by แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Posted to the artist’s YouTube channel Add Carabao Lifestyle on September 12, 2020.
“Water depends on the boat; the tiger depends on the forest” is a nonobvious Thai proverb about being charitable in viewing reciprocal benefits. How does water depend on the boat? Well, according to two different sources, if a waterway or canal has a boat passing through it, it will be looked after and cleared of obstructions. Similarly, we can understand that the tiger depends on the forest, but conversely if there is a tiger in the forest, the forest will have a cycle [of life]. An blog post about this saying gives the example that if some child sees a bird riding on the back of a waterbuffalo, pecking it, and asks why the waterbuffalo puts up with this, the answer might be “The water depends on the boat; the tiger depends on the forest.”
The reference in this song to a “problem which we all know” is terribly vague, which makes me think it may refer to the “sensitive” subject of the monarchy”—which the student protests are now calling out and criticizing very, very, very specifically.
In the notes under the song, P’Add says [in Thai] the song was inspired by “Dr. Prawet Wasi’s article about the old and the new generation facing each other” and basically diverse groups trying to work things out in the current political crisis.
In Add Carabao’s give-dictatorship-a-chance song “นาวารัฐบุรุษ” (“Naval Statesman”) which came out immediately (just 2 or 3 days) after the 2014 coup (and sometime later was the last song on the album เห็นมั้ยบัวลอย “Hen Mai Bua Loi?”), there is the metaphor of the ship of state or the government, which the army takes over when the people start fighting. So I tend to view the boat in this song as the government. The article he mentions, seems to be very complimentary to the young people, so plugging the hole in the boat could very easily mean reforming the monarchy so it doesn’t interfere in politics (so the water and boat can live together), although in his notes P’Add only says that says plugging the hole means fixing whatever the problem may be.
น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอาศัยกัน จึงอยู่ได้นมนานวัน โลกเราเป็นเช่นนั้นเอง Waters depend on the boat; the tiger depends on the forest, they reside together; consequently they have lived together for so long. Our world is just like that.
เพลงไพเราะเพราะท่วงทำนองประสานกัน มีเนื้อหาที่ชวนฝันเติมพลังให้มวลชน The song is beautiful because of the harmonies and has a message that invites dreams and renewed strength for the masses.
น้ำพึ่งเรือแต่เรือมันรั่วก็หมดกัน จมลงสู่ใต้บาดาล เพราะแรงโน้มถ่วงของโลก Waters depend on the boat, but the boat is totally leaking. Sinking down to the netherworld because of the gravity of the world
เพลงชาติไทยมีแค่คนไทยที่ร้องกัน ธงไตรรงค์นั้นยืนยัน คนไทยเคยรักกัน The Thai national song has only Thais singing it together. Reaffirm the three colored flag.* Thais used to all love each other..
*ความรัก ความสามัคคี คนไทยวันนี้ อาจเป็นแค่ความฝัน Love and unity, [for] Thais today, maybe it’s just a dream
ปัญหาอย่างที่รู้ๆ กัน แค่เอาปูนยางชัน ไปอุดรูเรือรั่ว [About the] problem, which we all know [what it is], just take rubber cement and fill the hole in the leaking boat
**น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอาศัยกัน จะอยู่ได้นมนานวัน คนไทยต้องสามัคคี Waters depends on the boat; the tiger depends on the forest. They live in mutual reliance. [If they are] to be together for a long, long time, the Thai people must unite
น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอาศัยกัน จะอยู่ได้ไปนานๆ รักกันนะประเทศไทย Waters depends on the boat; the tiger depends on the forest. They live in mutual reliance
Repeat (* / **)
น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอาศัยกัน จะอยู่ได้นมนานวัน คนไทยต้องสามัคคี Waters depend on the boat; the tiger depends on the forest. They live in mutual reliance. [If they are] to be together for a long long time, thai people must unite
น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอาศัยกัน จะอยู่ได้เป็นนิรันดร์ ต้องช่วยกันอุดรูเรือรั่ว Waters depend on the boat; the tiger depends on the forest, they live in mutual reliance. It can be this way forever. [We] must help each other plug the hole of the leaking ship
*The three colors represent the land + people, religion, and monarchy]
Lyrics and Melody by Yuenyong Opakul ยืนยง โอภากุล aka Add Carabao แอ๊ด คาราบาว Posted to the Add Carabao Lifestyle YouTube channel September 2, 2020
This is song is about บัณฑูร นิยมาภา (Banthoon Nimapa), referred to here as Uncle Dtoo, who was an activist for legalization of marijuana who used marijuana to treat cancer patients. He recently died of a chronic heart disease (according to a note with the song).
เกิดเป็นลูกผู้ชาย ต้องไว้ลายสักครั้งหนึ่ง He was born a son [that destiny] was holding for his moment
เขาเป็นที่พึ่งของคนป่วยไข้อนาถา He was relied on by the sick and destitute
เดินหน้าแก้กฎหมายกระท่อมกัญชงกัญชา Moving forward to fix the law [about] ganja huts
ให้คนไทยได้ใช้ยาสมุนไพรที่ดีและถูก So that Thai could use herbal medicines that are good and right
โรคที่เราไม่รู้ มีความลับอีกมากมาย [As for the] disease that we didn’t know about, there were many other secrets
มียาอยู่ในพงไพรที่ยังไม่นำมาปลูก There was medicine existing in the forest that still hadn’t been brought out and cultivated
กัญชากระท่อม ต่างชาติเห็นแล้วขนลุก The ganja huts, as each country noticed, made their hair stood on end
ยาดีราคาถูกจะทำให้เขาขายยาไม่ออก Good medicine at a cheap price, would make it so [they] couldn’t sell [their product]
ไม่ใช่ยาผีบอก แต่ลุงตู้บอก Not a medicine revealed by a spirit, but a medicine Uncle Dtu told us about
และตอกย้ำเรื่อยมาจนเกิดแรงศรัทธามหาชน And continuously until it brought about a strong public belief
ทั้งคนจนคนรวยเท่าเทียมเข้าถึงทุกคน Everyone, both poor and rich equally can access it
คนไทยจะได้ไม่โดนปล้น ค่ายาค่าหมอโรงพยาบาล Thais won’t be robbed of the of the payments for medicines, doctors, and hospitals
ตำแหน่งอยู่ไม่นาน แต่ตำนานไม่มีวันตาย He didn’t live long, but legends never die
หลับให้สบาย มิตรสหายขอสานต่อ Rest peacefully. Comrades please continue on
สายเขียวหนึ่งเดียวกับลุงตู้ จะต่อสู้ไม่ย่อท้อ the one and only Green Path with Lung Dtu. We will fight and not be discouraged
ขุดรากถอนโคนกำมะลอ ไอ้พวกขายชาติ พวกไร้ยางอาย Get rid of the charlatans. You horrible people who sell the country. You shameless evil people
หลับให้สบายเถิด บัณฑูร นิยมาภา Close your eyes and rest in peace, Banthoon Nimapa
สายเขียวขอสานเจตนา กัญชาเป็นยา… ของลุงตู้ The Green Path continues [your] intentions—that Ganja be medicine—Uncle Dtu.
Lyrics and Melody by Yuenyong Opakul ยืนยง โอภากุล aka Add Carabao แอ๊ด คาราบาว
I don’t usually translate these public service announcements, but I like this one because Add Carabao sings in a lower register than usual, which I really like. Also, this song highlights an issue those of us in richer countries may not being thinking about: Will the middle-income and poorer countries get a covid-19 vaccine anytime soon? Here is an article in Bloomberg about Thailand’s efforts to develop it’s own vaccine for covid-19, titled, ““Covid-19 Pushes Thailand’s Vaccine Development to ‘New Era’.” I have not yet checked the translation, so it may be rough. If something doesn’t make sense, blame me, the translator.
วัคซีนโควิด-19 นำเรื่องราวดีๆ มาบอก I’ve got good news about a covid-19 vaccine
คนไทยก็เก่งไม่หยอก คิดค้นวัคซีนจากใบยา Thais are skilled, I’m not kidding. Developing a vaccine from medicinal leaves
นวัตกรรมโดยคนไทย จากผู้เชี่ยวชาญสถาบันจุฬาฯ Innovation by Thais, from experts at Chulalongkorn Institute
ทำเองดีกว่าซื้อมา ไม่เปลืองเงินตราภาษีอากร Making it ourselves is better than buying it. Not spending all kinds of money from taxes.
เรื่องหมอเรื่องยาไม่แพ้ใคร ไทยแลนด์ทำได้โด่งดังกระฉ่อน In the matter of doctors and medicines, Thailand can compete with anyone [doesn’t lose to anyone]. Notoriously, Thailand can do it!
ผลิตขึ้นเองย่อมได้ใช้ก่อน ไม่ต้องเดือดร้อนนำเข้ามา A product we bring about by ourselves, it’s understood, we use first. We don’t need to be distressed bringing it in.
แต่มีปัญหาคือค่าใช้จ่าย เป็นโจทย์ก้อนใหญ่ให้แสวงหา But a problem is the cost. It’s a big proposed chuck [of change] that we desire
มาสร้างวัคซีนเพื่อปวงประชา ส่งจิตศรัทธา ถึงเวลาร่วมใจ To be used to create a vaccine to protect the citizens. Sending a spirit of faith until the time we are united.
พึ่งตนเองดีที่สุด เราก็มนุษย์พึ่งเขาทำไม Relying on oneself is best. We are humans. Why rely on them?
วัคซีนจากใบยาไทย คือความภูมิใจไทยทำเอง Vaccine from Thai medicinal leaves. It’s the pride of Thais doing [a thing] by themselves.
เข้าถึงเท่าเทียมอย่างยั่งยืน เภสัชกรของไทยก็เก่ง Get there equally in a sustainable way. Thai pharmacists are also talented
พวกเราจึงมาอาสาร้องเพลง ขับกล่อมบรรเลงรับบริจาค So we all have volunteered to sing a song, chant lyrics, make music, and accept donations
*คนไทยทำได้ วัคซีนโควิด เพื่อช่วยชีวิต ห้าร้อยไม่มาก Thais can do it: [For] a covid vaccine to help lives, 500 [baht (about $16.00)] isn’t much.
ห้าร้อยต่อคนล้านคนบริจาค ห้าร้อยล้านบาทที่ต้องระดม 500 for a million donors. 500 million baht [16 million dollars] that must be raised.
**พ่อแม่พี่น้องประชาร่วมใจ วาระยิ่งใหญ่ช่วยกันอุ้มสม Mothers and fathers, brothers and sisters, citizens join hearts. A great moment to help each other match[ing each other’s donations?].
เพื่อลูกเพื่อหลาน เพื่อโลกกลมๆ สิบนิ้วพนม ขอบคุณครับคนไทย For our children and grandchildren. For this whole round, round world,* ten inches [ten fingers?]. Thank you Thai people.
(Repeat */**/**)
วัคซีนของคนไทย A vaccine belonging to the Thai people
วัคซีนของคนไทย A vaccine belonging to the Thai people
วัคซีนเพื่อคนไทย A vaccine belonging to the Thai people
*To say the world is “round, round” is similar to the English-language saying “it’s a small world.”
Add Carabao has said many times that he got his start writing for the Thai band แฮมเมอร์ Hammer, another Songs for Life band, which I believe got their name from the song “If I Had a Hammer.”
English-language Wikipedia under the entry “Aed Carabao” says*, “Aed produced the first album of the group Hammer in 1979. With this album, Hammer became known. In 1980, Aed composed the song ‘Teuk Kwaai Tui’ (‘Wild Buffalo’) for Hammer to record for their album Bpak Dtai Baan Rao (‘Our Southern Home’). That album vaulted Hammer to fame. Later, Aed worked with Hammer to come out with an album named Khanchanmueang with a folk-look thung musical style.”
Although the members of Hammer were born in Thailand, they are of Afghan descent. One of their most popular songs is ปักษ์ใต้บ้านเรา (“Our Southern Home”) and they are Muslim, so many people assume they are from the South of Thailand where most Muslim Thais live, but they are not. (I suppose this is similar to how Americans might assume John Denver is from Denver because of his name or because of “Rocky Mountain High”, or from West Virginia because of “Country Roads.”)
Quick Translation: “Hammer is a band of 4 siblings in the family Pratan, who are Muslim Thais of Afghan descent. And their mother is from Nakhon Nayok Province. Which causes people to mistakenly think that they are people of Southern Thailand. And Aaree Pratan is the lead singer, with songs released from 1979 to the present that are popular and many people know them, for example ‘Fly Away,’ ‘Our Southern Home,’ ‘Mother,’ and ‘I Am a Tree.’ They began with the name Hammer, which means a hammer which pounds and smashes all kinds of injustice and creates justice in society including participating in creating a civilization of humanity.”
I don’t know for sure which songs Add wrote for Hammer, other than to note that the last song on the first Hammer album is ถึกควายทุย (Tuk Kwai Tuey) (1978) which is also on the first Carabao album (1981). To me, the song ผีเสื้อ (Butterfly), also on the first Hammer album, sounds like a proto version of a later Carabao song ผีเสื้อนักสู้ (Fighter Butterfly) (2007). The Hammer song แม่ (Mother) 1982 sounds like it may be a proto version of the Add Carabao song วันวานไม่มีเขา วันนี้ไม่มีเรา (2012).
Here are two YouTubes with popular Hammer songs. Their music is great:
Additionally, I think Add may be referring to Hammer’s popular song ปักษ์ใต้บ้านเรา (Our Southern Home) in his song อยากได้อะไรทำไมไม่บอก Yaak Dai Arai Tamai Mai Bok (If You Want Something, Why Don’t You Tell [Us]?). Why else would Add refer to the region as ปักษ์ใต้บ้านเรา “Our Southern Home” given that he is not from the South?
*Full disclosure, I expanded the Aed Carabao entry in English-language Wikipedia long ago by translating the entry in Thai, so that may be my translation.
Lyricist: ทิวา สาระจูฑะ Teewa Sarachuta, ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Composer: ทิวา สาระจูฑะ Teewa Sarachuta, ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Released on YouTube September 9, 2020
Note: Not sure who is supposed to be the audience for Add Carabao’s newly released “My Song,” which begins in English and then includes bits of the best parts of his best songs in Thai—but I love it! Also check out the Thai song, “เพลงของกู” which translated into English as “My Song.”
Most of the song is in English so I will only give you the Thai parts,
“And I sing . . .
[From ทะเลใจ Telay Jai (Ocean Heart)]:
แม้ชีวิตได้ผ่านเลยวัยแห่งความฝัน
mae chee-wít dâai pàan loie wai hàeng kwaam făn Though [my] life is completely past the age of dreaming
วันที่ผ่านมาไร้จุดหมาย
wan têe pàan maa rái jùt măai In the days that passed by without aim
ฉันเรียนรู้เพื่ออยู่เพียงตัวและจิตใจ
chăn rian róo pêua yòo piang dtua láe jìt jai I learned to live only by body and mind
เป็นมิตรแท้ที่ดีต่อกัน
bpen mít táe têe dee dtòr gan being best friends with each other. . . .
[Second time] “And I sing . . .
[From บัวลอย Bua Loy]
โลกนี้ไม่สมประกอบ
lôhk née mâi sŏm bprà-gòp This world isn’t balanced
เพราะบางคนชอบเอาแต่ประโยชน์ส่วนตน
prór baang kon chôp ao dtàe bprà-yòht sùan dton because some people only care about themselves
โลกนี้มีสักกี่คน
lôhk née mee sàk gèe kon How many people in this world,
เป็นบัวหลุดพ้นดังคนชื่อบัวลอย (บัวลอย)
bpen bua lùt pón dang kon chêu bua-loi ( bua-loi ) being a lotus, become as free as the person named Bua Loi?”
At minute 41:01 of OVERDRIVE LiVE ICONIC SERIES EP4, posted on YouTube August 31, 2020:
In this interview, Yuenyong Opakul (aka Add Carabao) explains his position regarding religion. There is an apparent tension between the non-magical and very compelling Buddhist insights that come across in his songs and the fact that he is often seen supporting the actually-existing style of Buddhism in Thailand involving holy objects and magical blessings. The question of Add’s religious position is interesting to me because one of my very favorite Add Carabao songs is “ความจริง” “Truth,” which from my American and atheist perspective sounds like a perfect atheist/humanist anthem. According to Thai atheists, it is possible to be both atheist and religious because Buddhism is a religion that does not imply a belief in God and because Buddhism can be construed as just a practice or a method for discovering truth rather than an already fixed set of beliefs one must subscribe to. So what kind of religious person is Add? Is he deeply religious without being superstitious (the impression given off by his songs)? But if that were true, what do we make of his wearing and selling specially blessed aumlets to raise money for temples or Buddhist projects?
(It may or may not be relevant that Eed Opakul, Add’s idential twin brother, who is also Buddhist, has a song explicitly condemning superstitious beliefs: “ควายธนู” “Magic Buffalo”.”)
With regard to another matter, I’ll give an example. There are many, many subject areas. The matter of religion. I’m a Buddhist. But I didn’t [really] know Buddhism at all. And so I was determined to spend a lot of time to study and try to understand Buddhism and do it until I succeeded. And so I studied and read digging into it. Just that.
One must see oneself. In Buddhism the starting point of meditation is to watch in order to see yourself. The 4 Noble Truths**, all of them, come from the mind. They don’t come from the outside; they come from the inside. Because of that, if we are going to understand them, we must look and see ourselves. It’s looking and seeing your own heart.
These days Buddhism, it’s a Buddhism that develops from . . . .Buddhism in Thailand, it’s a Buddhism that develops from spirits [that is, from animism], and because of that it’s a mix between Buddhism and spirits. But alright; I’m able to accommodate for that. It’s that I understand true Buddhism, but I still can’t toss aside spirit-Buddhism, because my brothers and sisters [other Thais] are in spirit-Buddhism. It’s like that. And so you see I go out giving off an image of helping this temple and that. But I know what true Buddhism is and what spirit-Buddhism is. If you have me choose one side, I choose true Buddhism. But if you let me be on two sides, I must be on both sides. Because I am a person of [my] society.
