flew along so far reaching China
ดูช่างผกผินและท้าทาย
It seems so aloft and daring
สู้ลม สู้ฟ้า เด็ดเดี่ยวและเดียวดาย
Vying with the wind and the sky, resolute and all alone
แต่เขาไม่กลัวตาย
But he’s not afraid to die
เป็นเครื่องบินของคนไทยลำแรก
It was the first airplane owned by a Thai person
นางสาวสยามถึงจีนแผ่นดินใหญ่
Miss Siam reaches the Chinese mainland
2475 ด้วยบารมีองค์ ร.7
in 1932 with the baramee** of Rama the 7th [King Prajadhipok]
ความสำเร็จของคนไทย
A success of the Thai people
ใครเล่าจะลืมเลือนนักบินเลื่อนกระดูกเหล็ก
Tell me who will ever forget the pilot who glided the steel bones along?

เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นด้วยคุณูประการ
Brimming with virtuous contributions
เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นประสบการณ์
So full of experience
เป็นประวัติการณ์
A history-making
ตำนานการบินของไทย
legend of Thai aviation

[Riff from “รักคุณเท่าฟ้า” (“Rak Kun Tao Fah”) “Love You as Much as the Sky!”]

นางสาวสยาม
Miss Siam
นางสาวสยาม
Miss Siam

เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นด้วยคุณูประการ
Brimming with virtuous contributions
เลื่อน พงโสภณ
Leuan Pongsohpon
เปี่ยมล้นประสบการณ์
So full of experience
เป็นประวัติการณ์
A history-making
ตำนานการบินของไทย
legend of Thai aviation

* “ดูช่าง” means “It seems so [very] . . .” “ผกผิ” is is a kind of flying. It is what a kite does when the wind catches it: it is a floating and an ability to stay afloat in the strong winds.
**”baramee” is like a magic aura that influences things and has to be earned through past good deeds. Often it can be translated as “moral authority” or “prestige” or “charisma.” If you have enough moral authority or prestige you can influence other people just by asking them to do something or by them knowing you want it done. But here the idea seems to be that King Prajadhipok’s magical accumulated merit gave good luck to the flight.

By คาราบาว Carabao
Album: สาวเบียร์ช้าง Sao Bia Change (Chang Beer Girl) (2001)
This album is RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD, where you can shop in English

Note: Pridi Banomyong led the revolution that changed Thailand from absolute monarchy to a constitutional monarchy in 1932, so he the founder of Thai democracy. He is also the founder of Thamassat University. The knickname of Thamassat University is โดม “Dome” and students are often called “ลูกแม่โดม” “Children of Mother Dome.” Pridi had to flee Thailand after false rumors spread that he had conspired to murder King Ananda, who was found shot in the head in his bedroom at the Grand Palace on June 1946. (Three men were executed for this supposed conspiracy, but they are now considered scapegoats.) Not mentioned in this song but notable, during World War II, when Thailand was cooperating with the Japanese, Pridi built an underground anti-Japanese resistance movement in Thailand called the Seri Thai, or Free Thai Movement. Pridi Banomyong died in 1983, before this song came out. Read more about him at Wikipedia.

ข้าวจากรวงร่วงกราว เมื่อดาวแห่งโดมลาลับไป
Rice from the ear of grain falls off clamorously, when the Star of the Dome says goodbye and leaves forever
ปฐพีสะอื้นร่ำไห้ ทะเลเอ่อนองด้วยน้ำตา
The land sobs and cries. The sea wells up with tears
วิหคนกเอยไร้รัง หัวใจเปี่ยมหวังยังแรงกล้า
The bird is without a nest. The heart brimming with hope is still fervent
กู้แผ่นดินให้ฟื้นคืนมา ประชาธิปไตยปวงชน
Save the country, restoring democracy for all the people!

ลมพายุพัดแรง กระหน่ำถ้อยคำมิหวังดี
The stormy winds blow strong, hammering words that are not well wishes
มนุษย์ไหนหนอช่างไร้ศักดิ์ศรี ว่าปรีดีฆ่าในหลวง
What [sort of] honorless people would say Pridi killed the king!
ทรชนคนถ่อย หลอกโลกด้วยถ้อยคำหลอกลวง
Despicable evildoers deceiving the world with fraudulent words
คนดีๆ ต้องน้ำตาร่วง คนเลวหัวเราะชอบใจ
Good people will shed tears, while bad people laugh with satisfaction

*เพราะว่าสัจธรรมเป็นอมตะ แต่มักนานนั้นจึงปรากฎ
Because truth is undying, but it’s likely to be a long time before it shows itself
เมื่อคนไทยเข้าใจว่าใครคด ความจริงงะงามงดทศทวี
When Thai people understand who is crooked, the reality is 10 times as beautiful

**เมื่อความดีทุกอย่างยังคงอยู่ ประชาชนย่อมรู้ว่าที่นี่
When all goodness lives on, the people will likely come to know that, HERE
มหาวีรบุรุษจะต้องมี เมื่อนั้นปรีดีจะกลับมา กลับมา
a great hero [there] must be. When that [happens], Pridi will return! return!

***ปรีดี ปรีดี ดาวแห่งโดมที่ดำรง
Pridi, Pridi Star of the dome that maintains
ปรีดี ปรีดี ปรีดี พนมยงค์
Pridi, Pridi, Pridi Banomyong
ปรีดี ปรีดี ปรีดี พนมยงค์
Pridi, Pridi, Pridi Banomyong

โลกมนุษย์จะงดงาม ถ้าผู้คนกล้าถามกับตัวเอง
The human world will be beautiful if people dare ask themselves
ว่าชั่วชีวิตที่โลดบรรเลง มีไหมเจ้ากล้าท้าอธรรม
Throughout life, do I ever dare challenge injustice?*
ปล่อยให้โลกช้ำหมองไหม้ เผชิญโชคไปยถากรรม
Let this bruised gloomy burned world meet its fortune and fate
แต่คนชื่อปรีดีกล้าทำ ให้จดจำขึ้นใจ
But the person named Pridi dared to do it. Remember this for sure!

(*, **, ***)

[THE ENDING WHERE ADD IS SHOUTING seems IMPOSSIBLE to TRANSLATE. It sounds like he is playing with syllables of Pridi’s name. Maybe like scat?]

*I did not translate “โลดบรรเลง” which my best guess was “to jump and make music.” An informant explains “Literally, โลดบรรเลง is not understandable. The author wants บรรเลง to rhyme with ตัวเอง of the previous line. That’s why I believe โลดบรรเลง refers to โลดแล่น. We often heard ชีวิตโลดแล่น…. which means the life goes on as it is.”

by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Album: วณิพก Wanipok (The Beggar) (1983)
The album Wanipok, appearing two years before the band became hugely famous, is a classic and pretty much perfect. You should BUY IT HERE from the friendly people at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: When Add Carbao writes a song involving someone from a particular region of Thailand, he often uses words from that region’s dialect. And so, in this song about someone from the South of Thailand who has to migrate to the Middle East (perhaps Saudia Arabia) to find work, there are words from the southern dialect, including the title “หรอย” (roi), which means “fun” or “to one’s liking.” In the context of food, it means “delicious.” The overall story of the song: A young man from the south of Thailand went to study at a university in Bangkok with high hopes for a bright future. After he graduated he could not find a job in Thailand. Then he had to leave Thailand to get a job in the Middle East, which was disappointing for him.

มาฟังกันฮิต เพื่อนนิสิตนักศึกษา
Come listen to a hit [song], student friends
ผมมีปริญญาจบมหาวิทยาลัย
I have a degree from graduating university
รํ่าเรียนจนจบตั้งแต่ตะวันออกเฉียงใต้
I complete my study from Southeast Asia
มาทํางานรับใช้คนตะวันออกกลาง
Just to serve the people in the Middle East
ถึงมีปริญญายังยื้อแย่งแข่งขัน
Although I have a degree, I still have to compete with others
หางานทําทั้งวัน มาเป็นเวลาหลายปี
I look for work every day, for, what’s been, many years now
มนุษย์โลกนี้ช่างดิ้นรนขวนขวาย
Humans in this world are given to energetic struggle
มนุษย์โลกนี้ช่างดิ้นรนสนสายไม่มีเงินก็อดตาย
Humans in this world are given to struggle. Without money, they starve to death
ไม่มีเส้นก็อดงาน
Without connections they miss out on work

เขาเก็บภาษีมาสอนเป็นภาษา
They collect a tax [to build universities] and teach
จากเมืองใต้ขึ้นมา จากเมืองเหนือลงมา
[Students] come up from the South and down from the North [to Bangkok]
มาสร้างเป็นตึกหลังโตสูงใหญ่
[they] come and construct big huge tall buildings [the tax was used to construct tall buildings]
มีนํ้ามีไฟมีติดแอร์ให้เรียน
There is water, electricity, air conditioning so one can study
มาซื้อกระดาษพิมพ์เป็นใบปริญญา
They come buy a printed paper that is the degree
แจกจ่ายนักศึกษาตามมหาวิทยาลัย
Distributed to students at all the universities
ร่ำเรียนจนจบมีแต่กระดาษหนึ่งใบ
Studying until they graduate, and only having one piece of paper
เล่าเรียนจนจบมีแต่กระดาษหนึ่งใบ
They study until they graduate, and only have one piece of paper*
ไม่มีงานเมืองไทยจําใจต้องจากจร
There isn’t work in Thailand, [they] are forced to depart [the country]

ไม่ยักกะหรอย ยักกะหรอย เอย…
This is no fun! This is no fun! . . . oh! . . .
มีปริญญาทําพรื้อ
I have a degree for what!
พอเรียนจบแล้วหรือบินปรื๋อไปเมืองไกล
When I graduated, I had to fly [swiftly] to a faraway country
มันคิดถึงแกงพุงปลา
I think of fish curry,
นํ้าซุบแมงดาผักสะตอ หนังลุงหนังจอ
Horseshoe crab soup, pak-sada [sato, a lima bean-looking vegetable], shadow puppet plays
โนราห์เมืองใต้
The Norah [dance], of Southern [Thailand].
ทั้งเพื่อนฝูงมากมาย อยู่หาดใหญ่ ปัตตานี
All of my large group of friends live in Hat Yai and Pattani
สงขลานครศรีไปทั่วแคว้นแดนใต้
Songkhla, Nakorn Si [Thammarat] all throughout the South
รอบตัวฉันนี้มีแต่ท้องเลทราย
All around me here, there are only golden deserts
รอบตัวฉันนี้มีแต่ท้องเลทราย
All around me here, there only golden deserts
มองไปทิศทางใด มีแต่ทราย
I look in any direction, there is only sand!
มีแต่ทราย ไม่ยักกะหรอย จังฮู้
There is only sand. This is no fun at all! *sigh*

แดดร้อนๆ นอนใต้ต้นตะบองเพชรตัว
The sun is so hot sleeping under a cactus
เป็นมันเป็นเม็ดมันเผ็ดดังโดนดีปลี
[sweat] glistens beaded on the body, burning [as if] Chilli Padi*
มองหาพื้นดินก็มีแต่หินกับทราย
Looking at the ground, there is only rocks and sand
มีแต่อูฐกับควายคือคนไทยถูกลวง
There are only camels and [Thai] buffalo [meaning “fools”]. It’s that Thai people have been deceived
คนมีปริญญายังไม่รู้ว่ามาทําพรื้อ
People have degrees, we still don’t know what we are doing here
คนอดมื้อกินมื้อจะมีความหวังอะไร
People who are going hungry, what hope do they have?
ฉันคิดถึงบ้านแค่ตัดยางก็พอกิน
I miss home. I could make a living by being a rubber tapper [employed as on a rubber plantation in the South of Thailand]
ฉันคิดถึงบ้านแค่ตัดยางก็พอกิน
I miss home. I could make a living as a rubber tabber.
มันอยากจะขี่เครื่องบินกลับปักษ์ใต้บ้านนา
I want to fly a plane back to my home in the South.

ให้มันหรอย ให้มันหรอย
I want to have fun! I want to be fun
ให้มันหรอย ให้มันหรอย เอ้ย…
I want to have fun! I want it to be fun, oh . . .
ให้มันหรอย ให้มันหรอย หรอยจังฮู้
I want it to have fun. Oh . . . so much fun!
ให้มันหรอย ให้มันหรอย เอ้ย….หรอยจังฮู้
I want it to have fun! I want it to have fun! Oh . . . so very much fun!

*In the era of October 14 and October 6 events (the 1970s), there was a famous poem excerpt that became important in the pro-democracy movement “ฉันเยาว์ฉันเขลาฉันทึ่ง ฉันจึงมาหาความหมาย ฉันหวังจะเก็บอะไรไปมากมาย สุดท้ายให้กระดาษฉันแผ่นเดียว,” which translates, ‘I was young, innocent and curious. Therefore, I went through a university. I hoped to learn a lot from there. At the end they gave me only a piece of paper.’ The first verse of this song imitates that verse. Also check out the much more famous Carabao song “มหาลัย [มหาหลอก]” (“University [Great Big Rip-off]”), which sticks even closer to this theme.

Also check out the hit song ซาอุดร Sa-Udon from the album Amerigoy about someone who has to migrate for work.

By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Album: ข้าวสีทอง: รำลึก 20 ปี 6 ตุลา Golden Ears of Rice: Commemorating the 20th Anniversary of October 6 [1976] (1996)

Note: This is a song commemorating the 20th Anniversary of October 6, 1976, when about 100 mostly student pro-democraccy protesters were massacred at Thammasat University, in downtown Bangkok, by Thai police, military, and right-wing vigilante groups (and their bodies were also desecrated). Read more about the Thammasat University massacre at Wikipedia. Note that this song is part of a whole album commemorating “October 6” (as it is euphemistically called). The event was so horrible and hard to process that it is referred to simply as “October 6” or “the events of October 6” similar to how American’s refer to “9/11” or “the events of 9/11.”