INTERVIEWER: แล้วเป็นคนของส่วนรวม
So you are person [who is a member] of the community at large.
I’m not an “arahant” [a being who has attained enlightenment]. I can still aid society in many other ways. And so I appear to be a spirit-Buddhist. But as much as possible, I try really hard to convince the followers of spirit stuff to be Buddhists. It’s like how I try . . . I feel it appears in my songs
Yes. But with regard to those things, I can’t go too wide because it’s in a restricted environment. Because the majority of people are spirit-[type.] The minority are [un-hyphenated] Buddhist. Like Jatukham Rammathep,*** like Prajao Dtak,**** like Ai Kai***** They are all spirits or ghosts. If you assume this [or that] teacher is “spirit”, although he is [just] a monk, you’ve forced him to be yet another “spirit.” Have him knock “bonk bonk.” Do whatever. You’ve forced him [into it.] This isn’t Buddhism.******
*This is completely true. He posts about it on Facebook.
**According to this PBS article on Thai Buddhism, “The Four Noble Truths comprise the essence of Buddha’s teachings, though they leave much left unexplained. They are the truth of suffering, the truth of the cause of suffering, the truth of the end of suffering, and the truth of the path that leads to the end of suffering.”
*** Wikipedia says, “Jatukham Rammathep is the name of a popular amulet sold by some Buddhist temples in Thailand. The amulet is named for two princes of the Srivijaya kingdom of southern Thailand, and is believed to provide protection and good fortune to the bearer.”
****King Taksin, the ghost?
***** This is a particular little boy ghost that one temple worships, and Add just did a song for that temple. It is here on YouTube: “พรไอ้ไข่.” I did not bother to translate it.
****** The song “หลวงพ่อคูณ” “Luang Por Koon” would be relevant here. It is about a particular famous monk thought to have especially strong magical powers, yet the monk’s message is that the answer lies within the person:
“ขอพร กันไม่ ขาดสาย
They all ask for blessings continually
หลวงพ่อบอก ไอ้นาย รุ่นกู ให้-มึง . . .
Luang Por tells these young guys, . . .
… ก็แล้วแต่ พวกมึง
… It’s [really] up to you guys
จะนึกถึง ชั่ว-ดี
to be thinking about good and evil
ชั่ว-ดี อยู่ใน กะโหลก
Good and evil is inside the skull
มาเขก โป๊ก โป๊ก จำไว้ ให้ดี
I come knock, bonk! bonk! Be sure to remember and not forget!”
Words and lyrics are by ทิวา สาระจูฑะ Teewa Sarachuta
Released on YouTube August 7, 2020
Another new song that needs no translation! It’s already in English. The words and lyrics are by ทิวา สาระจูฑะ Teewa Sarachuta, who wrote songs for Add Carabao previously, many on the album ซึม เศร้า เหงา แฮงค์ Soaked Sad Lonely Hungover (2005). ทิวา สาระจูฑะ Teewa Sarachuta’s best songs written for Add Carabao are เวลาที่เหลือ Wayla Tee Leua (The Time Remaining) and ไม่อยากให้เพลงนี้จบลง Mai Yaak Hai Playng Nee Jop Long (I Don’t Want This Song to End). CHECK THEM ALL OUT!
Lyrics by Tiva Sarachudha
Composer: Yuenyong Opakul and Tiva Sarachudha
Posted to YouTube June 12, 2020.
Note: This song is in English, so no translation needed. It is about covid-19 and has alot of imagery from Black Lives Matter. For me, the mistakes in English are very distracting and I also have some problems with the message. However, it is a rare “Carabao Song in English” with some positive elements. Also note that near the start of the epidemic, Add Carabao donated a million dollars to covid-19 relief through some sort of royal foundation. Here is his announcement of that in Thai.
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao
Album: OTOP (Aed Carabao solo album, 2004) English translation of lyrics (เนื้อเพลงแปลเป็นภาษาอังกฤษ):
This CD is not currently in stock at eThaiCD, but you could get on a waiting list (I have this CD):
จะแบกเป้ข้ามภูผา I carry a backpack up over ridge rocks
พงพนาอย่าหมายขวางกั้น Branches may knock, but can’t block our way
จะไปให้ถึงฝั่งแสงตะวัน Arrive at the side where we stand in sun rays
ณ ที่แห่งนั้นที่มีผองเรา And while we stay, it’s just all of us
สดใสดอกไม้ผีเสื้อ Bright flowers and butterflies drift
จะแบกเป้ข้ามถนน I shoulder a backpack crossing the road
ไปสู่ชน รอการกอบเกื้อ Finish, unload, and wait for a lift
เอาดวงใจผองเราเอื้อเฟื้อ You carry these souls, such a generous gift
เป็นดั่งเรือข้ามลำน้ำเชียว like a boat swiftly ferrying us home
แบ่งเบาความทุกข์ระทม which eases all our pain
ก้มลงจูบแผ่นดินแม่ Bend down kiss sweet mother earth
อบอุ่นแท้ปานสองแก้ม for all she’s worth on her cheek
ที่เปรอะยิ้มและแววตา Face mud-streak’d looking down
ปรารถนาอันใสซื่อ Smiles profound and honestly
เธอคือพลังยิ่งใหญ่ ‘Cause she’s a strength for me
จะแบกเป้สู้ชีวิต I’ll carry a backpack all my lifetime
ถึงฟ้าลิขิตให้เราเป็นไป struggling fine whatever may be
จะฝืนลมต้านพายุร้าย Withstanding wind and storms readily
ตราบชีพวายก็ยังมั่นคง While I’m alive, I’ll still push on through
ทระนงของคนแบกเป้ ‘Cause that’s what backpackers’ do.
ก้มลงจูบแผ่นดินแม่ Bend down kiss sweet mother earth
อบอุ่นแท้ปานสองแก้ม for all she’s worth on her cheek
ที่เปรอะยิ้มและแววตา Face mud-streak’d looking down
ปรารถนาอันใสซื่อ Smiles profound with honesty
เธอคือพลังยิ่งใหญ่ ‘Cause she’s a strength for me
จะแบกเป้สู้ชีวิต I’ll carry a backpack all my lifetime
ถึงฟ้าลิขิตให้เราเป็นไป struggling fine whatever may be
จะฝืนลมต้านพายุร้าย withstanding wind and storms readily
ตราบชีพวายก็ยังมั่นคง While I’m alive, I’ll still push on through
ทระนงของคนแบกเป้ ‘Cause that’s what backpackers do.
Lyrics and melody by ยืนยง โอภากุ Yuenyong Opakul and อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul From the อัสนี-วสันต์ โชติกุล Asanee & Wasan Chotikul album ฟักทอง (Pumpkin) (1989)
Note: Whoo-hoo! I discovered a “new” Add Carabao song from (almost) back in the classic period. I actually knew this song as an Asanee & Wasan (Chotikul) song. I didn’t know until recently that Add Carabao helped write it, along with Asanee Chotikul. The Asanee & Wasan version is great, but below is a music video in which a classic-era Add Carabao sings it himself on a beach with long hair blowing in the wind. Must see!
‘สะออน’ (Sa-awn) is a word from the Issan dialect. An Isaan persons says it means “like,” “interest,” or “care.” In this song, the heart is showing interest in love. So I had to take some liberties with the title.
กว่าจะรู้จักจำ
gwàa jà róo jàk jam By the time you remember [this pain]
ใจต้องชอกช้ำอีก
jai dtông chôk-chám èek Your heart must be shattered again
กว่าจะคิดเข้าใจ
gwàa jà kít kâo jai By the time you think you get it
บางทีมันก็สายเกิน(ไป)
baang tee man gôr săai gern (bpai) It might be too late
ผ่านมาแล้วผ่านไป
pàan maa láew pàan bpai It’s come and gone
ยังไม่คิดไม่เข็ด
yang mâi kít mâi kèt and you still haven’t learned your lesson*
ผ่านมาได้ก็บุญแล้ว
pàan maa dâai gôr bun láew You got past it, which is a ‘boon.’**
เหลือแต่ตัวเปล่าๆ
lĕua dtàe dtua bplào bplào All that’s left is an empty body [without a heart, which has been completely destroyed]
รักมีไว้ให้ใส่ใจ
rák mee wái hâi sài jai Love is for caring
รักมีไว้เคียงคู่
rák mee wái kiang kôo Love exists for a duo
รักมีไว้ให้เชิดชู
rák mee wái hâi chêrt choo Love is there to hold up
เคียงคู่คนทุกคน
kiang kôo kon túk kon Love is a buddy for everyone***
**มีหัวใจไม่จำ
mee hŭa jai mâi jam [You] have a heart that doesn’t remember
น้ำคำที่เคยหลอกลวง
nám kam têe koie lòk luang the words that once deceived [you]
ไม่เคยห่วงเคยหวง
mâi koie hùang koie hŭang [It] never worries, never cares about****
ว่าตัวจะช้ำเท่าไร
wâa dtua jà chám tâo rai how much it will be bruised
ก็หัวใจเจ้ากรรม
gôr hŭa jai jâo gam A heart that is nothing but trouble!*****
ชอกช้ำแล้วยังชอบลอง
chôk-chám láew yang chôp long It gets bruised then still likes to try–
ก็ว่าไปตามทำนอง
gôr wâa bpai dtaam tam-nong like “oh well!”–just following the way
ของคนหัวใจสะออน
kŏng kon hŭa jai sà on of the person who loves to love
ผ่านมาแล้วผ่านไป
pàan maa láew pàan bpai It’s come and gone
ยังไม่คิดไม่เข็ด
yang mâi kít mâi kèt and you still haven’t learned your lesson*
ผ่านมาได้ก็บุญแล้ว
pàan maa dâai gôr bun láew You got past it, which is a ‘boon.’**
เหลือแต่ตัวเปล่าๆ
lĕua dtàe dtua bplào bplào All that’s left is an empty body [without a heart, which has been completely destroyed]
กว่าจะรู้สึกตัว
gwàa jà róo sèuk dtua Until you realize this,
ตัวก็ชอกช้ำอีก
dtua gôr chôk-chám èek you will get bruised again
เจ็บมาแล้วไม่จำ
jèp maa láew mâi jam [It] was hurt already and doesn’t remember
ไม่จำหัวใจสะออน
mâi jam hŭa jai sà on The heart craving love doesn’t remember [the lesson]
[SPOKEN:]
เหมันต์นี้มี คนเศร้าหมอง
hăy-man née mee kon sâo mŏng This winter there is a sad and gloomy person
น้ำตานอง เพราะผิดหวัง
nám-dtaa nong prór pìt-wăng The tears flood because of disappointed
ความคาดหมาย
kwaam kâat măai expectations
หัวใจสะออน คนหัวใจสะออน
hŭa jai sà-on kon hŭa-jai sà-on The heart craving love. The person with a heart craving love!
หัวใจสะออน
hŭa-jai sà-on The heart craves love!!!!
[SHOUTING]
สมน้ำหน้า
sŏm nám-nâa Serves them right!******
[Then much of the song is repeated]
*”เข็ด” or “kèt” means to be shying away from something, especially after a bad experience with it. The closest English word we have is probably “gun-shy” So the line really says (word for word) “Still not thinking, not kèt.” So with no good direct translation, we go with “you still haven’t learned your lesson.”
**”บุญ” is pronounced “boon” and I just realized it has a similar meaning to the word “boon” in English, so I used that word in the translation. However, there is a distinction. In English, “boon” means “blessing” or “godsend.” In Thai, “boon” is some good, lucky, or fortunate thing that happens, which is attributed to the karma from good deeds in the past.
*** The translation of เคียงคู่ (kiang kôo) is tricky because it means a pair of something close together or just having something close to you. So in one line, Love is for “เคียงคู่” or for a couple or duo. And two lines later, love itself is “เคียงคู่” every person, or “close beside” or “buddies with” every person.
**** ห่วง (hùang) and หวง (hŭang) are very similar words that can both be translated to worry or care about. However the second is a possessive/protective kind of worry, like a dog worries about his bone [that someone will try to take it].
***** “เจ้ากรรม” has the word “เจ้า” (jâo) which is a pronoun and “กรรม” (gam) which is a complicated word meaning both sin and bad karma. Putting “เจ้า” in front of an word implies that someone does the second thing skillfully or all the time. Or that they are that adjective personified. So basically it is an exclamation of frustration shouted at the heart, like, “This heart is Mr. Trouble!”
****** Literally, สมน้ำหน้า sŏm nám-nâa means “suitable or appropriate for [their] face!” but functions exactly like the English-language expression, “Serves them right!”
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao, and ลือชัย งามสม Leuchai Ngamsom aka ดุก คาราบาว Duk Carabao
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders) (1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.
รุ่งแจ้งแสงทองสาดส่องพสุธา
rûng jâeng săeng tong sàat sòng pá-sù-taa The golden morning light breaks through [to] the ground
วิหคนกกาถลาบินร่อน
wí-hòk nók gaa tà-lăa bin rôn The crow rushes to fly
ออกไปหากินกลางดวงตะวัน
òk bpai hăa gin glaang duang dtà-wan off into the sun to find food*
จิกข้าวกลางนาแล้วมาแบ่งกัน
jìk kâao glaang naa láew maa bàeng gan Pecking some rice from the middle of the field then coming to share [it] with each other
ลูกน้อยหลับฝันอยู่ชายป่าโน้น
lôok nói làp făn yòo chaai bpàa nóhn the baby [birds] sleep and dream at the edge of that forest
แม่นกพ่อนกอยู่ปลายนานี้
mâe nók pôr nók yòo bplaai naa née The mother and father bird are at the edge of this field
มีความรักที่ผูกพัน
mee kwaam rák têe pòok pan [They] have bonding love.
ไผ่เบียดเสียดสีฟังดังเพลงท้ายทุ่ง
pài bìat sìat sĕe fang dang playng táai tûng The bamboo crowds and rubs together. Listen to the loud song at the edge of the field
น้ำหอมน้ำปรุงกลิ่นแซมแก้มอ่อน
nám hŏm nám bprung glìn saem gâem òn The perfume scent applied to the soft cheeks
เกี่ยวก้อยแขนควงชวนชมแสงจันทร์
gìeow gôi kăen kuang chuan chom săeng jan Holding hands, swinging arms, admiring the moonlight
กระท่อมท้ายนาเราเคยสุขสันต์
grà-tôm táai naa rao koie sùk-săn In the little hut at the edge of the field, we used to be happy
พ่อแม่ลงนาอยู่ชายป่าโน้น
pôr mâe long naa yòo chaai bpàa nóhn Mother and father planting rice at the edge of that forest
เด็กๆ เลี้ยงควายอยู่ปลายนานี้
dèk dèk líang kwaai yòo bplaai naa née Children raising buffalo here at the edge of the field
มีชีวิตที่สัมพันธ์
mee chee-wít têe săm-pan Having a life that is linked/connected
โอ๊ย…ตัดป่านาก็เหี่ยวเฉา
ói … dtàt bpàa naa gôr hìeow chăo Oh . . . cut the forest, and the field withers
แดดเผาข้าวก็แห้งตาย
dàet păo kâao gôr hâeng dtaai The sun burns and the rice dries up and dies
ตัดป่านาก็ท่วมท้น
dtàt bpàa naa gôr tûam tón Cut the forest, and the field is overwhelmed
น้ำล้นน้ำก็ท่วมนา
nám lón nám gôr tûam naa The excessive water floods the field
หมดป่านาล่มจมหาย
mòt bpàa naa lôm jom hăai Wilderness, the field is goes under and vanishes
หมดน้ำนาล่มคนกระจาย
mòt nám naa lôm kon grà-jaai Droplets, the field fails, and the people spread out
ก็ต้องไปขายตัวเอง
gôr dtông bpai kăai dtua ayng and must go sell themselves.
ตัดป่ากันเข้าไปตัดให้วายให้วอด
dtàt bpàa gan kâo bpai dtàt hâi waai hâi wôt Everyone cuts the forest, comes in to cut it so it’s destroyed
สร้างเป็นรีสอร์ทรอรับน้ำบ่า
sâang bpen ree sòt ror ráp nám bàa Developing it to be a resort, waiting to receive the overflowing water
นกเขาทิ้งคอน ชาวนาทิ้งเคียว
nók kăo tíng kon chaao naa tíng kieow The dove abandons his roost. The farmer casts aside his scythe
เหลือเพียงชีวิต ซูบโซซีดเซียว
lĕua piang chee-wít sôop soh sêet sieow There only remains life that is haggard and destitute
พ่อแม่ขายแรงอยู่ในเมืองโน้น
pôr mâe kăai raeng yòo nai meuang nóhn Father and mother sell their labor way over in that city
เด็กๆ ขายตัวอยู่ในเมืองนี้
dèk dèk kăai dtua yòo nai meuang née Children sell themselves in this city
โสเภณีเป็นพยาน
sŏh-pay-nee bpen pá-yaan Prostitutes bear witness [that it happened]*
Below is a list of Carabao songs* with sequels. Many of the pairs of songs are spaced quite far apart in time, such that even fans are often unaware that their favorite song from the classic period has a sequel.
I’ve included my own zero-to-three star ranking, so you can see how relatively important they are. A three-star song in the Top 100 of Carabao songs and is a very favorite song. A one-star song is “Nice!” A zero-star song is not in the top 25% of Carabao songs. It is no surprise that a three-star Carabao song would have a sequel, but it is somewhat surprising how often the sequel turns out to be as good the original song.
The first example may be the most striking example of this. The sequel ลูกลุงขี้เมา Luuk Lung Kee Mow (Child of the Drunken Uncle) was written for the 25th Anniversary of the band, which is 25 years after ลุงขี้เมา Lung Kee Mao (The Drunken Uncle) appeared as the first song on the first album. There is a “punch line” in the second song, linking to the first song, that is really powerful.