ดอก ไม้ดอกนี้
This flower
โตเติบที่ทุ่งธรรมศาสตร์
Grows up in the field of Thammasat
เมื่อครั้ง พวกทรราช
Once upon a time a group of tyrants
มันกราดปืนกล ใส่คนล้มตาย
Mowed down and killed people with machine guns
ดอกไม้ เลยต้องหายวาว
So the flowers must vanish in a flash
ไปตั้งรับ เขาลำเนาไพร
[They] go to establish the wood
รวมดอก รวมกิ่งก้านใบ
Combining flowers, branches and twigs
เป็นพุ่มไม้ใหญ่
To be a large bush
ออกดอกสีแดง
Which comes out with red flowers

ดอก ไม้ดอกนี้
This flowering plant
บานเต็มที่ เพื่อมวลประชา
Blooms to the fullest for the masses of citizens
ผ่านอุป-สรรคนาๆ
[They] cross many kinds of obstacles
คงเพราะปัญญา และเรี่ยวแรง
Probably because of knowledge and power
เปลี่ยน แปลงโลกย่อมเจ็บปวด
Transforming the world which is likely to be in pain
อันความรวดร้าว
Sorrow and suffering
ทำเราแข็งแกร่ง
makes us strong
บทเรียน มีราคาแพง
A lesson: There is a great price paid
ดอกไม้แมลง หวนความทรงจำ
The flowers, bees, and butterflies return us to these memories

รำลึก ถึงหกตุลา
Recall October 6 [1976]
หมุนเปลี่ยนเวียนมา แล้วยี่สิบปี
We have revolved and changed now 20 years.
รำลึก ถึงหกตุลา
Recall October 6
หมุนเปลี่ยนเวียนมา แล้วยี่สิบปี
We have revolved and changed now 20 years.
ก็ยังไม่มี อนุเสาวรีย์
And still don’t have a monument
แห่งการต่อสู้ กินน้องประชาชน
of the struggle that consumed [our] younger bothers and sisters, fellow citizens
ดอกไม้ อย่าได้เหี่ยวเฉา
Flowers, please don’t wither
สังคมน้ำเน่า เราไม่ยอมจำนน
Society is polluted. We aren’t willing to surrender
ดอกไม้ จงบานในใจคน
The flowers must bloom in the hearts of people
ที่ต่างดิ้นรน ต่อสู้กันต่อไป
who each fight and together struggle on
ดอกไม้ จงบานในใจคน
The flowers may bloom in the hearts of people
ที่ต่างดิ้นรน ต่อสู้กันต่อไป
who each fight and together struggle on.

By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao (presumably)
Album: ข้าวสีทอง: รำลึก 20 ปี 6 ตุลา Golden Ears of Rice: Commemorating the 20th Anniversary of October 6 [1976] (1996)
This album is not currently available at eThaiCD

Note: I’m not sure what America was doing to steal the art of the Thais but it could be that the artists were tempted to perform for the highest bidder, or were sold to the highest bidder? I used to watch spectacular performances of this type of music, out in the country 32 years ago, and was told the shows may have an ugly backstory in that some of the performers may be working under conditions of near slavery. Or it could just be about the loss of traditional culture under Western influences? See also “หลงวัฒน์” “Long Wat” (Obsessed with [Another] Culture. My interpretation of the song is only based on wild guesses, but the direct translation should be good. This Carabao song is unusual in that it is sung by a woman. Add Carabao doesn’t join in singing until the last verse.

[I didn’t translate the whole introduction, but it begins “Here Come the Artists” (the title of the song) and it seems like she is hyping up the audience. The lyrics below begin when the drums join in:]

ศิลปินได้ยินทั่วไป
sĭn-lá-bpin dâai yin tûa bpai
The artists that you hear everywhere you go
ตั้งขึ้นมารับใช้ชนชั้นยากจน
dtâng kêun maa ráp chái chon chán yâak jon
Are set up to to serve the poor class of people
ศิลปินของเราทุกคน ศิลปินของเราทุกคน
sĭn-lá-bpin kŏng rao túk kon sĭn-lá-bpin kŏng rao túk kon
[They are] artists belonging to every one of us. Artists belonging to every one of us
เกิดจากคนจนชาวไร่ชาวนา
gèrt jàak kon jon chaao râi chaao naa
Born from the poor, from farmers, from people who work the fields

ขอบอกพี่น้องประชา
kŏr bòk pêe nóng bprà-chaa
Please, I ask my brothers and sisters, fellow citizens
เดี๋ยวนี้อเมริกาเอาศิลป์มันมาหว่าน
dĭeow née a-may-rí-gaa ao sĭn man maa wàan
Right now American wants to take our artists and scatter them
ขอบอกให้รู้ทั่วกัน ขอบอกให้รู้ทั่วกัน
kŏr bòk hâi róo tûa gan kŏr bòk hâi róo tûa gan
Please let me tell you all so you know. Please let me tell you all so you know
อย่าไปหลงคำหวาน โดยเฉพาะกับเยาวชน
yàa bpai lŏng kam wăan doi chà-pór gàp yao-wá-chon
Don’t go falling for the sweet talk, especially you young people

* ศิลป์เรานี้ไม่มีเปลี่ยนแปลง
sĭn rao née mâi mee bplìan bplaeng
This art of ours doesn’t change
ขอยืนอยู่ข้างพ่อแม่
kŏr yeun yòo kâang pôr mâe
Please stand alongside our mothers and fathers
ไม่เชือนแชเหินห่าง
mâi cheuan-chae hĕrn hàang
Don’t stray and become estranged
สิ่งไหนๆ จะมาขัดขวาง
sìng năi năi jà maa kàt kwăang
Whatever comes to get in the way
สิ่งไหนๆ จะมาขัดขวาง
sìng năi năi jà maa kàt kwăang
Whatever comes to get in the way
มันจะต้องล้มพังด้วยพลังมวลชน
man jà dtông lóm pang dûay pá-lang muan chon
We must bring it down with the strength of the people

** ขอยืนหยัดกัดฟันต่อไป
kŏr yeun yàt gàt fan dtòr bpai
Grit your teeth and be steadfast going forward
เพื่ออุดมการณ์ใหม่ศิลป์ไทยจะรุ่งเรือง
pêua u-dom gaan mài sĭn tai jà rûng reuang
So that a new ideology of Thai art will flourish
ปลดปล่อยไทยทุกทั่วมุมเมือง
bplòt bplòi tai túk tûa mum meuang
Releasing Thais in every corner of the country
ปลดปล่อยไทยทุกทั่วมุมเมือง
bplòt bplòi tai túk tûa mum meuang
Releasing Thais in every corner of the country
ศิลป์จะต้องลือเลื่องล้างศิลป์เก่าที่เลวทราม
sĭn jà dtông leu lêuang láang sĭn gào têe leo saam
[so their] art will spread, washing out the old art that was evil

*, **, *, **, ** [IN THIS LAST VERSE ADD CARABAO JOINS IN]

By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao (presumably)
Album: ข้าวสีทอง: รำลึก 20 ปี 6 ตุลา Golden Ears of Rice: Commemorating the 20th Anniversary of October 6 [1976] (1996)
This album is not currently available at eThaiCD

Note: I translated this in a hurry because it sounds Christmas-y. Turns out it is a hymn to rice! Merry Christmas everyone!

รวงข้าวสีทองส่องแสงสัจธรรม
The golden ears of rice illuminate Dharmic truth
รวงข้าวน้อมนำมวลชนอิ่มกาย
The ears of rice induces masses of people, their bodies full
น้ำพักน้ำแรงสำแดงพลังยิ่งใหญ่
[Their] labor exhibits great strength
เพื่อไทยเป็นไทย มิใช่ทาสใคร
So that Thais are Thais, not anyone’s slave.
เกี่ยวใจหนุ่มสาวด้วยรวงข้าวสีทอง
Hooking the hearts of young men and women with golden ears of rice

แผ่นดินของเราทุกค่ำเช้าเฝ้ามอง
Our land we look at every morning and evening
รวงข้าวสีทองเรืองรองตระการ
The golden ears of rice, brilliantly, gracefully
ด้วยหยาดเหงื่อไหลแรงใจบัลดาล
Inspires strength of heart, with drop of sweat flowing
ไร่นาหมู่บ้านหรือตามโรงงาน
[Whether in] farms, villages, or in the factories,
พวกเราทำงาน พวกเราทำงาน
we all work, we all work

รวงข้าวสีทองรับใช้ทั่วไทย
The golden ears of rice serve all of Thailand
ป่าดงพงไพรในนครหรือหมู่บ้าน
Jungle, forest, in the city or the village
ไร่นาภูสูงหรือตามสายธาร
Fields, tall mountains, or along the stream
เราต่างต้องการ รวงข้าวสีทอง
We each need the golden ears of rice
เราต่างอิ่มท้องจากรวงทองเฉิดฉาย
We each have full stomachs from the bright golden rice

รวงข้าวสีทองเพื่อนผองร่วมแรง
Golden ears of rice. All the friends joining strength to help out
มาเถิดมาแปลง เรี่ยวแรงสร้างสรรค์
Come on! Come transform. [Our] strength creates [something]
ใส่ไฟสุมฟางร่วมพลังแรงงาน
Light fire to a heap of straw, joining together the strength of our labor
ให้ธัญญาหาร…นี้เป็นของตน
Giving rice . . . this here is mine
เก็บเกี่ยวผลิตผล เพื่อคนทั้งผอง
Harvesting the produce for the all the people
เพราะรวงข้าวสีทองคือแรงผองเรา
Because the golden ears of rice are the strength of all of us

รวงข้าวสีทองเพื่อนผองร่วมแรง
Golden ears of rice. All the friends joining strength to help out
มาเถิดมาแปลง เรี่ยวแรงสร้างสรรค์
Come on! Come transform. [Our] strength creates [something]
ใส่ไฟสุมฟางร่วมพลังแรงงาน
Light fire to a heap of straw, joining together the strength of our labor
ให้ธัญญาหาร…นี้เป็นของตน
Giving rice . . . this here is mine
เก็บเกี่ยวผลิตผล เพื่อคนทั้งผอง
Harvesting the produce for all the people
เพราะรวงข้าวสีทองคือแรงผองเรา
Because the golden ears of rice are the strength of all of us
เพราะรวงข้าวสีทองคือแรงผองเรา
Because the golden ears of rice are the strength of all of us

Words by คำร้อง ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, ธนะ เสวิกุล Tana Sayweegun,สราวุธ เลิศปัญญานุช Sarawut Lertpanyanut
Melody by ยืนยง โอภากุล
Album: สามัคคีประเทศไทย Samakee Pratet Thai (Thailand, Unite!)(2005)
Support the artist and BUY this album at eThaiCD.com.

Note: The fact that Add Carabao decends from recent Chinese immigrants to Thailand is important background for understanding his songs. By his own account it helps explain his sympathy for refugees. (“You can’t choose your birth.”) This video is from the concert “Person with Harmonica” คอนเสิร์ต คนกับเม้าท์ and the pictures show a then-recent trip to China. His Chinese relatives invited him to go learn about his roots.

เมื่อแดนดินแม่กันดาร
When the motherland is arid and lacking
จิตวิญญาณของก๋งล่องลอย
grandfather’s spirit drifts along.
เก็บเสื่อหมอนของใช้นิดหน่อย
[He] gets [his] mat, pillow, and little things.
เจ้านกน้อยโผบินจากรัง
The Little Bird soars away from his nest.
ฝ่าคลื่นลมภูเขา ทะเล
Braves the gusts of wind, mountains, oceans.
ขึ้นสำเภาที่ใกล้จะพัง
Gets in a boat [a sampao or junk] that is nearly collapsing,
สร้างชีวิตใหม่โพ้นฟากฝั่ง
Creates a new life beyond the other shore
คือความหวังของจีนสยาม
It’s the hope of Chinese-Siamese.

เช้าจรดเย็น หนักเข็ญเท่าใด
From morning to evening, however much difficult suffering
ขอข้าวเพียงหนึ่งชาม
Just asking for one bowl.
ข้าวและน้ำที่กินทุกคำ
The rice and water that [one] has every night
จดจำสำนึกคุณ
Keeping in mind a sense of gratitude

หลากธรรมเนียมหลายที่มา
Overflowing with customs of many origins
กี่ภาษาเชื้อชาติใดๆ
However many languages, whatever national origins,
ฟากฝั่งฝายังผืนดินไทย
the firm bank is still the Thai land.
ย่อมเป็นไทย ผองไทยทั้งสิ้น
[They] will naturally become Thai, wholly, entirely Thai.

เกิดจากแดนแคว้นเมืองไกล
Born in a faraway land
หากวันใดไร้สิ้นชีวิน
On whatever day that I die
อยากฝากกายวิหคพลัดถิ่น
I would like to entrust the body of the bird that falls to the ground
ใต้แผ่นดิน บ้านเมืองเห่งนี้
Under the ground of this homeland.

SOLO

ทุกชีวิตทำมาหากิน
Every life finds a way to make a living
บนแผ่นดินสยาม
on the Siam land
ข้าวและน้ำที่กินทุกคำ
The rice and water that [one] eats and drinks each night
จดจำสำนึกคุณ
Remembering to be grateful

หลากธรรมเนียมหลายที่มา
Overflowing with customs of many origins
กี่ภาษาเชื้อชาติใด ๆ ฟากฝั่งฝายังผืนดินไทย
However many languages, whatever national origin, the stable bank is still the Thai land
ย่อมเป็นไทย ผองไทยทั้งสิ้น
They naturally become Thai, all of them Thais entirely
เกิดจากแดนแคว้นเมืองไกล
Born in a faraway land
หากวันใดไร้สิ้นชีวิน
On whatever day that I die
อยากฝากกายวิหคพลัดถิ่น
I would like to entrust the body of the bird that falls to the ground
ใต้แผ่นดินพระเจ้าอยู่หัวฯ
Under the ground of His Majesty the King.