The 10 Tuk Kwai Tuey songs, are covered in a separate article. (Note that the song “Bua Loy” listed below as having a sequel, is also part 5 of the 10-part Tuk Kwai Tuey saga told in 10 songs spanning the first 10 Carabao albums.) The “Made In Thailand” sequels will be covered in a separate article.
ลุงขี้เมา Lung Kee Mao (The Drunken Uncle), in 1981 ✰✰✰
ลูกลุงขี้เมา Luuk Lung Kee Mow (Child of the Drunken Uncle), in 2007 ✰✰✰
หนุ่มสุพรรณ Num Suphan (Young Man from Suphan), in 1981 ✰✰✰
หนุ่มสุพรรณ 2 Num Suphan 2 (Young Man from Suphan 2), in 1988 ✰✰
วณิพก Wanipok (The Beggar), in 1983 ✰✰✰
ยายสำอาง Yaai Samang (Good-Looking Grandma), 1993 ✰✰✰ [Not officially a sequel, but seems like a sequel**]
ดือนเพ็ญ Duan Pen (Full Moon), in 1984 ✰✰✰
พลจันทร์เดือนเพ็ญ Polachan Duan Pen (Polachan’s [Song] “Full Moon”), in 1989 ✰✰✰
SEE ALSO: ชีวิตสัมพันธ์ Cheewit Sampat (Related Life), in 1987 ✰✰✰
ลูกหิน Luuk Hin (Stone Child), in 1984 ✰✰✰
ลูกแก้ว Luuk Geow (Glass Child), in 1984 ✰✰✰ [These two songs followed each other on the album Made in Thailand and are often played together in this order***]
หำเทียม Ham Tiam (Dildo), in 1984 ✰
หำเฮี้ยน Ham Hian (Ham is Strong Enough to Do It), in 1985 ✰
บัวลอย Bua Loy, in 1984 ✰✰✰
เห็นมั้ยบัวลอย Hen Mai Bua Loy? (Do You See This, Bua Loy?) in 2014 ✰✰✰
อเมริโกย Ameri-goy, in 1985 [The title is is a pun usually translated “Greedy Americans”] ✰✰✰
กัญชาคอมมิชชั่น Ganja Commission (Cannabis Commission), in 2019 ✰✰NEW!! [Not an official sequel, but I strongly feel it is a sequel]
สืบทอดเจตนา Suep Tot Jaydtana (Carrying Out Suep’s Intentions), in 1990
คอริดอร์ Corridor, in 2006 [สืบทอดเจตนา 2 Suep Tot Jaydtana 2 (Carrying Out Suep’s Intentions 2)]
*By Carabao song, I mean Carabao (the band) plus Add Carabao (solo) songs.
**Both songs are about a blind musician who roams around playing and begging for money [busking]. In the first song the person is fictional. In the second, she is real. The two songs are spaced a multiple of 5 years apart (10), as with some other songs with sequels, and they were selected as the two songs played during the 2nd Carabao jam session with Santana, in 2016.
***Like the Queen songs “We Will Rock You” and “We are the Champions.”
I found a set of a similar songs across the first 4 albums—about the rice harvest and carts:
1) หนุ่มลำมูล Num Lam Mun (Young Man of Mun Riverway) by คมสันต์ ดวงสูงเนิน Khomsan Duangsungnoen and สุเทพ ถวัลย์วิวัฒนกุล Suthep Thawanwiwatthanakun, on the album: ขี้เมา Kee Mao (The Drunk) (1981)
2) ด่านเกวียน Dan Kwian, by Carabao [presumably; Wikipedia does not list an author for this song] on the album แป๊ะขายขวด Bpae Kaai Kuat (The Bottle Collector) (1982)
3) ล้อเกวียน Lor Gwian (Cart Wheel) by สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong, on the album วณิพก Wanipok (The Busker [Formerly, titled “The Beggar”]) (1983)
4) กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice) by จิตร ภูมิศักดิ์ Chit Poomisak on the album ท ทหารอดทน Taw Tahaan Ot Ton (The Persevering Soldier) (1983)
The trail is broken at the album Made in Thailand, which has no similar song.
The first and fourth songs, หนุ่มลำมูล (Young Man of Mun Riverway) and กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice), are beloved classics, written by คมสันต์ ดวงสูงเนิน Khomsan Duangsungnoen and จิตร ภูมิศักดิ์ Chit Poomisak, respectively, and only covered by Carabao. They are both about the rice harvest.
The second and third songs, ด่านเกวียน Dan Kwian by Carabao (presumabily) and ล้อเกวียน Lor Gwian (Cart Wheel) by สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong are extremely similar, both involving the word “cart” in the title and with a cart featuring prominently in the story of the song. “Dan Kwian” is a place name, so for that song title I didn’t translate it further but “เกวียน” (spelled “Kwian” in the English translation of the place name) is the exact same word “cart” as it in the title of ล้อเกวียน Lor Gwian (Cart Wheel). The song “Dan Kwian” is NOT about the rice harvest but about pottery making. Still it celebrates the low-income workers.
The best of the four songs, in my opinion, is the cover of กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice), originally written by จิตร ภูมิศักดิ์ Chit Poomisak, who also wrote the wonderful classic แสงดาวแห่งศรัทธา “Starlight of Faith” or “Starlight of Confidence” (not a Carabao song–google it). This fourth song, although it doesn’t mention a cart, in the Carabao arrangement begins with a squeaky sound which reminds one of a cart.
If you listen to the four songs, you will find additional connections, in both style, substance, and metaphors used. I wonder if all four songs are connected in the minds of those who arranged them put them in the albums.
By สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong
Album: กัมพูชา Kampuchae (Cambodia) (1984)
Note: This song comes from the album Gampuchae (Cambodia), which includes a song about then recent Cambodian genocide (1975-79). In Thai, the word “ตำนาน” (“dtamnan”) means both “legend” and “history.” The word “นิยาย” (“niyai”) can mean “tale” or “fairy tale.” I think the song is probably, but not necessarily, about Cambodia. But some disaster has happened such that the history or legend of the place is lost along with the people’s happy “fairy tale” existence.
แผ่นดินถิ่นนี้กว้างใหญ่ This land here is big and wide
ยาวไกลไปสุดขอบฟ้า Going out as far as the horizon
มีตำนานบอกเล่ากล่าวมา There is a legend it tells us
จากท้องนาถึงถิ่นฐานบ้านคน From the paddy fields to the homes of the people
มีต้นไม้มากมายบนภูเขา There are many trees in on the mountains
มีลำน้ำทอดยาวผ่านทุ่งโล่ง There are long canals extending through the plains
ฝูงปลาแหวกว่ายในลำประโดง Schools of fish swim in the smaller canals off the large canals
นกกาโผนจับคอนเคียง Crows hover and grab nearby sticks
เสียงเพลงต้นข้าวระงม The sound of stems of rice rustling noisily,
ประสานประสม joins and mixes with
เสียงเพลงจากเด็กน้อย the sound of children playing
ดำผุดดำว่ายจนบ่ายคล้อย Swimming and playing in the water* until the late afternoon
แล้วเฝ้าคอยแม่กลับจากท้องนา And waiting for mother to return from the paddy field
สนธยาตะวันรอนแดดอ่อนแสง At twilight, the sun sets, weak sunlight beams
นกบินโรยแรงสุดขอบฟ้า Birds fly, with fading strength, to the horizon
พลบค่ำคบไต้จากชายคา Dusk goes along with a torch from the eaves**
ดั่งสัญญาว่ากลางคืนจะโอบคลุม Like a promise that nighttime will surround and cover
บัดนี้ผืนดินกว้างใหญ่ In this time, the land is wide
ยาวไกลไปสุดขอบฟ้า Reaching far to the horizon
ต้นข้าวแห้งเฉาอยู่กลางนา Stems of dry rice wilt in the center of the field
นกกาจับเจ่าเหงาคาคอน A listless crow takes a stick
ดูป่าไม้วอดวายบนภูเขา Look at the forest burned down on the mountain
ดูลำน้ำทอดยาวมันแห้งผาก Look at the long canal dried up
ฝูงปลากบเขียดเหลือแต่ซาก Of the fish and frogs, there remains only carcasses
แผ่นดินทุกข์ยากไฟลุกโชน The land suffers. Fire rages
ผู้คนทุกข์ยากปากหมอง People are destitute, and gloomy
น้ำตาไหลนองไปทุกหน Tears flow flooding everyplace
เจ็บไข้ได้ป่วยประสาจน People fall sick. They are poor
ผลิตผลคนอื่นเขาเอาไป Others take away the produce
ฟ้าบนฝนแล้ง In the sky, the rain dries up
ท้องนาระแหงระเหิดหาย The paddy field cracks and dries up
เหลือเศษซากแห่งความตาย There is only the remains of death
ฝังไว้เป็นนิยายของแผ่นดิน Buried away is the fairy tale of the land,
ของแผ่นดิน of the land
ฝังไว้เป็นนิยายของแผ่นดิน Buried away is the fairy tale of the land,
ของแผ่นดิน of the land
ฝังไว้เป็นตำนานของแผ่นดิน Buried away is the legend of the land
*literally diving and surfacing, diving and swimming.
**This is an old-fashioned torch of a type that doesn’t exist anymore. The solid fuel is made from rotten wood and rubber. It torch is stored, attached to the house under the eaves, which is the edge of the roof.
By สราวุฒิ ตระกูลขำ(ตู่) Sarawut Dtragoonkam (Dtoo)
From the album เส้นทางสายปลาแดก (The Path of Pickled Fish) (1997)
Note: Also check out หลงวัฒน์ Long Wat (Obsessed with [Another] Culture), which came out in 1995. It has almost the same theme.
โห่ ฮี้โห่ฮี้โห่ฮี้โห่ ฮิ้ววววว Ho! He! Ho! He! Ho! He! Ho! Heewww!!!*
*ตีกลองร้องเพลงให้มันครื้นเครงเกรียวกราว Beat a drum so it’s merry and noisy
เสียงเพลงกลองยาวเจ็บปวดรวดร้าวรุนแรง The sound of the long drum song is anguishingly intense
ความมันของไทยไม่เป็นรองใครกล้าแกร่ง The enjoyments of Thailand will not disappoint the daring
ช่วยกันดัดแปลงเพื่อเอาไว้แข่งกับเขา Everyone help adapt it to compete with them.
** เพลงร็อคเมามันชื่นชมทั่วกันว่ามันดี Rock music everyone enthusiastically appreciates as good
ของเราก็มีกลองยาวเป็นที่กล่าวขาน [As for] something of ours, the long drums are renowned
ได้ยินแต่ไกลหัวใจเร่าร้อนลมลาน [You] only [need to] hear the from afar, and the heart is invigorated, the air is dazzled
ปีใหม่สงกรานต์สนุกสนานสำราญกลองยาว On the new year, Songkran, we have joyful fun with the long drums
ฝรั่งยังงงยังมาลุ่มหลงกลองยาว Farang [Westerners], while confused, are still drawn to and fall for the long drums.
ผิวดำผิวขาวชื่นชมกลองยาวว่าดี Blacks and Whites express their appreciation, saying Nice!
แล้วเราเป็นใครให้ความสนใจหน่อยซิ And are we acting as someone with an interest in it?
สร้างสรรค์ดนตรีให้สำเนียงที่เป็นไทย Create music so the accent is Thai
เต้นร็อคเต้นแร็พมันเป็นรูปแบบของเขา The beat of rock, the beat of rap, is THEIR format
เลียนแบบลอกเอา เราหรือจะสู้เจ้าของ [In] imitating a style, are we any match for the owners of it?
ฝรั่งมารำไทยยังไงก็ตกเป็นรอง Farang come and dance Thai-style anyway and [we] fall into supporting [them].
เราคือเจ้าของเป็นถิ่นของกลองยาวไทย We are the owners, we are the land of the Thai long drums
โห่ ฮี้โห่ฮี้โห่ฮี้โห่ ฮิ้ว Ho Hee hoh Hee! Ho! Hoh! Hiw!*
มาละเหวย มาละวา Come on! Come on!
มาละเหวย มาละวา Come on! Come on!
มาแต่ของเขาของเราไม่เอามา Only taking in their things, not our things.
By สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong
Album: วณิพก Wanipok (The Busker [Formerly, titled “The Beggar”]) (1983)
The album Wanipok is a classic and is available HERE from the friendly people at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: This song was written by Sisan Khuangtakhonglong and not Add Carabao. The lyrics are strikingly poetic. The is the last song in the album วณิพก Wanipok (The Busker). Also check out the last song of the next album, which is a classic very similar thematically to the song on this page: กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice). “Glin Ruang Tong” begins with a squeaky sound, which reminds on of a cart.
[SPOKEN:]
ประเทศไทยเป็นดินแดนที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย Thailand is a land that is greatly loved by the whole Thai population
บรรพบุรุษของเราล้วนปกป้องแผ่นดินผืนนี้ด้วยเลือดเนื้อชีวิตเพื่อความอุดมสมบูรณ์ขึ้นในปัจจุบัน Our ancestors all protected this land with their flesh and blood, their lives, so that abundance would arise in this era
เราจึงกล่าวขานกันได้ว่าในนํ้ามีปลาในนามีข้าว And so we all use the saying “In the water there is fish, in the fields, there is rice.”
ชาวนากว่าครึ่งประเทศล้วนแล้วแต่ผลิตข้าวได้ปีละมากๆ เพื่อเลี้ยงประชากรของเราและส่งเป็นสินค้าออกยังประเทศเพื่อนบ้าน It is farmers, more than half the country, all of whom are responsible for the great quantity of rice produced each year, to feed our population and to export to neighboring countries.
เฮอะ…รัฐบาลท่านก็ตระหนักดีถึงปัญหาเหล่านี้และให้การสนับสนุนมาโดยตลอด Huh . . . the government is also well aware of this problem and is always supportive
แต่ในพื้นที่อันห่างไกลจากความเจริญออกไปยังมีชาวนาเป็นจํานวนมากพบ ประสบกับปัญหาขาดแคลนที่ดินทํากินเป็นของตัวเอง But in areas far from development, way out there, there are large numbers of farmers who experience the problem of having no land of their own which they can work to feed themselves.
ผจญกับภัยธรรมชาตินํ้าท่วม ฝนแล้ง ความหนาวเย็น They confront natural disasters, floods, drought, and cold.
พี่น้องที่รักการที่เรามีชีวิตอยู่รวมกันในวันนี้เราได้กินข้าวจากผู้ที่ปลูกข้าวให้เรากิน Dear brothers and sisters, the fact that we all have life today is because we eat the rice that comes from those who grow it for us to eat.
เกวียนเล่มแล้วเล่มเล่า ที่ขนข้าวออกมาจากหมู่บ้านของพวกเขา The carts, one after another, that transport rice out to us from the villages of those people
จะมีสักเล่มไหมที่จะกลับคืนไปสู่พวกเขา ด้วยข้าวปลาที่เต็มเกวียน ด้วยล้อเกวียนที่กดลึกลงไปในดิน Will there be at least be one cart that will go back towards those people, full of rice and fish [representing “food” generally] such that the wheels dig deep down into the dirt?
[SINGING:]
ล้อเกวียนเวียนหมุนทิ้งฝุ่นลืมรอย Wheels go round throwing up dust, forgetting the tracks
ใบไม้ร่วงผลอยเคลื่อนคล้อยตามฤดูกาล The leaves fall allowing movement according to the seasons
บรรยากาศ…เริ่มเปลี่ยนไม่เหมือนวันวาน The weather begins to change. [It’s] not like yesterday
ใบไม้ร่วงแต่ดอกผลิบาน Leaves fall, but flowers bloom
ข้าวกลางลานตกเม็ลดเหลือฟาง Rice in the middle of the field drops seeds, leaving straw.
ลมหนาวห่มเนื้อครั้งเมื่อวันก่อน Cold wind that wrapped the body sometime in the past
เปลี่ยนเป็นแรงร้อน ร้าวรานแผดเผาผิวนาง Changes to be powerful heat, painfully blazing the skin of a young woman
หัวใจแกร่ง หาบคอนไม้คานโค้งบาง Strong-hearted, carrying things [on her shoulders] with a thin bending pole
เหมือนรวงเรียวเคียวคมของนาง Like the slender rice stalks and sharp sickle of the woman
มุ่งสรรค์สร้างกสิกรรมทํานา intent on doing farming
*ข้าวทุกเม็ดดั่งเกล็ดเหงื่อย้อย Each seed of rice like a drop of sweat
พร่างพราวพรูพร้อย มากน้อยมีใครนําพา Sparking and glittering. Whether a lot or a little, who cares for them?
คิดดูซิหยาดเหงื่อแรงคนทํานา Think about it—the sweat and strength of the people who farm
ให้เปิบอิ่มกินอยู่ทุกครา So you can always put rice into your mouth until full, each time.
ความหมายว่าเลือดเนื้อเพื่อใคร It means [the farmers’] flesh and blood is for who?
*ข้าวทุกเม็ดดั่งเกล็ดเหงื่อย้อย Each piece of rice like a drop of sweat
พร่างพราวพรูพร้อย มากน้อยมีใครนําพา Sparking and glittering. Whether a lot or a little, who pays attention to them?
คิดดูซิหยาดเหงื่อแรงงานชาวนา Think about it—the sweat and labor of farmers
ให้เปิบอิ่มกินอยู่ทุกครา So you can always put rice into your mouth until full, each time.
ความหมายว่าเลือดเนื้อเพื่อใคร It means [the farmers’] flesh and blood is for who?
ล้อเกวียนเวียนหมุน…ทิ้งฝุ่นลืมรอย The wheel of the cart goes round . . . leaving it to the dust to fade away the tracks*
ใบไม้ร่วงผลอย เหลืองบางลงกลางทางไกล A leaf drops off, thin and yellow, and falls into the center of long road.
พลบคํ่าฝุ่นคลุ้งคล้อยจางห่างหาย At nightfall, the dust diffuses, fades, and disappears
วนเวียนเปลี่ยนแปลงแฝงไว้ The circle goes round, altering and concealing [things from us]
หยาดเหงื่อใครนั้นอย่าได้ลืม Someone’s drops of sweat––don’t go and forget those*
*The word “ลืม” is used twice: once for “fade away” [the tracks] and once for “forget” [the drops of sweat]. So the metaphor is more powerful in Thai.
Lyrics and melody by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul Posted on YouTube February 19, 2016.
Note: This song was probably written on commission. I don’t usually translate the many songs Add Carabao writes for commercials and public service announcements, but someone requested this one. It is notable for explicitly mentioning global warming; however there are many excellent Add Carabao songs on almost the same theme: that cutting down the forest is detrimental to the environment. The best examples would be ชีวิตสัมพันธ์ Cheewit Sampat (Related Life) and ฝนดิน Fon Din (Rain, Land), both of which are three-star songs, meaning they rank in the Top 100 of about 2000 Add Carabao songs.
ป่าไม้ที่เขียวขจี สร้างปฐพีชุ่มฉ่ำ
bpàa máai têe kĭeow kà-jee sâang bpà-tà-pee chûm chàm A verdant forest creates damp soil
ในฟ้าก็มีน้ำ ในดินดำข้าวปลาสมบูรณ์
nai fáa gôr mee nám nai din dam kâao bplaa sŏm-boon In the sky there is water, in the black earth there is plentiful rice and fish*
นกกาสัตว์ป่าพงไพร เป็นอยู่อาศัยในความสมดุล
nók gaa sàt bpàa pong prai bpen yòo aa-săi nai kwaam sŏm-dun The crows and forest animals exist and make their living in a balance
ธรรมชาติสร้างมาเกื้อหนุน เจือจาน เจือจุนชีวิตผู้คน
tam-má-châat sâang maa gêua nŭn jeua jaan jeua-jun chee-wít pôo kon Nature creates, aids, and fosters the life of people
ตัดไม้ รุกป่า จุดเผา บันดาลเรื่องเศร้าโลกร้อน
dtàt máai rúk bpàa jùt păo ban-daan rêuang sâo lôhk rón Cutting down wood, attacking the forest, to the point of burning, causing tragic global warming
โลกเคยร่มเย็นมาก่อน มาถูกบั่นทอนเสียจนส่งผล
lôhk koie rôm yen maa gòn maa tòok bàn ton sĭa jon sòng pŏn The world that used to have cool shade has been cut down so much it has an affect
ดินฟ้าอากาศปรวนแปร อย่ามัวเอาแต่โทษฟ้าเบื้องบน
din fáa aa-gàat bpruan-bprae yàa mua ao dtàe tôht fáa bêuang bon The climate changes. Don’t be focused only on blaming the sky above.
ที่ชาวไร่ชาวนายากจน ก็เพราะป่าถูกโค่น จนไม่เหลือความเป็นป่า
têe chaao râi chaao naa yâak jon gôr prór bpàa tòok kôhn jon mâi lĕua kwaam bpen bpàa That the farmers are poor is because the forest has been felled to the point it’s no longer a forest.
* มาร่วมกันสร้างสรรค์โลกใหม่ ปลูกสำนึกคนไทยรักและหวงแหนป่า
maa rûam gan sâang săn lôhk mài · bplòok săm-néuk kon tai rák láe hŭang hăen bpàa Come together and create a new world. Cultivate the awareness of Thai people to love and cherish the forest.
ร่วมพลังมุ่งมั่นศรัทธา นำป่าคืนมาส่งต่อลูกหลาน
rûam pá-lang mûng mân sàt-taa · nam bpàa keun maa sòng dtòr lôok lăan Join strength, with confidence, bring the forest back to pass on to our descendants
โลกนี้ไม่มีอีกแล้ว อย่าโถมทำลายจนแหลกลาญ
lôhk née mâi mee èek láew yàa tŏhm tam laai jon lăe-glaan This world doesn’t have any more. Don’t rush to wreak it until it is devastated.
โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák bpàa That world is one we all call home. We must turn back and help each other love the forest
โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák bpàa That world is one we all call home. We must turn back and help each other love the forest
โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักษาป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák-săa bpàa That world is one we all call home. We must turn back and help each other maintain the forest
*This is similar to a saying about Thailand, “ในนํ้ามีปลาในนามีข้าว” “In the the water there are fish. In the fields there is rice,” a claim that historically the land of the Thais has been abundant.
Note: I can’t find an official Carabao YouTube for this interesting fast-picking banjo song, so if you want to hear it please google the title in Thai plus “แอ๊ด คาราบาว” (Add Carabao). This song is very old, and so is probably not about global warming. However it could easily be repurposed for the issue of global warming, which will have devastating consequences for equatorial countries such as Thailand. You may have wondered, whether Add Carabao has ever written a song that explicitly mentions global warming? Yes, in 2016 he did write one, probably on commission, and it’s called หวงแหนป่า Huang-Haen Bpaa (Cherish the Forest). This current song is better than that one.
ใบไม้ร่วงหล่นหาย Leaves fall off and disappear
กลางพงไพรพนา In the center of the forest
ธารน้ำแห้งอำลา A stream dries up and bids farewell
เมฆบนฟ้าหยุดนิ่ง Clouds in the sky are motionless
ใบไม้เหลืองหล่นหาย A yellow leaf falls off and vanishes
เงียบเหงาไปทุกสิ่ง Everything is lonesome and quiet
รู้ลุกไม่ไหวติง Knowing what it’s like to not be able to stand up [or be resilient]
ตัดทิ้งกันทั้งป่า. All the forest cut away
ลมแล้งพึ่งป่าแล้ง A dry wind dependent on a dry forest
ทุ่งแล้งแลเห็นตำตา The dry field is obvious to the eye
เมื่อฝนเทลงมา When the rain pours down
น้ำไหลบ่าท่วมทำลาย The water, floods, inundates, and destroys
หัวโล้นบนภูเขา The hilltops are bald
หัวใจ เราดูดาย Our hearts are indifferent
ร้อนแล้งเราก็ตาย When it’s hot and dry, we also die
ทะเลทราย เลทราย Desert desert
ทะเลทรายเห็นซาก A desert. See a carcass.
ดินถล่มทลาย The earth collapses in a landslide
ดู ผู้คนใกล้ตาย See people near death
ดู วัวควายดับดิ้น Watch cattle dying
มองเห็นทะเลทราย Notice more and more deserts
มากมายทั่วแผ่นดิน throughout the land
พืชพรรณไม่มีกิน The plants have nothing to eat
คนเดินดิน จะเหี่ยวเฉาตาย People will wither and die
ฝ่าสายใจเราหวัง Push on through, darling, we hope
คนยังอยู่มากมาย There are many people still alive
แต่มือใครทำลาย But whose hand did this?
ใจร้าย ทำได้ลง [Whose] evil heart brought this about?
พื้นดินเคยอิ่มน้ำ Land that came to us full of water,
ชุ่มฉ่ำโลกกลมๆ this wet round, round world,
เปลี่ยนเป็นร้อนระดม changed to be baking hot,*
แผดเผา ผลาญพันธุ์พงษ์ไทย blazing down destroying the race of Thai people
*A fellow translator guesses that “ระดม” is used instead of “ร้อนระอุ” because it rhymes with กลมๆ of the previous line. “ร้อนระดม” is not understandable. “ร้อนระอุ” would be baking hot.
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Album: แป๊ะขายขวด Bpae Kaai Kuat (1982)
Note: This old song seems to complaining about the bad traffic situation (probably in Bangkok). However a note under the official Carabao YouTube claims the song is metaphorical: Life is compared to a road; we hurry along it and forget to appreciate our surroundings. FYI: A song-taew is a large pick up truck with an awning over the back and two benches along both sides for picking up passengers. A tuk-tuk is a motorized tricycle that can fit 1 to 3 passengers in the back (in addition to the driver).
รีบตื่นกันไวไว ไม่ทันไปเข้าเรียนสาย
rêep dtèun gan wai wai mâi tan bpai kâo rian săai Hurry and wake up! We’re running late to class
หลายครังอย่าหวังคะแนนดี
lăai krang yàa wăng ká-naen dee Too many times [late] and there’s no hope for good grades
รีบตื่นกันไวไว ไม่ทันไปเข้างานสาย…
rêep dtèun gan wai wai mâi tan bpai kâo ngaan săai … Hurry and wake up! We’re running late to work
หลายครั้งอย่าหวังเงินเดือนดี
lăai kráng yàa wăng ngern deuan dee Too many times [late], and there’s no hope for a good salary
รถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai However many bus lines are there, they are crowded with people
มีถนนอยู่กี่สายรถก็มากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót gôr mâak mee However many roads there are, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สาย ดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai On every road, it looks so chaotic.
ทําอย่างไรจะไปทันทํางาน
tam yàang rai jà bpai tan tam ngaan What can I do to be on time for work?
เมื่อก่อนมีรถราง แล่นพลางก็ร้องพลาง
mêua gòn mee rót raang lâen plaang gôr róng plaang Before we had a trolley. As it was gliding along it would sing*.
ฉันถึงที่ทํางานทันเวลา
chăn tĕung têe tam ngaan tan way-laa I got to work on time
เดี๋ยวนี้มีรถเมล์ แล่นเฉไปเฉมา
dĭeow née mee rót may lâen chăy bpai chăy maa Right now we have buses going along, swerving in and out
ว้า…ยังไม่ทันเวลางาน
wáa … yang mâi tan way-laa ngaan Sigh . . . I’ll still be late to work
มีรถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
mee rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai However many bus lines there are, they are crowded with people.
มีถนนอยู่กี่สายรถมันมากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót man mâak mee However many roads we have, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สาย ดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai On every road, it looks chaotic.
ทําอย่างไรจะไปทันโรงเรียน
tam yàang rai jà bpai tan rohng rian How am I going to be on time for work?
มีรถเก๋งก็รีบไป มีรถเมล์ก็รีบไป
mee rót găyng gôr rêep bpai mee rót may gôr rêep bpai There are cars rushing along. There are buses rushing along
รถแท็กซี่ก็รีบไป รถสองแถวก็รีบไป
rót táek-sêe gôr rêep bpai rót sŏng tăew gôr rêep bpai Taxis also rush along. Song-taews also rush along.
รถตุ๊กๆ ก็รีบไป มอเตอร์ไซค์ก็รีบไป
rót dtúk dtúk gôr rêep bpai mor-dtêr-sai gôr rêep bpai Tuk-tuks, also rush along. Motorcycles also rush along
รถสิบล้อก็รีบไป รถโดยสารก็รีบไป
rót sìp lór gôr rêep bpai rót doi săan gôr rêep bpai Ten-wheeled trucks also rush along. Commuter vehicles rush along
รถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai No matter how many bus lines there are, they are crowded with people
มีถนนอยู่กี่สายรถมันมากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót man mâak mee No matter how many roads there are, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สายดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai On every road, it looks chaotic
ทําอย่างไรจะไปทันทํางาน
tam yàang rai jà bpai tan tam ngaan How am I going to be on time for work?
ทําอย่างไรจะไปทันโรงเรียน
tam yàang rai jà bpai tan rohng rian How am I going to be on time for school?
ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai [If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!
ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai [If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!
ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai [If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!
* It would “sing,” or possible “cry”. In any case, trolleys make a high screeching sound.
**They dig up the roads to get to the underground pipes.
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao Album: กำลังใจคาราบาว Gamlang Jai Carabao (Carabao Strength of Spirit/Moral Support) (2011)
สงครามแห่งความขัดแย้ง Wars of conflict/disagreement
มักมาจากน้ำผึ้งหยดเดียว Are likely to come from just one drop of honey
ขับรถเร็วไปเลยเฉี่ยว Drive fast and scrape [another car]!
ชักปืนยิงกัน อันตรายถึงตาย Raise guns and shoot each other. There’s a danger someone might die.
บ้านเรือนตั้งอยู่ติดกัน Our homes are built right next to each other
หมาชอบเห่าลั่น Dogs like to bark
หนวกหูไม่วางวาย The clamor never dies out
พาลคนทะเลาะกันจนได้ Harassing people until they break off relations for good
คนพาลฟัดกันถึงตาย Thugs fight and kill each other
เป็นข่าวอยู่ร่ำไป It’s always in the news
กะแค่เรื่องหมาๆนะ Seems like it’s just a story about dogs
น้ำผึ้งหยดเดียว A drop of honey
Oooo ooo waa Oooo ooo waa
Oooo ooo ใครหว่า Ooooo, whoever
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว It’s only honey, just one drop
ศักดิ์ศรีมีกันทั้งนั้น All have honor/dignity, every one
เขมร รามัญ ลาว ไทย พม่า Cambodian, Mon, Lao, Thai, Burmese
หากใครคิดใช้นำพา If someone thinks, [they should] use mindfulness
ไปสู่สงครามจงคิดให้ดี Moving towards war, one should think VERY carefully
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ Three Southern border provinces [of Thailand]
พากันวุ่นวายก็ Have together fallen into troubles and disturbance
ด้วยเรื่องศักดิ์ศรี Over the matter of honor/dignity
คนไทยควรคิดให้ดี Thai people should think carefully
สังคมไทยควรดูให้ถ้วนถี่ Thai society should watch this closely
สงครามโลกที่เคยมี The previous world wars
เพราะน้ำผึ้งหยดเดียว Were because of just one drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว It’s only honey, just one drop
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว It’s only honey, just one drop
ศักดิ์ศรีมีกันทั้งนั้น All have Honor/dignity, all of them
เขมร รามัญ ลาว ไทย พม่า Cambodian, Mon, Lao, Thai, Burmese
หากใครคิดใช้นำพา If someone thinks, [they should] use mindfulness
ไปสู่สงครามจงคิดให้ดี Moving towards war, one should think VERY carefully
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ Three Southern border provinces [of Thailand]
พากันวุ่นวายก็ Have together fallen into troubles and disturbance
ด้วยเรื่องศักดิ์ศรี Over the matter of honor
คนไทยควรคิดให้ดี Thai people should think carefully
สังคมไทยควรดูให้ถ้วนถี่ Thai society should watch this closely
ไม่หูหนวกตาบอดในศักดิ์ศรี Not deaf and dumb to [human] dignity
เพราะทุกคนต่างก็มีศักดิ์ศรี Because every individual person has dignity
สงครามโลกที่เคยมี [and] world wars have happened . . .
(เคยมี เคยมี) (They’ve happened. They’ve happened.)
เพราะน้ำผึ้งหยดเดียว Because of one drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว It’s only honey, just one drop
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว It’s only honey, just one drop
Last year, a highly-qualified translator who is a native Thai and is fluent in English volunteered to systematically check and suggest improvements for my translations of Carabao song lyrics. This is a huge project, and I thank this person (who wants to remain anonymous) from the bottom of my heart. I am thrilled to announce we have finished fixing the translations up through the album Made In Thailand.
You can now (as of Valentine’s Day 2020) read the translations of the early Carabao songs with confidence. I am happy to say, we didn’t have any changes that overturned the overall meaning of a song, but we did have at least three song translations that were radically improved. You might want to read their new translation and give these already fascinating songs a fresh listen:
Some important details were uncovered in at least two songs
In กัมพูชา Kampucha (Cambodia) about the Cambodian genocide there is an already evocative line: “In the end, when the guns stop roaring and echoing/ a plaid cloth [a pakaoma],/ blown away by the wind, falls to the ground.” The new translator notes that a pakama is used to cover the bodies of dead people lying on the ground, thus it is understood by Thais that the pakama is blown by the wind to fall on a dead body.
In the last last line of “เดือนเพ็ญ Duan Pen (Full Moon)” a child who is away wants to return and nestle in the bosom of their mother. I thought it odd that the person, most likely a soldier, misses their mother more than anyone else, and guessed that the “mother” is Thailand itself. But the new translator points out that it is also possible that the person wants to return to their wife, often also called “mae” or “mother” by the husband.
A newly translated song
The song “หำเทียม Ham Tiam (Dildo)” could not have been translated at all without the help of this person. To give you a taste of the complexity, which I could not have sorted out if I studied Thai for the rest of my life, here are the notes explaining the title of the song:
“The man in this song’s story is named ‘Ham,’ which is in the Isaan dialect, can mean either a ‘lad” or ‘penis’ or ‘testicles.’ ‘Ham’ is a cute and friendly word for ‘penis,’ . . . The title of the song is หำเทียม (Ham Tiam), means ‘artificial penis’ or ‘dildo,’ but refers to the longer word หำ[ผสม]เทียม Ham [Pasom] Tiam, which means ‘artificial-mixing penis,’ or ‘artificial insemination,’ . . .”
A Legacy for Fans and Future Researchers
I started this project using the “Fake it ‘til you make it!” approach. I was translating relying heavily on Thai2English.com and on begging friends for help. Because I translated the best songs first, at a time when I could barely translate, the best songs were often the worst translated, while very obscure songs are now receiving relatively deluxe treatment. From the start, I got in-depth help from knowledgeable volunteers to whom I am forever grateful. However, some of my helpers were other Farang translators, meaning we will inevitably miss out on some of the idioms, references, and word play. Other helpers were Thais who are not official translators.
The new translator is able to “read between the lines” and guess when Add Carabao is using a word other than his first choice in order to rhyme. This person is able to interpret an idiom in which all the words of the standard idiom have been swapped out for new words. They can note that two lines that I had separated are actually connected. They can explain why one song advises one to “Be the moon” and “put copper rings on the hands of each child” (because Add is referring to a children’s lullaby which every Thai person knows).
The importance of the project (I want to leave it as a resource to Carabao, international fans of Carabao and to scholarly music ethnologists) means it deserves more than just my own best efforts and sporadic advice from others. The songs deserve solid translations that you can trust! Which you now have.