จดจำสำนึกคุณ
I gratefully keep that in mind

Lyrics by Yeunyong Opakul ยืนยง โอภากุล; Melody is from the song “Wrote a Song for Everyone” by John Fogerty
Album: ขี้เมา Kee Mao (The Drunk) (1981)
This album is the first Carabao album, released before the band was famous; it is HIGHLY recommended for fans. Newcomers should probably start with a later album. BUY IT HERE at eThaiCD.com, where you can shop in English.

Note: This comes from the very first Carabao album, before the band was famous, and like at least one other song from that album, the tune is “borrowed” from an already famous song. The lyrics are original, and quite striking! The poem hinges on two concepts that don’t translate exactly into English. “เวรกรรม” “wayn-gaam” is a Buddhist concept and means a combination of fate and karma in the negative sense, which of course translates into misfortune comming from out of nowhere? “ความงมงาย” is credulity, ignorance, and blind belief. It has a very bad connotation. So is the last line “Praise blind belief” sarcastic? Or is it saying that we really have no choice but to try in the face of what may come?

เย็นลมโชยโบกโพยพัด
yen lom choi bòhk poi pát
The cold breeze gently blows
พลิ้วปลิวยอดไม้ใหญ่
plíw bpliw yôt máai yài
Fluttering the tops of tall tress
ย่อมโบกพัดสะบัดกิ่งไกว
yôm bòhk pát sà-bàt gìng gwai
It’s likely to wave and fling the branches
ย่อมหวั่นไหวเป็นธรรมดา
yôm wàn wăi bpen tam-má-daa
[They] tend to shake as is natural
โลกกลมๆ ก็ใบนี้
lôhk glom glom gôr bai née
The round, round world, this very world
มีความหวังอยู่มากมาย
mee kwaam wăng yòo mâak maai
has a lot of hope
แต่เวรและกรรมคอยทําลาย
dtàe wayn láe gam koi tam laai
But misfortune and bad karma slowly demolishes
ให้ย่อท้อยอมจํานน
hâi yôr tór yom jam-non
So [one] is discouraged and surrenders

เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up a song, write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สุดดีความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-dù-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Praise blind belief

ยามลมโชยโบกโบยพลิ้ว
yaam lom choi bòhk boi plíw
When the wind is blowing
บนหนทางของความจริง
bon hŏn taang kŏng kwaam jing
on the path of truth,
กระแสลมที่เคยหยุดนิ่ง
grà-săe lom têe koie yùt nîng
the wind current that used to be still
เพียงหยุดพักฤดูกาล
piang yùt pák réu-doo gaan
only takes a break for a season
เกิดเป็นคนก็ควรคิด
gèrt bpen kon gôr kuan kít
Being born a person, you should think,
คิดถึงธรรมชาติที่เป็นจริง
kít tĕung tam-má-châat têe bpen jing
think of nature that is real
โลกสมบูรณ์ด้วยสรรพสิ่ง
lôhk sŏm-boon dûay sàp-pá-sìng
A perfectly whole world with everything
สัมผัสได้ด้วยกายตน
săm-pàt dâai dûay gaai dton
You can feel this with your own body [realize this on your own]

เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up one song, write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สุดดี*ความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-dù-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Praise blind belief

เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up a song, write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สุดดีความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-dù-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Praise blind belief

โลกหมุนไปใช่ความฝัน
lôhk mŭn bpai châi kwaam făn
The world revolves. It’s not a dream
ล้วนแปรผันไปบนแกน
lúan bprae păn bpai bon gaen
It all fluctuates on its axis
ธรรมชาติเมื่อยามแร้นแค้น
tam-má-châat mêua yaam ráen-káen
Nature during a time of destitution
ดั่งสอนคนให้พากเพียร
dàng sŏn kon hâi pâak-pian
is like it’s teaching people to persist
เชื่อคารมดั่งลมพัด
chêua kaa-rom dàng lom pát
Believe in the loud eloquence of the blowing wind
ที่ผ่านมาและผ่านไป
têe pàan maa láe pàan bpai
That passes in and passes by
จงทําตนดั่งต้นไม้
jong tam dton dàng dtôn máai
You should do like the tree
ที่เหยียดตรงและเติบโต
têe yìat dtrong láe dtèrp dtoh
that stretches forth, grows up and matures

เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up one song, write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สุดดีความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-dù-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Praise blind belief

เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up one song, write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สุดดีความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-dù-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Praise blind belief
เขียนเพลงขึ้นบทหนึ่ง เขียนเตือนความทรงจํา
kĭan playng kêun bòt nèung kĭan dteuan kwaam song jam
[I] write up one song. [I] write a warning to remember
แด่เวรและแด่กรรม สวัสดีความงมงาย
dàe wayn láe dàe gam sà-wàt-dee kwaam ngom-ngaai
about fate and karma. Hello blind faith.

Album: อเมริกันอันธพาล America Antipaan (“Rascal Americans”) (1998)
By คาราบาว Carabao

This album is RECOMMENDED. You can BUY IT at eThaiCD where you can shop in English.

Note: This song came out immediately after the Asian Financial Crisis of 1997, and probably has something to do with that. It was a time of great difficultly as prices shot up, unemployment shot up, the stock market crashed, and people even committed suicide.

ฟ้าที่ขาดดาว ไม่อาจพราว รัศมีส่อง
fáa têe kàat daao mâi àat praao rát-sà-mĕe sòng
The sky lacking stars, won’t have sparkles of light shining through
ค่ำคืนไหน ฟ้าเศร้าหมอง คนหม่นหัวใจ
kâm keun năi fáa sâo mŏng kon mòn hŭa jai
On nights when the sky is sad and gloomy, people are melancholy
น้ำที่ขาดปลา ไม่นำพา ซึ่งชีวิตใหม่
nám têe kàat bplaa mâi nam paa sêung chee-wít mài
Water lacking fish, doesn’t bring that which is new life
โลกขาดรัก และห่วงใย ไร้ความหวัง
lôhk kàat rák láe hùang yai rái kwaam wăng
A world lacking love and concern, without hope

พื้นที่ขาดดิน มีแต่หิน มีแต่เม็ดทราย
péun têe kàat din mee dtàe hĭn mee dtàe mét saai
The ground that lacks dirt, and has only stones and sand
เหล่าแมกไม้ ไม่อาจยืน ให้ดอกผล
lào mâek máai mâi àat yeun hâi dòk pŏn
Bushes won’t last long enough to produce
โลกที่ขาดรัก สามัคคี ถึงคราวอับจน
lôhk têe kàat rák săa-mák-kee tĕung kraao àp jon
The world lacking love and unity arrives at times of poverty with no way out
ความวุ่นวาย ในฝูงชน คือแย่งชิง
kwaam wûn waai nai fŏong chon keu yâeng ching
Disorder. In the crowds, it’s looting.