By พิเศษ สังข์สุวรรณ Phiset Sangsuwan Album: ช้างไห้ Chang Hai (Elephant’s Lament) (1993)
This album is highly recommended. Buy it HERE at eThaiCD where you can shop in English.
Note: This song was not written by Add Carabao but by Phiset Sangsuwan (according to Wikipedia). One unusual thing about this song is it is almost 10 minutes long! My translation of the note under the official Carabao YouTube of the song: “Water from the Himalayan mountains flows to the Andaman Sea, passing many lands and many peoples melting together into one and becoming the Salaween River. And how come the people of many types, many thoughts, many minds [living along the river] never combine?”
[Sound of guns firing]
น้ำเย็นยะเยือก
nám yen yá-yêuak Cold water shivers
จากเทือกเขาหิมาลัย
jàak têuak kăo hì-maa-lai off the cliffs of the Himalayas
ไหลเชี่ยวเลี้ยวลดไหลไป
lăi chîeow líeow lót lăi bpai Flowing swiftly, winding along
กำเนิดเกิดสาย สาละวิน
gam-nèrt gèrt săai săa-lá-win giving birth to the Salween River
ฮืม
heum Hmmm . . .
เมื่อหิมะละลัย กลายเป็นสายธารา
mêua hì-má lá lai glaai bpen săai taa-raa When the snow melts to be a stream
จากเขาสูงเสียดฟ้า ไหลลงมาสู่อันดามัน
jàak kăo sŏong sìat fáa lăi long maa sòo an daa man Off of the tall, sky-piercing mountains, it flows on down to the Adaman [Sea]
ผ่านแผ่นดินหลากหลาย
pàan pàen din làak lăai Past many different lands
ผ่านคนมากมายเผ่าพันธุ์
pàan kon mâak maai pào pan Past people of many ethnic groups
ล้านๆ เม็ดน้ำรวมกัน
láan láan mét nám ruam gan Millions of drops of water combine
เป็นหนึ่งเดียวกันนั้น สาละวิน
bpen nèung dieow gan nán săa-lá win there to be one: Salween
ผู้คนอยู่ริมฝั่งน้ำ ชุ่มชื่นฉ่ำด้วยน้ำอาบกิน
pôo kon yòo rim fàng nám chûm chêun chàm dûay nám àap gin People along the riverbanks are delighted to be moistened with water for bathing and drinking
สายน้ำเลี้ยงคนทั้งสิ้น
săai náam líang kon táng sîn The river takes care of all the people
ไม่เลือกถิ่น ไม่เลือกเผ่าพันธุ์
mâi lêuak tìn mâi lêuak pào pan not choosing one land or a tribe [over another]*
แต่คนนั้นต่างจิตต่างใจ
dtàe kon nán dtàang jìt dtàang jai But those people, their individual hearts and minds
เดี๋ยวรักใคร่ เดี๋ยวทำร้ายกัน
dĭeow rák krâi dĭeow tam ráai gan One moment they love each other, the next they hurt each other
ไม่เอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งปัน
mâi êua féua chûay lĕua bàeng bpan They aren’t generous in aiding each other and sharing/portioning things out
มุ่งฟาดฟันฆ่ากันให้บรรลัย
mûng fâat fan kâa gan hâi ban-lai They aim to fight and kill each other so as to ruin [each other]
สาละวิน มีทั้งสิ้นกี่หยดน้ำ
săa-lá win mee táng sîn gèe yòt náam Salaween, all together how many drops of water?
มนุษย์ตาดำๆ มีทั้งสิ้นกี่ผู้คน
má-nút dtaa dam dam mee táng sîn gèe pôo kon Humans with black, black eyes,** how many are there altogether?
หยดน้ำแห่งสาละวิน
yòt náam hàeng săa-lá win The water drops of Salaween
รวมกันทั้งสิ้นเป็นหนึ่งสายชล
ruam gan táng sîn bpen nèung săai chon altogether are one river of water***
แต่มนุษย์ผู้น่าฉงน
dtàe má-nút pôo nâa chà-ngŏn But humans are puzzling
มีไม่กี่คนกลับไม่เคยรวมกัน
mee mâi gèe kon glàp mâi koie ruam gan The number of people is much less [than number of drops of water] but [the people] never unite [into one group]****
สาละวิน มีทั้งสิ้นกี่หยดน้ำ
săa-lá win mee táng sîn gèe yòt náam Salaween, all together how many drops of water?
มนุษย์ตาดำๆ มีทั้งสิ้นกี่ผู้คน
má-nút dtaa dam dam mee táng sîn gèe pôo kon Humans with black, black eyes [implies innocence] how many are there altogether?
หยดน้ำแห่งสาละวิน
yòt náam hàeng săa-lá win The water drops of Salaween
รวมกันทั้งสิ้นเป็นหนึ่งสายชล
ruam gan táng sîn bpen nèung săai chon altogether are one river of water
แต่มนุษย์ผู้น่าฉงน
dtàe má-nút pôo nâa chà-ngŏn But humans are puzzling
มีไม่กี่คนกลับไม่เคยรวมกัน
mee mâi gèe kon glàp mâi koie ruam gan The number of people is much less [than number of drops of water] but [the people] never unite [into one group]
ผู้คนอยู่ริมฝั่งน้ำ ชุ่มชื่นฉ่ำด้วยน้ำอาบกิน
pôo kon yòo rim fàng nám chûm chêun chàm dûay nám àap gin People along the riverbanks are delighted to be moistened with water for bathing and drinking
สายน้ำเลี้ยงคนทั้งสิ้น
săai náam líang kon táng sîn The river takes care of all the people
ไม่เลือกถิ่น ไม่เลือกเผ่าพันธุ์
mâi lêuak tìn mâi lêuak pào pan not choosing one land or a tribe [over another]*
แต่คนนั้นต่างจิตต่างใจ
dtàe kon nán dtàang jìt dtàang jai But those people, their individual hearts and minds
เดี๋ยวรักใคร่ เดี๋ยวทำร้ายกัน
dĭeow rák krâi dĭeow tam ráai gan One moment they love each other, the next they hurt each other
ไม่เอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งปัน
mâi êua féua chûay lĕua bàeng bpan They aren’t generous in aiding each other and sharing/portioning things out
มุ่งฟาดฟันฆ่ากันให้บรรลัย
mûng fâat fan kâa gan hâi ban-lai They aim to fight and kill each other so as to ruin [each other]
สังคมผู้คนหลากหลาย
săng-kom pôo kon làak lăai Society with many sorts of people
เช่นเชื้อสายผู้คนหลากพันธุ์
chên chéua săai pôo kon làak pan like [with] family lineages from various races
ความรักความคิดก็ต่างกัน
kwaam rák kwaam kít gôr dtàang gan [have] loves and thoughts that are also different
ที่ริมสายธารแม่สาละวิน
têe rim săai taan mâe săa-lá win At the edge of Salaween River
บ้างรักในพงศ์เผ่าพันธุ์
bâang rák nai pong pào pan Some people love their tribe/race
บ้างก็รักในผืนแผ่นดิน
bâang gôr rák nai pĕun pàen din Some love their land/country
ริมฝั่งน้ำสาละวิน
rim fàng nám săa-lá win Along the banks of the Salaween River
เป็นถิ่นสงคราม แย่งความเป็นใหญ่
bpen tìn sŏng-kraam yâeng kwaam bpen yài is a region of war [with groups] competing to be [most] powerful.
* The river isn’t prejudiced.
**The term “black, black eyes” implies innocence.
*** “สายชล” would be bodies of water but “สายพันธุ์” is one breed or race, and ชล is homonym with ชน and สายชน could mean race.
****Thank you to an anonymous native-Thai translator for the translation of this line. I would never have figured it out.
This song was on the Carabao compilation album เพลงไม่มีวันตาย Plaeng Mai Mee Wan Dtai (Songs Will Never Die). It is not currently available.
This amazing live version of “Made in Thailand” was performed in the United States around 1985 right after Carabao shot to superstardom in Thailand. I was in Thailand at the time and watched clips of that US concert on the news. (Thierry Mekwattana sings the English version; then Add Carabao sings the Thai version.)
“Made in Thailand” is a song that is aimed directly at a specific time, so several other versions of “Made in Thailand” address the situation in other decades. But usually, in live concerts, one or two lines of original “Made in Thailand” is switched up to keep the song fresh.
This version begins in English, so I won’t translate the English, some of which is hard to hear and some of which doesn’t make sense to me, but it is a criticism of American militarism. The English may be “wrong,” nevertheless, the performance is perfect.
By ปรีชา ชนะภัย Precha Chanopai (เล็ก คาราบาว Lek Carabao)
Posted to Facebook November 1, 2019
มีใครห่วงใย ลูกหลานไทยในวันข้างหน้า Is anyone concerned for Thai descendants in the days ahead
เห็นมีแต่ออกมา สาธยายกันแต่เรื่องผลประโยชน์ I only see people coming out to explain about the benefits/profits
โทษกันไปโทษกันมา กับเงินตราที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้น Blaming each other about the increased money that must be spent
ยิ่งฟังยิ่งมึน ยิ่งงงสงสารประเทศเรา The more I listen, the more I’m dazed, the more I’m confused, pitying this Thailand of ours
น่าเศร้าหนักหนา อนิจจาทำไมไม่นึกถึง It’s so sad, so critically serious. Alas, why does no one think of
ชีวิตที่ถูกตรึง ถูกตอกกรอกด้วยสารเคมี the lives that have been transfixed and nailed down by chemicals
คนเป็นแสนเป็นล้าน ถูกสังหารตายผ่อนส่ง People numbering in the hundreds of thousands or millions have been killed, little by little
ยังจะหลงละเมอ เพ้อเจ้อถึงสารพิษตัวใหม่ Yet we’ll fall into blathering mindlessly about new toxins
*** เลิกใช้ เลิกใช้ ใช้ทำไมให้คนไทยเจ็บป่วย Stop using them! Stop using them! Why use them and have Thais be sick?
ยิ่งกินยิ่งม้วย ยังจะสร้างตัวใหม่มาอีกหรือ The more we ingest, the more die we die. And we’re still going to produce new ones?
เลิกใช้ เลิกใช้ ใช้ทำไมให้คนไทยตายผ่อนส่ง Stop using them! Stop using them! Why use them to have Thais die by installments
อย่าหลงลืมคุณธรรม เห็นกำไรหรือเหนือชีวิต คน Don’t forget virtue. Or do you view profits as more valuable than the lives of people?
Recently Add Carabao shared the song “Don’t Let the Old Man In,” by Toby Keith, saying he really likes this song and it reminds him of his own song “อย่าเพิ่งตาย” (Yaa Peung Dtai) (“Don’t Die Just Now”). I totally agree.
Similarly, he once introduced the Thai song, “รอยไถแปร” (Roi Tai Bprae) “Plowing Over Old Furrows” (not his own song but a cover) with a verse from “Desperato” in English. Notice how the two songs have a very similar feel? The lyrics of both songs describe a desperate, hard worker, and yet the melodies are soothing.
I have a short list of famous Carabao songs that I think are closely comparable, not superficially but in their essence, to some famous English-language song. Here is an annotated list of pairs of big songs (one English-language and the other Thai and Carabao) that just happen to have the same “feel,” by covering similar ground and capturing the same emotion:
English Language song — Carabao song
I Will Survive – รักต้องสู้ Rak Dtong Soo (Love Must Struggle)
These were, at some point, the go-to “I can survive this break-up” songs in American and Thai cultures, respectively.
Lean on Me – โลกแห่งความรัก Lok Haeng Kwaam Rak (World of Love)
Here are two startlingly powerful, uplifting songs that elicit a big reaction from the audience. The first asks, “Lean on me when you’re not strong,” while the other requests, “Just help me with one step first. From here on, I’m sure I’ll walk on secure” . . . on towards a world where everyone loves each other. (Note there is a great singable English version of this Carabao song, as well as a direct translation.)
Black or White – คนจนผู้ยิ่งใหญ่ Kon Jon Poo Ying Yai (Poor Person, Great Person)
These are two totally addictive hit songs, with a similar of level of fame (relative to the size of their audiences as defined by language group), and similar themes. Add Carabao says that poor people are great people, sticking up for those often dismissed in Thailand. Michael Jackson sings, “If you want to be my brother, it don’t matter if you’re black or white.” “Poor Person, Great Person” came out 5 years before “Black or White.” The totally credible child sex abuse accusations against Michael Jackson caused me to throw out his music, but . . . for the record, these were two great songs, that were great in the same way.
Forever Young – ไม่ยืนยง Mai Yuenyong (Not Endure [Forever])
All I have to say is these songs have almost EXACTLY the same feel of respect and sympathy for oneself as a mortal human being.
Yesterday and Let it Be – ทะเลใจ (Telay Jai) Ocean Heart
The tune to the startlingly great song “Yesterday” came to Paul McCartney in a dream, literally. He woke up with the tune in his head and had to ask other people if they had heard it before. Similary, Add Carabao’s song “Telay Jai,” which is heralded as one of his two best songs, was written quickly in just 30 minutes, including music and lyrics (at a highly charged moment, after returning from a protest that had turned violent – the Bloody May (1992) event). However, the message of “Let it Be” is closer to the message of “Telay Jai.”
A Whiter Shade of Pale – น้ำตาเพื่อน ต.ค. Nam Dtaa Peuan Dtula (Tears of the October Friends)
Jim Beviglia in American Songwriter says: “The general consensus is that “A Whiter Shade Of Pale” is a snapshot of a drunken sexual escapade gone awry. Yet the song defies a specific interpretation, instead conjuring various shades of melancholy which are embellished by the mournful music and Brooker’s pained delivery. . . . If you spend too much time trying to figure out Procol Harum’s “A Whiter Shade of Pale,” you might miss out on its majestically-rendered sorrow.” [emphasis mine] And Add Carabao’s song has just that, although his song is more explicit about the source of the sorrow—it’s about the lost or thwarted ideals of a generation. “A Whiter Shade of Pale” was famously used in the movie “The Big Chill,” which was also about sorrow over lost ideals.
Pride (In the Name of Love) by U2- ในนามแห่งความรัก Nai Nam Heng Rak (In the Name of Love)
In this case only, I wonder if the one song may have inspired the other, such that the two songs are casually connected. Add Carabao says that he often challenges himself to do an original song like some other song—without cheating in anyway. If that was what he was trying here, he knocked it out of the ballpark. Aside from the same title, both songs have the same defiant, driving sound, similar theme, and an overall feel of love and hope—perhaps only barely—winning out over evil and despair. I believe they are equally addictive musically. In the Carabao song, wait for two sudden quiet interludes in the middle—and the high notes! OMG. However, this Carabao song was never famous. It seems to be an overlooked gem, coming at the end of the 14th Carabao studio album, out of an eventual total of 28, at a time when people had stopped following the band as closely. My impression that I had found a hidden gem was confirmed by an unusually high number of likes and shares when I shared the YouTube on Facebook.
The Bridge by Elton John – อยากได้ยิน Yaak Daiyin (Want to Hear)
These are two gorgeous songs with just a voice with a piano. However neither song is famous. That is, even the fans of each artist may have missed these songs. The meaning of Elton John’s song is ambiguous, but I think expresses a longing desire for some sort of fame that lives on past death. Add Carabao’s song, from one of his solo albums, is a plea for everyone to look past a serious political conflict and at least get along on a personal level when they pass each other on the street (given that the alternative is civil war). Somehow these two songs create almost the same mood, at least for me.
What do you think?
Those are all the pairs that really jump out at me, given my limited knowledge of music. There is also the “problem” (for this game) that many Carabao songs are not similar to ANYTHING in English, once you take the lyrics into account. They capture a feel or space seemingly not covered by any other song I know, which is why I am busily translating!
Write to me to suggest other pairs of similar English-language and Carabao songs!
Music and Lyrics by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao Album: เมดอินไทยแลนด์ Made in Thailand (1984)
THIS ALBUM IS HIGHLY RECOMMENDED but not currently available at eThaiCD.com. Go to eThaiCD and search on “Made in Thailand” to try to find a copy.
Note: This song can be compared to the bubblegum pop song from the 1970s, Little Willy” by The Sweet.The two songs are similarly catchy, silly, and mildly naughty (“Little Willy” may be more ambiguously naughty, but the success of the song is certainly due in part to its perceived naughtiness.) So for the eyebrow-raising translation notes: The man in this song’s story is named “Ham,” which is in the Isaan dialect, can mean either a “lad” or ‘penis’ or ‘testicles.’ “Ham” is a cute and friendly word for “penis,” and yes, some boys, are named “Ham,” like the man in this song. The title of the song is หำเทียม (Ham Tiam), means “artificial penis” or “dildo,” but refers to the longer word หำ[ผสม]เทียม Ham [Pasom] Tiam, which means “artificial-mixing penis,” or “artificial insemination,” and in this song we are thinking about the male livestock’s part of that process. Because the man in the story is named “Penis” this innocent little story about a man too poor to get married is riddled with likely double entendres, which I have not confirmed, but some candidates may be, “Ham wants just one wife,” “Ham completely drops,” “Ham has to do without,” “Ham tries,” “Ham’s fields are small and getting smaller as he’s been doing it for many years,” “Ham has to rent his fields,” etc. Substitute the name “Willy” for “Ham” to get the sense of it. This song has a sequel, called “Ham Hian” or “Ham is Strong Enough to Do It.”
นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee As he has been doing [it (farming)]* for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon Please help Ham. [He] just wants one wife.
ความจนเป็นอุปสรรค
kwaam jon bpen u-bpà-sàk Poverty is an obstacle
กีดขวางทางรักของชายโสดหญิงสาว
gèet kwăang taang rák kŏng chaai sòht yĭng săao Blocking the path of love between men and women
รักกันชอบกันต้องกินข้าว
rák gan chôp gan dtông gin kâao Couples who love each other must [also] eat.
แต่งกันตัวเปล่าจะเอาอะไรทำกิน
dtàeng gan dtua bplào jà ao a-rai tam gin If they get married having nothing, how are they going to make a living?