มือจับกันไว้ อย่าให้ใคร มาคอยยุแหย่
meu jàp gan wái yàa hâi krai maa koi yú yàe
Join hands. Don’t let someone come and quietly agitate
สิ่งแน่แท้ มิตรภาพ จงยั่งยืน
sìng nâe táe mít-dtrà-pâap jong yâng-yeun
The thing that is certain and true: friendship must endure

ใจให้แก่กัน หนักเบานิด เราเสียสละ
jai hâi gàe gan nàk bao nít rao sĭa sà-là
With hearts for each other, through thick and thin, we sacrifice [for each other]
คือภาระแห่งพี่น้อง ในโลกนี้ (สาธุชน)
keu paa-rá hàeng pêe nóng nai lôhk née (săa-tú chon)
It’s the duty of brothers and sisters in this world (Good/honest/upright people)

มือจับกันไว้ อย่าให้ใคร มาคอยยุแหย่
meu jàp gan wái yàa hâi krai maa koi yú yàe
Join hands. Don’t have someone come and quietly agitate
สิ่งแน่แท้ มิตรภาพ จงยั่งยืน
sìng nâe táe mít-dtrà-pâap jong yâng-yeun
The thing that is certain and true: friendship must endure

ใจให้แก่กัน หนักเบานิด เราเสียสละ
jai hâi gàe gan nàk bao nít rao sĭa sà-là
With hearts for each other, through thick and thin, we sacrifice [for each other]
คือภาระแห่งพี่น้อง ในโลกนี้
keu paa-rá hàeng pêe nóng nai lôhk née
It’s the duty of brothers and sisters in this world

ฟ้าที่ขาดดาว ไม่อาจพราว รัศมีส่อง
fáa têe kàat daao mâi àat praao rát-sà-mĕe sòng
The sky without stars won’t have sparkles of light shining through
ค่ำคืนไหน ฟ้าน่ามอง คนหน้าใส
kâm keun năi fáa nâa mong kon nâa săi
Whatever night the sky is nice to look at, people have clear faces.
โลกมีแต่รัก สามัคคี และความห่วงใย
lôhk mee dtàe rák săa-mák-kee láe kwaam hùang yai
A world that has only love, unity, and concern
มีศิลธรรม เหนี่ยวนำใจ สาธุชน
mee sĭn tam nìeow nam jai săa-tú chon
There is morality inducing the hearts of upright people
ศิลธรรม เหนี่ยวนำใจ สาธุชน
sĕen-lá-tam* nìeow nam jai săa-tú chon
Morality inducing the hearts of upright people
ศิลธรรม เหนี่ยวนำใจ สาธุชน
sĕen-lá-tam nìeow nam jai săa-tú chon
Morality inducing the hearts of upright people
ศิลธรรม เหนี่ยวนำใจ สาธุชน
sĕen-lá-tam nìeow nam jai săa-tú chon
Morality inducing the hearts of upright people

Note: Che Guevera’s daughter Aleida Guevara recently invited Add Carabao to help her with the opening of the Thai version of the book “Remembering Che: My Life with Che Guevara” by Che’s first wife Aleida March. Add says he took the opportunity to compose a new song about Che Guevera that partially fixes the mistake of an earlier song he had written about him, but later regretted writing. (That earlier song is not translated here, because I didn’t like it either). I do not know what aspect of the earlier song Add regretted. I am not at all a fan Che Guevera, and am more interested in Add Carabao’s interest in Che Guevera, which he explains in a recent Facebook post. As background, before he was Add Carabao, an 18-year-old Add Opakul was at the mass uprising of October 14, 1973, which began a brief period of democracy in Thailand, and three years later, I believe 21-year-old Add was out of the country, in the Philippines, during the Thammasat University massacre of October 6, 1973, which marked the return of dictatorship to Thailand. In his Facebook post, P’Add recalls that Che Guevera was “a darling of us October 14 and October 6 people.” He also notes that he had a job with the Thai revolutionaries similar to Che’s first wife during Cuban revolution, in that (as a young person) he walked documents and information to the fighters the jungle. (This is not a secret and is depicted in the movie Young ‘Bao.) Check out the Wikipedia article to learn more about Che Guevera’s contested legacy.

Spanish version:

Thai Version:

ENGLISH TRANSLATION OF THE THAI VERSION:

เช ยังไม่ตาย เขาอยู่ท้ายรถบรรทุก
Che lives! He lives on the tail end of a truck*
แค่ถ้อยคำสนุก ใครๆ ก็อยากรู้ที่มา
That’s just a silly joke. Everyone wants to learn the origin
ลูกผู้ชายหน้าเข้ม เคราดำผมยาวประบ่า
A real man, a dark face. Black beard, hair long to the shoulder
ชื่อ เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Named Che Guevara Guevera. Che Guevara
เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Che Guevara Guevera. Che Guevara

เป็นข้อพิสูจน์ว่ามวลมนุษย์ต่างตั้งกฎเกณฑ์กันเอง
Is proof that humankind can establish their own laws/regulations/standards
แล้วนำไปใช้ให้เกิดเป็นผล ควบคุมผู้คนให้เชื่อง ให้เชื่อ ให้ฟัง
And apply them to achieve results, controlling people to be docile, to believe, to listen
เชนั้นเป็นต้นแบบวีรชน ลุกขึ้นสู้ด้วยความหวัง
Che is a model for the hero, who rises up and fights with hope.
นำผู้ยากไร้โค่นขุมพลัง เขาคือแบบอย่างผู้กล้าที่โลกระบือ
Leading impoverished people to overthrow the power source. He is an example of a daring person who is world famous

เช ยังไม่ตาย เขาอยู่ท้ายรถบรรทุก
Che lives. He lives on the tail end of a truck
แค่ถ้อยคำสนุก ใครๆ ก็อยากรู้ที่มา
That’s just a silly joke. Everyone wants to learn the origin
ลูกผู้ชายหน้าเข้ม เคราดำผมยาวประบ่า
A real man, a dark face. Black beard, hair long to the shoulder
ชื่อ เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Named Che Guevara Guevera. Che Guevara
เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Named Che Guevara Guevera. Che Guevara

เป็นที่ประจักษ์ ความตายนี้หนักและยิ่งใหญ่กว่าขุนเขา
It is evident [that] this death is heavy, and greater than the mountain.
โลกได้เรียนรู้ จารึกเรื่องราว วันคืนเก่าๆ ที่ชาวคิวบายังโจษขาน
The world has learned, inscribing the story of the old days, still renowned by Cuban people

เชคือผู้กล้า ผู้มีศรัทธา มุ่งมั่นในอุดมการณ์
He is a daring person, a person who has faith, absorbed in ideology
โลกคอมมิวนิสต์ โลกทุนสามานย์
The communist world, the evil capitalist world
คงไม่เบ่งบานถ้าขาดผู้กล้าหาญอย่างเช
Probably won’t blossom if lacking brave people like Che

เช ยังไม่ตาย เขาอยู่ท้ายรถบรรทุก
Che lives! He lives on the tail end of a truck
แค่ถ้อยคำสนุก ใครๆ ก็อยากรู้ที่มา
That’s just a silly joke. Everyone wants to learn the origin
ลูกผู้ชายหน้าเข้ม เคราดำผมยาวประบ่า
A real man, a dark face. Black beard, hair long to the shoulder
ชื่อ เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Named Che Guevara Guevera. Che Guevara
เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Che Guevara Guevera. Che Guevara

เช ยังไม่ตาย เขาอยู่ท้ายรถบรรทุก
Che lives! He lives on the tail end of a truck
แค่ถ้อยคำสนุก ใครๆ ก็อยากรู้ที่มา
That’s just a silly joke. Everyone wants to learn the origin
ลูกผู้ชายหน้าเข้ม เคราดำผมยาวประบ่า
A real man, a dark face. Black beard, hair long to the shoulder
ชื่อ เช เกวารา เกวารา เช เกวารา
Named Che Guevara Guevera. Che Guevara
เช เกวารา นักรบเพื่อประชาชาติ ประชาชน
Che Guevara Guevera. Che Guevara a fighter for the nation, and the people

*As a bumper sticker, I presume.