ที่ดินหำยังต้องเช่า
têe din hăm yang dtông châo Ham’s still has to rent his fields [in order to grow rice]
หำบอกจะเอาอะไรต่อรอง
hăm bòk jà ao a-rai dtòr rong Ham wonders what he has for bargaining [over a dowery]**
น้องนางคงไม่เห็นใจแน่
nóng naang kong mâi hĕn jai nâe The lady is unlikely to empathize [and accept his proposal], that’s for sure!
ปีนี้นาหำแย่ หำคงต้องแก่ไปตามลำพัง
bpee née naa hăm yâe hăm kong dtông gàe bpai dtaam lam-pang This year, [Ham’s] fields are terrible. Ham will probably have to get older all alone
นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee As he has been doing [it] for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon Please help Ham. [He] just wants one wife.
ก่อนนี้มีที่นาทำเนา
gòn née mee têe naa tam-nao Formerly, [Ham] had fields that were tolerably good
อีตอนเค้าลงค่าข้าว หำเอาที่นาจำนอง
ee dton káo long kâa kâao hăm ao têe naa jam-nong When they lowered the price of rice. Ham, mortgaged the field
เหลือหน่อยเดียวพอได้เก็บเกี่ยวใส่ท้อง
lĕua nòi dieow por dâai gèp gìeow sài tóng Leaving only a little, enough that I can harvest and put [food] in my stomach
ฝนไม่มาไม่มอง ท้องไม่มีที่ไม่พอ
fŏn mâi maa mâi mong tóng mâi mee têe mâi por The rain doesn’t come; we don’t see it. The stomach doesn’t have [anything], there isn’t enough land.
ต้องขอเช่าเงินเก่าหำลงหมด
dtông kŏr châo ngern gào hăm long mòt He needs to rent [land for growing more rice]. The savings of Ham completely drops.
ไม่ทำหำอดใครจะปลดหนี้สิน
mâi tam hăm òt krai jà bplòt nêe sĭn If he doesn’t do it, Ham has to do without. Who will erase the debt?
ทำเท่าใดได้คนอื่นเอาไปกิน
tam tâo dai dâai kon èun ao bpai gin However much he makes, someone else [the creditor] takes and consumes it
ดอกที่จำนองดิน มันหินมันเกลือเค็มๆ
dòk têe jam-nong din man hĭn man gleua kem kem The interest rate on the mortgage is extortionary***
นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee As he has been doing [it] for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon Please help Ham. [He] just wants one wife.
เมื่อไพร่ฟ้าชาวนาใบหน้ามัน
mêua prâi fáa chaao naa bai nâa man When the citizens, the farmers’ faces are oily [soaked in sweat]
ดังถูกเขาจับทำหมันอยู่กันไปตามยถา
dang tòok kăo jàp tam măn yòo gan bpai dtaam yá-tăa It’s as if someone’s caught and sterilized them all.**** [They are] living aimlessly.
เงินไม่มีขันหมากไม่ยกมา
ngern mâi mee kăn màak mâi yók maa [They] don’t have money. There is no betel bowl to raise up [to the bride’s parents during the wedding ceremony]
แม่น้องนางบ้านนา เห็นใจเถิดหนาหำพยายาม
mâe nóng naang bâan naa hĕn jai tèrt năa hăm pá-yaa-yaam The girls of countryside sympathize with him. Ham is trying
ความจนถึงมันเป็นอุปสรรค
kwaam jon tĕung man bpen u-bpà-sàk Poverty is an obstacle
แต่ของชอบของรักใครจะหักใจลง
dtàe kŏng chôp kŏng rák krai jà hàk jai long But when it comes to love, who can give up?
เห็นวัวควายผสมหลอดแล้วนึกปลง
hĕn wua kwaai pà-sŏm lòt láew néuk bplong [He] sees the cattle breeding by artificial insemination tube and he realizes desperately
อีกไม่นานหำคงต้องลงเข้าคิวผสมเทียม
èek mâi naan hăm kong dtông long kâo kiw pà-sŏm tiam Not much longer and Ham will probably have to get in line for artificial insemination/sperm collection
*The sentence doesn’t specify what he was doing, but the implication, at least on primary level, is he has been doing farming for many years now.
**It is a Thai tradition that a groom has to pay some money to the bride’s family on their wedding day.
***หิน meaning “rocks” is slang meaning ‘tough’ or ‘difficult’ or ‘mean’; เกลือ meaning “salt” is slang means ‘greedy’ and ‘selfish’; so the phrase มันหินมันเกลือเค็มๆ word-for-word means “it’s rocks, it’s really salty salt” but it implies the interest rate is unacceptably high, so I translate “is extortionary.”
****The weird metaphor here may be dictated by the rhyme. The word for “oily” rhymes and matches well with the word for “artificial insemination.” But the idea is that when the farmers are struggling so hard, it is as if they are sterilized because no one wants to marry someone so poor.
Song from 2006 included on the Gold Edition of the album “ทุ่งฝันตะวันรอน (The Field Dreams of the Sunset. BUY IT HERE.
Note: In the video below the song starts at minute 1:45 after a long spoken introduction. This song advocates for a Wildlife Corridor spanning a road that splits Khao Yai National Park (a UNESCO World Heritage site) and Thap Lan forest. Route 304 is strategically important to economic growth and development of the country. It’s the main road from Isaan to the eastern sea board. This song “Corridor” was written by request, and Add Carabao sang it at a small, more intimate concert (not a typical Carabao concert), in 2006. The live version of the song, with the patter introducing the song, is included on the Gold Edition of the album “ทุ่งฝันตะวันรอน (The Field Dreams of the Sunset. BUY IT HERE. If you want to see how Thailand’s first Wildlife Corridor turned out (presumably the same one called for in this song), watch THIS VIDEO. The current song is subtitled (or alternatively titled) “สืบทอดเจตนา 2” (“Carrying Out Suep’s Intentions 2”) because it recycles the tune of the first “Carrying Out Suep’s Intentions” (from 1990 on the album “No Problem”) and also, very neatly, actually carries out Suep’s intentions! Suep Nakhasathien was an inspirational forest conservator.
เขาใหญ่เป็นอุทยาน Khao Yai is a national park
กับป่าทับลานตะวันออกเฉียงใต้ With the Thap Lan forest to the Southeast
สองป่ามีความยิ่งใหญ่ The two forests have importance
ช้างเสือกระทิงควายเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ Elephants, tigers, bison, buffalo are animals near extinction
เราควรสงวนเอาไว้ We should preserve them
ให้ลูกหลานไทยได้ชื่นชมกัน So that our Thai descendants can be proud
ว่าเมืองไทยคือแดนสวรรค์ that Thailand is a land of paradise
สรรพสิ่งพร้อมพรรณสิ่งสาลาสัตว์ A sanctuary for all kinds of animals
เขาใหญ่ในอนาคต [What will] Khao Yai [be] in the future?
ทางการกำหนดพัฒนาเศรษฐกิจ The government launched an economic development plan
สัตว์ป่าก็มีชีวิต Wild animals also have life
และควรมีสิทธิ์ได้ไปมาหากัน And should all have the right to come and go visiting
ตัดถนนแบ่งแยกผืนป่า A road was constructed dividing the forest
ย่อมสร้างปัญหาการกระจายพันธุ์ Which of course creates problems for the reproduction of species
เพราะสัตว์ป่าที่เลือดชิดกัน Because wild animals with very similar blood
ก่อกรรมพันธุ์เข้าขั้นอ่อนแอ become genetically weak
มนุษย์ยังบินข้ามฟ้าได้ Humans can still fly across the sky
ฝรั่งมากมายมาแต่งสาวบ้านแต้ Many Farang [Westerners] come marry young women of Baan Tae [Thailand]*
ต่อเติมพันธุกรรมหลากหลาย Adding variety to the genetic make-up
เพิ่มความยิ่งใหญ่ให้สายพันธุ์แท้ increasing the strength of the offspring**
คนเราเป็นผู้เจริญ We are civilized people
ต้องกล้าเผชิญต้องกล้าเผื่อแผ่ Who must dare to confront [things], must dare to be generous
มรดกของชาติแต้ๆ Our national heritage happily
แผ่บุญไพศาลมรดกโลก extends, as a great merit, to be a world heritage
SOLO
คนเราเป็นผู้เจริญ We are civilized people
ต้องกล้าเผชิญต้องกล้าเผื่อแผ่ Who must dare to confront [new things], must dare to be generous
มรดกของชาติแต้ๆ Our national heritage happily
แผ่บุญไพศาลมรดกโลก extends as a great merit, to be a world heritage
เขาใหญ่เป็นอุทยาน Khao Yai is a national park
กับป่าทับลานตะวันออกเฉียงใต้ With the Thap Lan forest to the Southeast
ตัดถนนก็ไม่เป็นไร It’s fine to construct a road
แต่ต้องจำไว้ต้องมีทางสัตว์ผ่าน But remember, the animals need a way to get across
เพื่อสัตว์ไปมาหากิน So that animals can come and go looking for food,
ไปมาหากันดำรงเผ่าพันธุ์ come and go to maintain the species
เมืองไทยจะเป็นสวรรค์ Thailand will be a paradise
เพียงเพิ่มงบประมาณสร้างทางสัตว์เดิน Just increase the budget to create a path for the animals to walk
ขอคอริดอร์ให้สัตว์ได้เดิน We ask for a corridor so the animals can travel
ขอคอริดอร์ให้สัตว์ได้เดิน We ask for a corridor so the animals can travel
ขอคอริดอร์ช่องทางสัตว์เดิน We ask for a corridor, a route for the animals to walk
* สาวบ้านแต้ or “Young Woman from Baan Tae” was a famous song in 1960s referring to a village in Isaan [northeastern Thailand] called ‘Baan Nong Tae.’ ** “พันธุ์แท้” is actually means “true breed” or “pure breed” when talking about dogs. But no offense is intended. In fact, you can also use “พันธุ์แท้” to say you are a “true fan” of something. (I am a “แฟนพันธุ์แท้” (faen pan tae) or “pure breed fan” of Carabao.) Also, a fellow translator guesses that word Add really wants to use is พันธุ์ดี (good/strong offspring), but in order to rhyme he substitutes “พันธุ์แท้.”
Lyrics and Melody by อี๊ด โอภากุล Eed Opakul Posted to Facebook August 21, 2017; Now on the Album ยิ้มสู้ฝัน Yim Soo Fun (Smile, Fight, Dream) BUY IT HERE
ตราบที่บ้านยังคงมีเพดาน
dtràap têe bâan yang kong mee pay-daan As long as the house still has a ceiling
เเละวิญญาณยังต้องมีปรภพ
láe win-yaan yang dtông mee bpor-ri-póp And the spirit still must have Bparapop [Thai Buddhist Heaven]
อายุอานามมันต้องมีจุดจบ
aa-yú aa naam man dtông mee jùt jòp Age must have an end point
เเต่ความเป็นจริงบางทีไม่เป็นไป
dtàe kwaam bpen jing baang tee mâi bpen bpai But reality doesn’t turn out [like we expect]
เพราะความรักมันเป็นเรื่องของหัวใจ
prór kwaam rák man bpen rêuang kŏng hŭa jai Because love is a matter of the heart
กําหนดให้ความหมายจริงไม่จริง
gam-nòt hâi kwaam măai jing mâi jing determining whether the meaning is real [or] not real
สัจธรรมความรักยังคงเเอบอิง
sàt-jà-tam kwaam rák yang kong àep ing The truth of love remains nestled close
เเละความหมายมันก็เเค่หมายความ
láe kwaam măai man gôr kâe măai kwaam And the meaning, means what it means
ไปตามนั้น ไปตามโน้น ไปตามนี้
bpai dtaam nán bpai dtaam nóhn bpai dtaam née Going there or there, going here
ตามไหน แล้วใครจะไปรู้ล่ะ
dtaam năi láew krai jà bpai róo lâ Going where? Well, who can know?
แต่เวลามันสั้นเสมอ
dtàe way-laa man sân sà-mĕr But time is always short
สําหรับเธอผู้ต้องการเวลา
săm-ràp ter pôo dtông gaan way-laa for you, the person who needs time
เเละเวลาเป็นอมตะนิรันดร์
láe way-laa bpen a-má-dtà ní-ran And time is eternal, everlasting
สําหรับฉันผู้มีรักมั่นตลอดเวลา
săm-ràp chăn pôo mee rák mân dtà-lòt way-laa for me, a person who has love that is certain all the time
คําสาบานสัญญาโกหก
kam săa-baan săn-yaa goh-hòk Vows and promises lie
ตราบนรกยังคู่ควรสรวงสวรรค์
dtràap ná-rók yang kôo kuan sŭang sà-wăn As long as Hell is still paired with Heaven
ฉันคงรักเธอเเค่วันนี้เท่านั้น
chăn kong rák ter kâe wan née tâo nán I may love you only in this day.
พรุ่งนี้เมื่อวานเเล้วเเต่เธอจะคิดไป
prûng-née mêua waan láew dtàe ter jà kít bpai Tomorrow, yesterday, it’s up to what you think
เพราะความรักมันเป็นเรื่องของหัวใจ
prór kwaam rák man bpen rêuang kŏng hŭa jai Because love is a matter of the heart
กําหนดให้ความหมายจริงไม่จริง
gam-nòt hâi kwaam măai jing mâi jing determining whether the meaning is true [or] not true
สัจธรรมความรักยังคงเเอบอิง
sàt-jà-tam kwaam rák yang kong àep ing The truth of love remains nestled close
เเละความหมายมันก็เเค่หมายความ
láe kwaam măai man gôr kâe măai kwaam And the meaning, means what it means
ไปตามนั้น ไปตามโน้น ไปตามนี้
bpai dtaam nán bpai dtaam nóhn bpai dtaam née Going there or there, going here,
ตามไหน แล้วใครจะไปรู้ล่ะ
dtaam năi láew krai jà bpai róo lâ Going where? Well, who can know?
แต่เวลามันสั้นเสมอ
dtàe way-laa man sân sà-mĕr But time is always short
สําหรับเธอผู้ต้องการเวลา
săm-ràp ter pôo dtông gaan way-laa For you, the person who needs time
เเละเวลาเป็นอมตะนิรันดร์
láe way-laa bpen a-má-dtà ní-ran And time is eternal, everlasting
สําหรับฉันผู้มีรักมั่นตลอดเวลา
săm-ràp chăn pôo mee rák mân dtà-lòt way-laa For me, a person who has love that is certain all the time
ตลอดเวลา ตลอดเวลา ตลอดเวลา
dtà-lòt way-laa dtà-lòt way-laa dtà-lòt way-laa All the time . . . all the time . . . all the time
SOLO
ด้วยศรัทธารักเธอเเค่วันนี้
dûay sàt-taa rák ter kâe wan née With faith, loving you just in this day
ชั่วเลวดีไม่ดีฉันก็ไม่สน
chûa leo dee mâi dee chăn gôr mâi sŏn Evil, good, or bad, I’m not interested
อารมณ์เธอเป็นอย่างไงฉันก็ยอมทน
aa-rom ter bpen yàang ngai chăn gôr yom ton Whatever your mood, I am willing to deal with it
รักเธอเหนือเหตุผลเหนือคําอธิบาย
rák ter nĕua hàyt pŏn nĕua kam a-tí-baai I love you above reason, above explanation
เพราะความรักมันเป็นเรื่องของหัวใจ
prór kwaam rák man bpen rêuang kŏng hŭa jai Because love, it’s a matter of the heart
กําหนดให้ความหมายจริงไม่จริง
gam-nòt hâi kwaam măai jing mâi jing Specifying whether the meaning is real or not real
สัจธรรมความรักยังคงเเอบอิง
sàt-jà-tam kwaam rák yang kong àep ing The truth of love remains nestled close
เเละความหมายมันก็เเค่หมายความ
láe kwaam măai man gôr kâe măai kwaam And the meaning, means what it means
ไปตามนั้น ไปตามโน้น ไปตามนี้
bpai dtaam nán bpai dtaam nóhn bpai dtaam née Going there or there, going here,
ตามไหน แล้วใครจะไปรู้ล่ะ
dtaam năi láew krai jà bpai róo lâ Going where? Well, who can know?
แต่เวลามันสั้นเสมอ
dtàe way-laa man sân sà-mĕr But time is always short
สําหรับเธอผู้ต้องการเวลา
săm-ràp ter pôo dtông gaan way-laa for you, the person who needs time
เเละเวลาเป็นอมตะนิรันดร์
láe way-laa bpen a-má-dtà ní-ran And time is everlasting eternal
สําหรับฉันผู้มีรักมั่นตลอดเวลา
săm-ràp chăn pôo mee rák mân dtà-lòt way-laa for me, the person who has certain love all the time
แต่เวลามันสั้นเสมอ
dtàe way-laa man sân sà-mĕr But time is always short
สําหรับเธอผู้ต้องการเวลา
săm-ràp ter pôo dtông gaan way-laa For you, the person who needs time
และเวลาเป็นอมตะนิรันดร์
láe way-laa bpen a-má-dtà ní-ran And time is everlasting, eternal
สําหรับฉันผู้มีรักมั่นเเต่เธอวันนี้
săm-ràp chăn pôo mee rák mân dtàe ter wan née for me, the person who has certain love only for you today
เพียงวันนี้ เเค่วันนี้ ทุกๆ วันนี้
piang wan née kâe wan née túk túk wan née Just this day. Just today. And every single today
รักเธอได้เเค่วันนี้
rák ter dâai kâe wan née All I can do is love you today
By ปรีชา ชนะภัย Preecha Chanapai, aka เล็ก คาราบาว Lek Carabao
Premeired on YouTube October 25, 2019
Note: The context is about the benefit of น้ำมันกัญชา (Ganja oil) for terminal illness – cancer.
ใครอยากอยู่รอวันตาย หัวใจสลายเจียนตายรอมร่อ Who wants to live waiting for the day they die. Their hearts wilted, nearly dead
หมอก็บอกหมดทางเยียวยา เพียงรอเวลาให้ลมหายใจขาดห้วงไปเอง The doctor tells them, “We’re out of treatment options. Just wait for the time when breath ceases on its own.”
มีใครอยากป่วยไปจนวันตาย เงินทองมากมายจึงกลายเป็นค่ารักษา Who wants to stay sick until the day they die? Much wealth therefore is lost to the cost of treatment
ถ้าขาดเงินก็มีปัญหา เพราะค่ายาค่ารักษามันไม่เบา If one doesn’t have enough money, there’s a problem, because the cost of medicine and treatment isn’t cheap.
มีใครเล่าอยู่รอความตาย ต้องกลายเป็นป่วยติดเตียงตลอด Is there anyone who wants to wait for death while becoming bedridden?
ถ้ามีทางรอดก็น่าลอง ดีกว่ามองดูตัวเองน่าเวทนา If there is some chance of survival, it’s worth trying! It’s better than seeing oneself as pathetic.
*กัญชามาแล้ว มาแล้วมาช่วยผู้คนที่สิ้นหวัง Ganja has come! It’s come to help people without hope
ให้มีพลัง ที่จะอยู่ดูโลกต่อไป To give strength to live and to go on looking at the world
กัญชามาแล้ว มาแล้วมาช่วยผู้คนที่ทุกข์ทน Ganja has come! It’s come to help people who suffer
ไม่ว่ารวยหรือจน ก็ใช้ได้เพียงป้ายใต้ลิ้นก็พอ Whether rich or poor, they can use it; putting a few drops under the tongue is enough
Solo
*กัญชามาแล้ว มาแล้วมาช่วยผู้คนที่สิ้นหวัง Ganja has come! It’s come to help people without hope
ให้มีพลัง ที่จะอยู่ดูโลกต่อไป To give strength to live and to go on looking at the world
กัญชามาแล้ว มาแล้วมาช่วยผู้คนที่ทุกข์ทน Ganja has come! It’s come to help people who suffer
ไม่ว่ารวยหรือจน ก็ใช้ได้เพียงป้ายใต้ลิ้นก็พอ Whether rich or poor, they can use it; putting a few drops under the tongue is enough
กัญชามาแล้ว มาแล้วมาช่วยผู้คนที่สิ้นหวัง Ganja has come! It’s come to help people without hope
ให้มีพลัง ที่จะอยู่ดูโลกต่อไป To give strength to live and to go on looking at the world
กัญชามาแล้ว มาแล้วมาด้วยราคาไม่แพง Ganja has come! It comes at an affordable price!
ไม่ต้องหมดแรง ช็อกตายเพราะเห็นบิลค่ารักษา One don’t need to be in despair or die of shock when you see bill for the treatment
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Album: ทำมือ Tam Meu (1989)
This album is HIGHLY Recommended and is available at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: For the very complicated background, see the Wikipedia articles on the Shan State and the Shan people. Shan State is in Burma (Myanmar) bordering Thailand (to the upper left “at 10 o’clock” relative to Thailand) and many of the ethnic groups who live there want independence from the Burmese. Thailand had for decades been supporting the noncommunist rebels within Burma, but in more recent years the policy changed to cooperate with the Myanmar government to pressure these small groups to give up fighting against Myanmar and stop producing heroin which has long been their main income. At the time this song came out, the Burmese military government was signing ceasefire agreements with all the rebel groups in Shan State, leading to “an uneasy truce.” The Tai-Shan ethnic group migrated to their present locations from Southwestern China (during the Mongol campaigns in the 13th century, if I understand correctly). The Shan or Tai Yai (meaning “Big Tai”) descend from an older branch of the Tai-Shan and live in present day Shan State. The Tai-Shan who migrated into modern-day Laos and Thailand are the Tai Noi (meaning “Small Tai”). Another detail is that the word ไท้ means both “Tai” (the ethnic group) and “free” and is pronounced the same as “Thai.” However, Add is mostly using the spelling “ไทย” (“Thai”) even when talking about the Tai Yai.
The video is from the Carabao 35th Anniversary concert in Thailand and features Sek Loso. Notice Sek Loso mostly pronounces “Shan State” according to English pronunciation (showing off that he speaks perfect English).
ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น ตะวันยังเศร้ายังโศกศัลย์ To the left, 10 o’clock, the sun is still sad and distressed
เหตุการณ์ผ่านเลย นับแสนวัน The event happened already many days ago
ถอยมาด้วยกันทั้งฉานไต Everyone has retreated back together, both Shan and Dtai [the Shan-Tai]*
เมื่อเจงกีสถ่าน กรีฑาทัพ When Genghis Khan** moved his troops
รุกตี เข้ามาถึงจีนใต้ invading southern China
เขาถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยใหญ่ They withdrew to arrive [where they are]. They are Thai, but Thai Yai (Big Thai)
เราถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยน้อย We withdrew to arrive [where we are]. We are Thai, but Thai Noi (Small Thai)
ดินแดนที่ปกคลุม ด้วยเทือกเขา A territory covered with mountain ranges
มีดอกไม้ขาว พิษยางร้าย There are white poppies and opium latex
วันนี้อบอวล ด้วยควันไฟ Today it smells of smoke
ที่เผาล้างมลทิน คอยนินทา from burning to wash away the blemish that [the world] condemned
เพื่อลบคำ ตราหน้าว่าค้าฝิ่น To evade the stigmatizing words “opium trade”
เพื่อกอบกู้แผ่นดิน อย่างทำมา In order to save their territory as always****
และวันนี้ไทยน้อย จงเปิด ตา ซ้าย 10 นาฬิกา มีชนชาติไทย And today the Thai Noi (Small Thai) must open their eyes. To the left, 10 o’clock, is a Thai nationality
มี ภาษา เป็นของตัวเอง Have [one’] own language
มี หนังสือ เป็นของตัวเอง Have [one’s] own books
มี แผ่นดิน เป็นของตัวเอง Have [one’s] own territory
มี ลูกหลาน ดูแลตัวเอง With [the] decedents taking care of their own selves
มีประชาชน ชาวไทยเจ้าฟ้า โปโมเฮง ขุนศึกขุนส่า There are people, Thai people, “Prince” [General] Bomoheng, Khun Sa the warlord***
ลุกขึ้นสู้ กองทัพ พม่า [who] stood up and fought against Burma [this is perhaps in the 1960s?]
เพื่อแผ่นดิน บิดรมารดา For their motherland
เพื่ออนาคตไทยใหญ่ ไท้ For the future of the Thai Yai. Tai/free
ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น คือรัฐฉานบ้านช่องของไทยใหญ่ To the left, 10 o’clock is Shan State of the Thai Yai
เขาต่อสู้เพราะเขา คือคนไทย ไม่ใช่หม่อง โซ่ ที่โกงเมือง They fight because they are Thai. Unlike Maung So [I don’t know how that is] who cheated the country.
ถ้าเห็นเป็นเรื่องของชาวบ้าน ตามตำนาน คือพี่น้อง คือผองเพื่อน If you’re wondering how this is any of our business, according to legend, we are relatives, we are all friends
อย่าเห็นเป็นกันชนกันคนเถื่อน ที่ลบเลือนประวัติศาสตร์ ของชนชาติไทย Don’t view them as a buffer [against] the savages [who tried to] erase the history of the Thai people
* The evolution of the word “Thai” is ไต => ไท => ไทย. Thus ฉานไต would be Shan-Tai. **The official words say “Ghengis Taan” but I am hearing something like “Ghengis Khan” *** ขุนส่า Khun Sa was a drug lord, the most wanted by the US many years ago. Add is praising him for being a state hero. Read the story of Khun Sa at Wikipedia. *** Another translator tells me, in this section, Add sympathizes with Thai Yai (Shan) who are accused of being the main heroin producer in the area. He cites the need for money to fight Myanmar as a reason for heroin exportation and claims they gradually reduce the plantation areas by burning them.
Music and Lyrics by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul (แอ๊ด คาราบา Add Carabao); arranged by ปรีชา ชนะภัย Precha Chanopai (เล็ก คาราบาว Lek Carabao) Posted to YouTube October 18, 2019.
Note: The three toxic substances are Paraquat, Glyphosate and Chlorpyrifos. About the translation: The word เลิก pronounced “lerk” does not correspond directly with any one English word but means “to end” in the sense of to break up, or it means “to discontinue doing something.” Concerts “lerk” (break up when they end). Couples “lerk” (break up at the end of a relationship). (However if you “lerk” work, you do not quit but only finish up for the day.) A related word “ยกเลิก” “yoklerk” means “to recind or abolish,” as in to abolish a law. I’ve used a variety of English words for “lerk” to get the sense of the word, but “Stop!” Stop!” “Stop!” would work as well.
ลาวก็เลิกแล้ว เขมรก็เลิกแล้ว Laos has ceased [doing it] already. Cambodia has also stopped.
เวียดนามก็เลิกแล้ว จีนก็เลิก Vietnam has stopped already. China also stopped.
มาเลย์ก็เลิกแล้ว อินโดก็เลิกแล้ว Malaysia has stopped. Indonesia also stopped.
ฟิลิปปินส์ก็เลิกแล้ว ญี่ปุ่นก็เลิก The Philippines has stopped already. Japan also stopped.
*เยอรมันนี ประเทศผู้ส่งออกสารพิษ Germany, the county exporting this toxin
เขารู้ดีว่ามันผิด ผู้นำเขาถึงสั่งให้เลิก They know very well it’s wrong, to the point their leader has ordered it stopped
สงสารแต่เด็กไทย ทารกที่กำลังจะมาเกิด Pity the Thai children, the babies about to be born
อยู่ในสารเคมี อยู่ในท้อง อยู่ในครรภ์มารดา Living with these chemical substances [since] the mother’s womb
เลิก เลิก เลิก Stop! Stop! Stop!
เลิก เลิก เลิก Break it up! Discontinue!
เลิก เลิก เลิก End it! End it! End it!
เลิก เลิก เลิก Desist! Desist! Desist!
อเมริกาก็เลิกแล้ว แคนนาดาก็เลิกแล้ว America has stopped already. Canada also has stopped
บราซิลก็เลิกแล้ว อังกฤษก็เลิก Brazil has stopped. England has also stopped
ฝรั่งเศส เดนมาร์ก นอรเวย์ อียูไปยันรัสเซีย France, Denmark, Norway, from the EU to Russia
นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย อินเดียก็เลิก New Zealand, Australia, and India have also stopped.
**58 ชาติ ที่เจริญแล้วเขาเลิกใช้ 58 developed countries have stopped using [them].
เพราะสารพิษอันตราย มันตกค้างไปถึงชาติหน้า Because they’re dangerous toxins. They will remain for future lives
สงสารแต่เด็กไทย เกิดมาอาจต้องเป็นกำพร้า Pity the Thai children who are born to possibly be orphaned
พ่อไปไร่นา ไม่กลับมาเพราะแบกถังเคมี The father goes into the field and doesn’t come back because he was carrying on his shoulders buckets of chemicals
เลิก เลิก เลิก Stop! Stop! Stop!
เลิก เลิก เลิก Break it up and discontinue!
เลิก เลิก เลิก End it! End it! End it!
เลิก เลิก เลิก Desist! Desist! Desist!
*เยอรมันนี ประเทศผู้ส่งออกสารพิษ Germany, the county with exporters of these toxins
เขารู้ดีว่ามันผิด ผู้นำเขาถึงสั่งให้เลิก They know very well it’s wrong, to the point their leader has ordered it stopped
สงสารแต่เด็กไทย ทารกที่กำลังจะมาเกิด Pity the Thai children, the babies about to be born
อยู่ในสารเคมี อยู่ในท้อง อยู่ในครรภ์มารดา Living with these chemical substances [since] in the mother’s womb
**58 ชาติ ที่เจริญแล้วเขาเลิกใช้ 58 developed countries have stopped using [them].
เพราะสารพิษอันตราย มันตกค้างไปถึงชาติหน้า Because they are dangerous toxins. They will remain for future lives
สงสารแต่เด็กไทย เกิดมาอาจต้องเป็นกำพร้า Pity the Thai children who are born to possibly be orphaned
พ่อไปไร่นา ไม่กลับมาเพราะแบกถังเคมี The father goes into the field and doesn’t come back because he was carrying on his shoulders buckets of chemicals
ที่ดีก็ว่าดี ที่ไม่ดีก็แก้ไขกันไป What is good, we’re OK with! What is not good, we fix it together.
เพื่อแผ่นดินไทย อยู่ได้อยู่ดีกินดี For the well-being of Thailand!
Lyrics and melody by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบา Add Carabao
Posted to YouTube January 7, 2017
Note: The main reason I translated this song is it is representative of a very religious turn by Add Carabao in later life. Also it’s pretty sounding. The song is about the monk Prayudh Payutto. Learn about him at Wikipedia.
อยู่อย่างต่ำธรรมดา แต่ปัญญาสูงเด่น Living as low and ordinary, but his wisdom is high and outstanding
ดั่งพระจันทร์วันเพ็ญ ประดับนภาราตรี Like the full moon decorating the night sky
ท่านคือช้างป่าต้น คือคนสุพรรณบุรี He is an elephant in the forest, a person of Suphan Buri [Province]
มหาปราชญ์ฝ่ายบาลี ที่โลกกราบสนิทใจ A great philosopher on the Pali side, that the world bows to trustfully
ประภาคารแห่งปัญญา อีกเมตตาเป็นที่ตั้ง A lighthouse of knowledge. Furthermore, kindness is basic [with him]
เถรวาทจึงมีหวัง มีพลังก้าวเดินต่อไป [His] doctrine therefore is hopeful, having strength for walking onwards
พระพุทธศาสนา ศรัทธาของชนชาวไทย Buddhism, the religion of the Thai people.
ยังคงส่องสว่างไสว ด้วยเทียนไข “พระธรรมปิฎก” Still illuminates profusely with the candle of the Pali cannon
* พุทธธรรม วรรณกรรมจรรโลงพระพุทธศาสนา The Buddhist moral code and literature sustains Buddhism
พุทธปัญญา คือศรัทธา คือดวงตา…เห็นธรรม The knowledge of Buddhism is faith, is the eyes . . to see Dharma [justice, righteousness, morality]
มวลมนุษย์ ยังเวียนว่ายกิเลสหนา แสงแห่งธรรม นำพาหลุดพ้นกรรม The masses of people are still swimming in circles of desire. The light of Dharma leads to escape from sin/bad karma
โชคดี มี “เทียนพุทธธรรม” พระพรหมคุณาภรณ์ ป.อ. ปยุตฺโต Lucky that we have “The Candle of Buddhist Teachings” Phra Prom Khunaporn P.A. Payutto
(ซ้ำ *)
เราโชคดี มี “เทียนพุทธธรรม” สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ป.อ. ปยุตฺโต We are lucky to have “The Candle of Buddhist Teachings” Somdet Phra Buddhakosajarn P.A. Payutto
เพชรน้ำเอกแห่งวรรณกรรม คือพุทธธรรมที่โลกบูชา The crowning jewels [?] of literature are the Buddhist teachings that the world reveres
เพชรน้ำเอกแห่งวรรณกรรม คือพุทธธรรมที่โลกบูชา The crowning jewels [?] of literature are the Buddhist teachings that the world reveres
Lyrics and Melody by by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee-Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao) (1986) Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.
Note: Add Carabao is the invited singer on this song. He gets to sing the very pretty chorus.
ไม่มีใคร คนใด There isn’t anyone at all
หัว ใจดวงใด ไม่มีความหมาย whose heart, whose heart doesn’t have meaning
ต่างมุ่งหมาย ตามสาย ทางเดิน Different aims, according to the path walked
คนเอ๋ย คนเอ๋ย คน Oh, people, oh people . .. People,
ต่างก็รู้ อยู่ each one knows
ใจของใครก็ รู้รู้ใจ whoever’s heart also knows, the hearts
ไม่แตกต่างกัน of people aren’t different from each other.
จะมีใคร คนใด Is there anyone at all
หรือ ใจดวงใด or and any heart at all
อยากพ่ายอยากแพ้ that wants to lose, to fail?
ใครอยากอ่อนแอ เรื่องราว Who wants to be weak? Stories . . .
ใครต่างคนต่างใคร Different people’s differ
ก็ต่าง มุ่งหมาย มั่น Also their aims are different
คนเหมือนกันแหละหนา ฟ้าดิน People are the same all across the Earth and sky
ดิ้นรนหา ความ People struggle and search for meaning
Add:
น้ำ เอย น้ำ ใจ Kindness, oh the kindness
ของ ใคร ให้มา of whoever, let it come
เหมือน การ พึ่ง พา Like relying on
ภาษา ความ เข้าใจ the language of understanding
Chorus of people:
(น้ำ เอย น้ำ ใจ) (Kindness, oh, the kindness)
(ของ ใคร ให้มา) (of whoever, let it come)
(เหมือน การ พึ่ง พา) (like relying on . . .)
(ภาษา ความ เข้าใจ) (the language of understanding)
Asanee (or Wasan?):
มันก็เป็น เช่นนั้น And it’s like that,
นะเออ ฉันเธอต่างมุ่งต่างสาย am I right? Me, you, different aims, different paths
สิ่งที่วายร้าย มุ่งหมาย ว่าดี Things that evil people . . . aim that it’s good [?]
เพียงแค่ความเข้าใจ If only understanding
ก็แบ่งกันไว้มั่ง were, perhaps, to be spread around
เป็นเช่นดังของขวัญให้กัน It’s like a gift given to each other
โลกอันโสภา A beautiful world.
ก็ใช่ ว่าใคร ไม่มี จิตใจ And it’s not like there’s anyone without a heart
ก็ใช่ ว่าใคร อยากไร้ คุณค่า And it’s not like anyone wants to be worthless
ก็ใช่ ว่าใคร อยากเสียน้ำตา And it’s not like anyone wants to spill/waste tears
นะ เอย Am I right? Oh . . .