By คมสันต์ ดวงสูงเนิน Khomsan Duangsungnoen and สุเทพ ถวัลย์วิวัฒนกุล Suthep Thawanwiwatthanakun
Album: ขี้เมา Kee Mao (The Drunk) (1981)
This album is the first Carabao album, released before the band was famous; it is HIGHLY recommended for fans. Newcomers should probably start with a later album. BUY IT HERE at eThaiCD.com, where you can shop in English.

Note: This song หนุ่มลำมูล Num Lam Mun (Young Man of Mun Riverway) has both a river and harvesting, making it work for both Loy Kratong and American Thanksgiving. For an even better, Thanksgiving harvest song, check out กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice).

*ทิวไม้…เรียงรายริมนํ้าแม่มูล
tiw máai … riang raai rim náam mâe moon
A row of trees neatly arranged along the edge of the water of Mun River
ขุ่นสีปูนเสียงแคนเจื้อยแจ้วแว่วมา
kùn sĕe bpoon sĭang kaen jêuay jâew wâew maa
Turbid chalky color, the melodious sound of the kaen [bamboo mouth organ] drifting in continuously from afar.
สายนํ้า…คํ่าลงรินไหลเอื่อยช้า
săai náam … kâm long rin lăi èuay cháa
Night falls and the river flows slow and leisurely
เป็นสัญญาว่าลมหนาวถึงคราวย่างเยือน
bpen săn-yaa wâa lom năao tĕung kraao yâang yeuan
It’s a promise that it’s come time for the cold wind to visit

โรยควันไฟ…เป็นสายคลุมไม้ปลายนา
roi kwan fai … bpen săai klum máai bplaai naa
Dispersing smoke . . . is a cloud covering the woods at the edge of the field
เหลืองทาบทา…โค้งรวงรอเคียวเรียวเลือน
lĕuang tâap taa … kóhng ruang ror kieow rieow leuan
Yellow covers the tops of the bending paddy waiting for the tapering sickle to make it fade away
ลงโบก…แผ่วเบากล่าวซ้ำยํ้าเตือน
long bòhk … pàew bao glàao sám yám dteuan
Waving low . . . softly repeating the advisement
เรียกหนุ่มนาคืนเฮือน
rîak nùm naa keun heuan
Calling to the farm-guy to come home
ลับเคียวไว้เกี่ยวรวงนอน
láp kieow wái gìeow ruang non
[and] sharpen the scythe to cut and lay down the ears of rice

**โอ้ว่าหนาว…ยามนี้น้องนางเนื้อนิ่ม
ôh wâa năao … yaam née nóng naang néua nîm
Oh it’s cold . . . now the young women’s flesh is soft
แก้มเต็มอิ่ม…อาบนวลแม่มูลขุ่นโคลน
gâem dtem ìm … àap nuan mâe moon kùn klohn
Full cheeks . . . bathing creamy in the muddy Mun River
แม้งานน้องหนัก ก็ยังอบอุ่นอ่อนโยน
máe ngaan nóng nàk gôr yang òp ùn òn yohn
Even if the work of the young women is hard, they are still warm and gentle
สวยสดกันทั้งตําบล
sŭay sòt gan táng dtam-bon
Beautiful young ladies all over the county
ด้วยแรงแห่งงานบ้านนา
dûay raeng hàeng ngaan bâan naa
With the strength of house- and farm-work

กลับมาแล้ว มาแล้วอ้ายกลับมาแล้ว
glàp maa láew maa láew âai glàp maa láew
Return now, come now, I want you to come back now.
ส่งเสียงเจื้อยแจ้ว ดังแว่ววอนเว้ามาแต่ไกล
sòng sĭang jêuay jâew dang wâew won wáo maa dtàe glai
Sending a cry sweet and unceasingly that can just barely be heard, imploring from afar.
คิดฮอดบ้าน คิดฮอดนวลนางที่จากไป
kít hôt bâan kít hôt nuan naang têe jàak bpai
Missing home, missing the creamy-skinned lady* who left
อ้ายไม่ขอลาไกลจะเคียงกาย ช่วยเฮ็ดไร่เฮ็ดนา
âai mâi kŏr laa glai jà kiang gaai chûay hét râi hét naa
Oh, don’t ask to go far off. You’ll stay by my side helping in the fields.

*ทิวไม้…เรียงรายริมนํ้าแม่มูล
tiw máai … riang raai rim náam mâe moon
A line of trees nicely arranged along the edge of the water of the Mun River
ขุ่นสีปูนเสียงแคนเจื้อยแจ้วแว่วมา
kùn sĕe bpoon sĭang kaen jêuay jâew wâew maa
Turbid chalky color, the sound of the kaen [bamboo mouth organ] drifts in, melodiously, unceasing from afar.
สายนํ้า…คํ่าลงรินไหลเอื่อยช้า
săai náam … kâm long rin lăi èuay cháa
Night falls and the river flows slow and leisurely
เป็นสัญญาว่าลมหนาวถึงคราวย่างเยือน
bpen săn-yaa wâa lom năao tĕung kraao yâang yeuan
It’s a promise that that it’s come time for the cold wind to visit

**โอ้ว่าหนาว…ยามนี้น้องนางเนื้อนิ่ม
ôh wâa năao … yaam née nóng naang néua nîm
Oh it’s cold . . . at this time, the young women’s flesh is soft
แก้มเต็มอิ่ม…อาบนวลแม่มูลขุ่นโคลน
gâem dtem ìm … àap nuan mâe moon kùn klohn
Full cheeks . . . bathing creamy in the muddy Mun River
แม้งานน้องหนัก ก็ยังอบอุ่นอ่อนโยน
máe ngaan nóng nàk gôr yang òp ùn òn yohn
Even if the young women’s work is hard, they are still warm and gentle
สวยสดกันทั้งตําบล
sŭay sòt gan táng dtam-bon
Fresh and beautiful, all over the county
ด้วยแรงแห่งงานบ้านนา
dûay raeng hàeng ngaan bâan naa
With the strength of house- and farm-work

บ่ไปไสศรีไพรเนื้อแพรของพี่
bòr bpai săi sĕe prai néua prae kŏng pêe
Don’t go anywhere. Glory of the forest, my essence of silk**
ข้าวกล้าคงดี…ปีนี้มีนํ้าทํานา
kâao glâa kong dee … bpee née mee náam tam naa
The rice seedlings should be good this year . . . this year we have water for farming,
สองมืออ้าย…หัวใจยังปรารถนา
sŏng meu âai … hŭa jai yang bpràat-tà-năa
[these] two hands,*** . . . a heart that still desires,
ด้วยศรัทธาจากหนุ่มนา ลุ่มแม่นํ้ามูล
with faith and confidence from the young farm guy of the low-lying Mun River

ด้วยศรัทธา…จากหนุ่มนา ลุ่มแม่นํ้ามูล
dûay sàt-taa jàak nùm naa lûm mâe náam moon
with faith and confidence from the young farm guy of the low-lying Mun River
ด้วยศรัทธา…จากหนุ่มนา ลุ่มแม่นํ้ามูล
dûay sàt-taa jàak nùm naa lûm mâe náam moon
with faith and confidence from the young farm guy of low-lying Mun River
ด้วยศรัทธา…จากหนุ่มนา ลุ่มแม่นํ้ามูล
dûay sàt-taa jàak nùm naa lûm mâe náam moon
with faith and confidence from the young farm guy of the low-lying Mun River

*The reason women (นาง) are always being called “creamy” (นวล) is it evokes the word for seagull (“นกนางนวล”) and just sounds nice. Thus if the adjective “นวล” is tacked on automatically to “นาง” for poetic effect, it many not really mean “creamy.” Maybe its like “lovey dovey” in English?
** “ไส” is another word for “ไหน.” And “ไพร” is another word for “ป่า.”
***The two hands usually refers to an ability to work. The “อ้าย” indicates they are male hands according to Londo dictionary (I am not familiar with this word).
****ด้วยศรัทธา means “faith/confidence” so I translated “faith and confidence” to get the full effect.

By คาราบาว Carabao
Album: ประชาธิปไตย Bprachaatipbpadtai (Democracy) (1986)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy the album HERE at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: Explaining the title is a little difficult. The names of the letters in Thai include the standard example for that letter. Its as if, in English, we were to call our “Z” “Zee-Zebra” and our “B” “Bee-Ball.” Thai has duplicate letters making the same sound. There are several K’s, including K-Bottle, K-Buffalo, and K-Giant Bell. One additional kind of K, the old K-Person was phased out to simplify the language, and now “people” or “person” is spelled with the K-Buffalo, as if people have been demoted somewhat. They no longer have their own special letter, but have to share with the buffalo. This song is about the dignity of an ordinary working-class person.

*ไม่เคยคิด ไม่เคยฝัน
I never thought, I never dreamed [of things]
ไม่เคยสนใจ จะสนไปทำไม
I was never interested. And why would I be interested?
เกิดมาแล้วต้องทำงาน
I was born so I must work
อย่างที่ตั้งใจ ตั้งใว้ในหัวใจ
As I’ve determined to do, resolved in my heart

เกิดบนดิน โตบนดิน
I was born on the land, I grew up on the land
ไม่ใช่บนฟ้า เหมือนคนธรรมดา
Not on the sky. I’m like a regular person
อยู่ติดดิน ตีนติดดิน
I’m stuck on the ground. Feet stuck to the ground
ติดกับปัญหา ค่ายา ค่าอยู่ ค่ากิน
Stuck with problems: the cost of medicine, the rent, the cost of eating

ไม่เคยคิด ไม่เคยฝัน
I never thought, I never dreamed [of things]
ไม่เคยสนใจ จะสนไปทำไม
I was never interested. And why would I be interested?
เกิดมาแล้วต้องทำงาน
I was born so I must work
อย่างที่ตั้งใจ ตั้งใว้ในหัวใจ
As I’ve determined to do, resolved in my heart

ไม่โดดเด่น ไม่โด่งดัง
Not prominent, not famous
ไม่อยู่ค้ำฟ้า กล้าได้กล้าเสีย
Not immortal. I dare to take risks
ไม่ชอบเห่า ไม่ชอบเลีย
I don’t like to bark [at people below me], I don’t like to lick [the people above me]
ไม่หน้าตัวเมีย ค.คน ส้นตีนติดดิน
I’m not a bullshitter.* [I’m a] “K – Person”** with my heals on the ground.

เราไม่ถูกทุกอย่าง ไม่ผิดทุกอย่าง
I’m not right in every way, I’m not wrong in every way
ทำไปแก้ไป ยังมีคนที่เหนือกว่า
Just going along fixing things as I go. There are still people who are higher
ยังมีคนที่เหนือกว่า ไม่ออกหน้าออกตา อยู่ถมเถไป
There are still people superior to me. [I?] don’t flaunt it openly but [I?] have more than enough***

คุณผู้ชาย คุณผู้หญิง
Ladies and Gentlemen
ผมพูดจริง ๆ แบบลูกผู้ชาย
I speak the truth, like a real man
แหกปากร้องเพลงมันก็ยังง่าย
Blurting out a song, it’s still easy.
ไม่หนักเหมือนควาย ไถนา ทำนา
Not difficult like a buffalo plowing a field

[REPEAT ALL VERSES ABOVE 1X THEN CONTINUE)

คุณผู้หญิง คุณผู้ชาย
Ladies, Gentleman
คนมีความหมาย ที่ความอดทน
People are defined by their endurance
ที่ตัวดำ ๆ ทำงานอดทน
by their dark bodies working tirelessly
เขาก็คือคน เดินบนความจริง
They are also people walking upon truth

คุณผู้หญิง คุณผู้ชาย
Ladies, Gentleman
คนมีความหมาย ใช่ความร่ำรวย
People have meaning, not wealth
นิสัยดี ๆ ไม่หล่อไม่หล่อย
Well mannered, not handsome, not beautiful
พ่อแม่ไม่รวย แต่ขอให้รักกันจริง
[Their] mother and father not rich. But want to love each other truly

คุณผู้หญิง คุณผู้ชาย
Ladies, Gentleman
คนมีความหมาย ที่ความอดทน
People are defined by their endurance
ที่ตัวดำ ๆ ทำงานอดทน
by their dark bodies working tirelessly
เขาก็คือคน เดินบนความจริง
They are also people walking upon truth

*Literaly “หน้าตัวเมีย” is “the face of a bitch” but it means a cowardly liar, a bullshitter. It’s an insult used among men.
** ค.คน is pronounced “Kaw Kon” and is the Letter “K” with the example “Kon” meaning “Person.” But the official example for this kind of “K” is “Kwai” meaning “Buffalo.” And there used to be another, different “K” pronounced “Kaw Kon” that used the example “Kon” meaning “person,” but this kind of K is now obsolete; it was dropped from the alphabet because it was a duplicate sound. “Person” is now spelled with the same letter as “Buffalo.” So “Kaw Kon,” spelled with this type of K, is a little joke. See the longer explanation at the top of the page.
***The pronoun is missing so I have to guess it’s “I” who has more than enough and not the people who are superior.