Add:
น้ำ เอย น้ำ ใจ Kindness, oh the kindness
ของ ใคร ให้มา of whoever, let it come
เหมือน การ พึ่ง พา Like relying on
ภาษา ความ เข้าใจ the language of understanding
Chorus of people:
(น้ำ เอย น้ำ ใจ) (Kindness, oh, the kindness)
(ของ ใคร ให้มา) (of whoever, let it come)
(เหมือน การ พึ่ง พา) (like relying on . . .)
(ภาษา ความ เข้าใจ) (the language of understanding)
Lyrics and Melody by by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee-Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao) (1986) Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.
Note: The words ไท (free) and ไทย (Thai) sound the same but are written differently. There is some murkiness about whether the word “Thai” in “Thailand” means “free” or just names the dominant ethnic group of Thailand (Thai). Bottom line, the word “Thai” has the connotation of “free.”
โอ แล้วกันโว้ เอ๊โอ แล้วกันโว้ OOOHHH! Ok then! OOOOOHHH! Alright! [Let’s do this!] OOOHH!
โอ วันนี้ วันดี วันที่เป็นไท Oh . . . today . . . a good day . . . a day that we are free
กู่ร้องไป เมืองไทย ของเรา I sing to. . . Thailand . . . [this country] of ours
Chorus:
ร้องกู่ก้องไป เพลงชาติไทยเดียวกัน Sing, I sing, a song of our Thai country, right along with you
ร่วมกันร้อง เพื่อนผองไทย Joining to sing, with the entire group of Thai friends
พี่น้องไทยใช่ใคร[kon?]อื่น Thai brothers and sisters, and not anyone else
โอ้ละหนอ วันนี้วันดี วันที่ เป็นไทย Oh la-naw!* Today is a good day. A day that we are Thai
กู่ ร้องไป เมืองไทย ของเรา I sing to . . . Thailand . . . [this country] of ours
Chorus:
ร้องกู่ก้องไป เพลงชาติไทยเดียวกัน Sing, I sing, a song of our Thai country, right along with you
ร่วมกันร้อง เพื่อนผองไทย Joining to sing, with the entire group of Thai friends
พี่น้องไทยใช่ใครอื่น Thai brothers and sisters, and not anyone else
Add:
โอ้ๆๆๆ โอ้ย วันนี้วันดี วันที่ เป็นไทย Oyyy!!! Oh! Today is a good day. A day that we are Thai
กู่ ร้องไป เมืองไทย ของเรา I sing away [about this] Thailand of ours
ของเรา Ours
*Untranslatable opening to many mor-lam songs, but it is a pining away for something.
Lyrics by อัสนี โชติกุล Asanee Chotikul, and melody by ดนู ฮันตระกูล Dnu Huntrakul
Album: บ้าหอบฟาง Bah Hop Fang (Loaded With A lot of Things) by อัสนี-วสันต์ Asanee & Wasan [Chotikul] (featuring Add Carabao)(1986) Buy this Album at eThaiCD where you can shop in English.
Note: On this song, Add only sings two lines, however he is included in 3 songs on this album, and the album is compelling. I am noticing connections between this album and other Add Carabao songs and albums. This happens in 2529 (1986) early in Carabao history and so is likely important. แหลม มอริสัน Lem Morrison (of the song Guitar King) plays electric guitar on this song.
ไม่เป็นไรให้เขาไป
mâi bpen rai hâi kăo bpai Never mind, let them go
มัวเสียใจเสียเวลา
mua sĭa jai sĭa way-laa To be wrapped up in feeling sorry [for yourself] is a waste of time
เกิดมาแล้วอย่าโศกา
gèrt maa láew yàa sŏh-gaa Now it’s happened, don’t [wail about it]
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee A problem comes, you have knowledge [you/ve learned something]
ไม่เป็นไรให้เขาว่า
mâi bpen rai hâi kăo wâa Never mind, let them talk
อยู่ใต้ฟ้านานาคน
yòo dtâi fáa naa-naa kon Under the sky, there are all kinds of people
นกกาสิ้นนินทาคน
nók gaa sîn nin-taa kon The crows do nothing but gossip
ตั้งเหตุผลคนจะพาล
dtâng hàyt pŏn kon jà paan Giving reasons for people to bully
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh … Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh … Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh … Never mind then, right?!
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh … Never mind then, right?!
ไม่เป็นไรให้ทำใหม่
mâi bpen rai hâi tam mài Never mind. Do it over
ผิดพลาดไปใครก็เป็น
pìt plâat bpai krai gôr bpen You are wrong? Everyone else has been also
ผ่านไปแล้วแน่วแน่เห็น
pàan bpai láew nâew nâe hĕn Afterwards, you’ll grasp it firmly
ไว้ได้เห็นเป็นบทเรียน
wái dâai hĕn bpen bòt rian Keep safe the insight as a lesson
ไม่เป็นไร เนอะ…
mâi bpen rai núh … Never mind then, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh … Never mind, never mind, let it go, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh … Never mind, never mind, let it go, right?!
ไม่เป็นไรๆ เนอะ…
mâi bpen rai mâi bpen rai núh … Never mind, never mind let it go, right?!
[Guitar Solo, by แหลม มอริสัน Lem Morrison, presumably]
อัสนี) ไม่เป็นไร ให้เขาไป
Asanee: mâi bpen rai hâi kăo bpai
Asanee: Never mind, let them go
แอ๊ด) มัวเสียใจ เสียเวลา
Add: mua sĭa jai sĭa way-laa
Add: To be wrapped up in feeling sorry [for yourself] is a waste of time
อัสนี) ก็เกิดมาแล้ว อย่าโศกา
Asanee: gôr gèrt maa láew yàa-sŏh-gaa
Asanee: And it’s already happened, don’t be wailing about it.
แอ๊ด) ปัญหามา ปัญญามี นะ
Add: bpan-hăa-maa bpan-yaa-mee ná
Add: A problem comes, you have some knowledge [you’ve learned something], right?
ไม่เป็นไรให้ลืมไป
mâi bpen rai hâi leum bpai Never mind. Forget and let it go
ชนะใครใช่ตัวเอง
chá-ná krai châi dtua ayng Try to beat whoever [in the contest], not yourself
ลืมไม่จำทำข่มเหง
leum mâi jam tam kòm-hăyng Forget. Don’t story away a memory so it can bully you
แล้วบรรเลงเพลงดีงาม
láew ban-layng playng dee ngaam And make music, [singing] good and beautiful songs
[Chorus sings, very quietly:]
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee Problems come, you have knowledge
ปัญหามาปัญญามี
bpan-hăa maa bpan-yaa mee Problems come, you have knowledge
NOTE: This is an old interview with Add Carabao. There is no date, but I believe the “rap” he does is from an album that came out in 2004. I would guess a date about 2004. This interview used to be important because Add admitted that he and several other band members used or were using marijuana. Now that Add Carabao is leading a personal campaign to further legalize marijuana in Thailand (it has just been legalized for medical use), this is no longer a surprising admission. However, the interview has resurfaced in connection with his campaign, and I realized it contains other information relevant to understanding his singing and songwriting. [Do not totally trust this translation. It is probably 95% correct.]
Saryut: The matter that I want to ask, that I’ve asked P’Add here for is, well you might be mad . . .
Add: No problem . . .
S: I want to ask you about your childhood, OK?
A: Sure
S: Add, you’re Chinese right? *
A: Correct
S: I have the face of a Chinese boy. How come you don’t have a Chinese-boy face
A: [Laughs] I don’t know
S: I’m asking
A: I don’t know either.
S: Uh
A: Chinese people don’t all have faces like you, Khun Sarayut
S: Look! Add doesn’t look like a Chinese boy. Did you used to look like a Chinese boy?
A: It was always like this face here.
S: Can you sing Chinese songs?
A: No, I can’t.
S: Not even one song?
A: I never learned Chinese.
S: “Jom Paw Siang Hai,” can you sing it?
A: I can’t
S: Just sing a little
A: Should I sing “Bao”?
S: Yeah
A: [SINGING:] “Long bang . ., Long bao”
S: Can you sing in this style? Can you change styles?
A: If you are talking about ethnicities. If in Chinese, if I studied the language a little, I think it might be possible. It’s embedded in the genes. Really, it’s something about the genes.
S: So it’s a music gene?
A: It is that way. When people practice for a long time they transmit what was accumulated through the genes. Like my friend Tito is Thai. If you had him sing out like Suraphol [Sombatcharoen], like Sanyan Sanya,* he could totally do it. But I couldn’t do it. I would ask, “Why can you sing it, but I can’t sing like that?” He would say, “Because you are Chinese!” And I couldn’t sing it! Couldn’t sing Luuk Tung [Thai country music].** Even though I was born in Suphan [Buri Province of Thailand]. And he was born in a house next to mine, and he could sing it!” I say that I am a Thai, but my race is Chinese. Like you, Khun Surayut [just] told me.
S: Did you ever have an accent? Tell me the truth, did you have a little bit of an accent? [A Suphan Buri accent relative to a Bangkok accent]
A: When I first came to Bangkok, I had an accent. ***
S: But you can’t sing Luuk Tung?
A: No I can’t. Well I could, but not really. It really doesn’t come out.
[Sings “Gai Ja” ไก่จ๋า (Oh Gai Sweetie!)]
“ข่าวเขาว่าไก่มีแฟนใหม่
Their news is you, Gai, have a new boyfriend
คงร่ำรวยกันใหญ่ สุขใจอยู่กับเงินตรา
[You two] are probably really rich, happy living with money
แต่ไก่รู้ไหม เมื่อยามไก่ยิ้มออกมา
But do you know, Gai, when your smile beams out
หัวใจฉันแทบบ้า นอนนองน้ำตาอยู่นาน
I almost go crazy. I’ve been sleeping in a flood of tears for so long now”
. . . That’s it. Only to this much [to this degree] It’s not the same. I can’t come out with it like Saiyan Sanyan.****
S: Oh-ho! “Just this much”!
A: Khun Surawat you never really listened to Luuk Tung. If you really listened to Luuk Tung, you’d understand when its full of aroma . . . It’s hard. It’s hard to do. When Luuk Tung come out and sing, this is fake, and this isn’t. When they use just their face/appearance . . oh-ho! Using what is so beautiful, I can’t do.
S: You must do the face for us!
A: All beautiful, painted white, like a young Chinese woman? I can’t.
S: And because of that you can’t. You must sing in the style of Songs for Life
A: Yes.
S: How about rap?
A: In the past I did an album ?????? that was “For Life”
S: Did you ever think you wanted to sing Tung?
A: Yes because at my house, my father was the head of a band. And so I saw my father and older siblings sing and play in a band together, I wanted to be able to do it. And in a past period, they would play for Luuk Tung singers. And I wanted to follow in their trail. But in that period guitars started at XXX baht . . . and so I did like that.
S: And so coming up to this time. How about rap? Can you rap?
A: No, but my daughter can.
S: So sometimes you can sing with your children
A: Yes.*****
S: Sing a little.
A: [*Heavy sigh*]
S: A Songs for Life rap
A: So I guess you want rap . . . [to the audience] So you’ll pay me to sing? Yes or no? [cheering from the audience]
[Jumps up and does a weird rap, which is from a song on the album OTOP] ******
Audience: [Cheering]
A: There, Suphan-style rap.
S: I promise you, we didn’t prepare that. I didn’t know Khun Add was this good [at rap]. How old are you, P’Add?
A: [Things] change.
S: Is that so?
A: Add Carabao changes.
S: And because of that, I want to talk about [your composing.] [Interviewer asks something about “concentration” and having money.]
A: The truth is, the period in which I wrote the best songs was probably the period in which life was more difficult. . . .. so I composed. I spent money, was an amateur. If you want to be an successful artist, you need to be poor first, very, very poor. Then squeeze [your way] out of it. In that period, as soon as one totally squeezes out of it, you can just keep forging ahead. And so before that, you must be poor. And then squeeze out of it.
S: And because of that, before the money, you must be poor.
A: Yes
S: And squeeze out of it.
A: You wouldn’t believe it, Oh Surayut, if you could see [me in] that past era. Oh-ho! I used to sell my blood for something to eat. I would go donate in that past era.
S: Oh really!
A: I would go sell it. For like only $200 baht ($6.50).
S: Why?
A: For something to eat.
S: You were out of money to that extent?
A: It’s true! Bpai long bai ma magot
S: And you would sell your blood?
A: I would sell it it 300cc for $200 baht and a snack. I would get a cookie.
S: And one bag [of blood] was $200 baht?
A: 200. 200 per time. Sometimes two per time.
S: Two per time also! And in that period, you weren’t singing yet?
A: In that period, I had just come to Bangkok to study, at Wat Lapidik.
S: Oh-ho
A: My mother gave me 10 baht a day. That wasn’t enough. Well I was young
S: [You needed] to go out.
A: Yeah, to go out. That was normal. I was young.
S: You really you [only] sold your blood so you could go out!
A: Maybe I could eat and go out and drink.
S: You made it seem like you were without food.
A: You need to understand what’s going on. If you just eat and study you’ll be an idiot. You have to travel go here and there and continually, learn about the contours of the world you live in. Do you know the [names a specific place]?
S: I wasn’t born in time.
A: Aww . . .
S: I was born in time for some other period
A: [Laughs]
S: I won’t say which one. Your songs come from your imagination, right?
A: Yes, from my imagination. But also sometimes songs come from things I experience. That might be a small factor, it’s a takeoff point, and then I’m off writing.
S: When you composed the song ““Ganja” what were you doing?
A: In that period I still smoked ganja. I smoked with Keow. Lek a little. OK, true story, I smoked. At that time, we would compose in Lek’s room. Lek would be the person on the guitar doing the cords. And I would be coming up with the words. And after that, I just quit. And I told Keow, “I’m quitting.” He said, “OK, fine. I can smoke it [all] myself.” I think he still smokes today.
A: So you tossed aside your friend. OK, let’s leave it there. Thank you!
* His nationality is of course Thai, so this is his ethnicity. His parents or grandparents immigrated from China. See the song “ กีต้าร์แม่ (Mother’s Guitar) for details about the emigration of his parents and grandparents. Add’s mother could speak Chinese as reflected in the song บ่อเยี่ยะโจ่ย Baw Ye-ya Joi (No Big Deal).
** Luuk Tung ลูกทุ่ง is Thai country music. “Luuk Tung” literally means “Child of the Field” or “Farmboy.” It is not like American country music. There is a lot of vibrato and vocal acrobatics. Here is the Wikipeia entry on Luuk Tung.
****** I haven’t translated this song with the rap interlude. In 2010, he wrote the hook for a rap song that was amazing: สุดขอบฟ้า Sud Kob Fah (The Horizon).
by หงา คาราวาน Nga Caravan [This is not a Carabao or Eed Opakul song; it is posted at this site for reference]
Note: During the 1970s, many young Thai pro-democracy activists fled to the jungle to join the Thai Communist Party, especially after the Thammasat University student massacre in 1976. On April 23, 1980, then-Prime Minister Prem Tinsulanonda (who has recently passed away) signed Order 66/2523, or order 66/23, leading to an amnesty for members of the Thai Communist who wanted to surrender and come home. This is a beautiful song that expresses relief at being able to return home and reintegrate into Thai society after the amnesty.
โอ้ยอดรัก* ฉันกลับมา Oh my love, I return
จากขอบฟ้าที่ไกลแสนไกล From the horizon so far away
จากโคนรุ้งที่เนินไศล From the base of a rainbow at a mound of rock
จากใบไม้หลากสีสัน From leaves flooded with color
ฉันเหนื่อย ฉันเพลีย ฉันหวัง I’m tired. I’m weary. I hope.
ฝากชีวิตให้เธอเก็บไว้ I entrust my life for you to keep
ฝากดวงใจให้นอนแนบรัง I leave my heart to sleep within the nest
ฝากดวงตาและความมุ่งหวัง I entrust my eyes and aspirations
อย่าชิงชังฉันเลยยอดรัก Don’t hate me at all my love
*นานมาแล้ว เราจากกัน I’m been away for so long
โอ้คืนวันนั้นแสนหน่วงหนัก Oh those days were so dragging**
ดั่งทุ่งแล้งที่ไร้เพิงพัก Like a dry field without a shack to rest
ดั่งภูสูง ที่สูงสุดสอย Like the highest mountain
โอ้ยอดรักฉันกลับมา Oh my love I return
ดั่งชีวา ที่เคยล่องลอย Like an existence that previously drifted
มาบัดนี้ที่เราเฝ้าคอย Coming to the moment we’ve awaited
เจ้านกน้อยโผคืนสู่รัง The little bird rushes up and back into the nest
ฉันเหนื่อย ฉันเพลีย ฉันหวัง I’m tired. I’m weary. I hope.
*This term of endearment “ยอดรัก” translates “Top Love.”
**”หน่วง” means to be weighted down such that whatever is sinking or dragged down, whether literally or figuratively.
เปิดใจ “แอ๊ด คาราบาว” กับความรู้สึกที่มีต่อ “ป๋าเปรม”
Add Carabao opens his heart about his feelings for “Ba Prem” [Thai statesman Prem Tinsulanonda who died May 26, 2019, at the age of 98] Inteview published on Jun 2, 2019
Note: People often express anger and amazement over the changes in Add Carabao’s life and political views. How did a former communist and freedom fighter, singing about poor people and democracy, end up a gazillionare at the head of a business empire based on an energy drink, who gives up on democracy and supports coups? they wonder. I have several theories and also note that the change has not been as drastic as advertised.* This interview about Prem Tinsulanonda, who had just died at the age of 98, is very enlightening on the question of whether and how Add has changed. Learn more about Thai statesman Prem at Wikipeida. “Prem” is pronounced exactly like the English world “blame,” not at all as looks spelled in English. Also please check out the Nga Caravan song Add mentions in this interview. It is remarkable!
TRANSLATION OF ADD’S COMMENTS: “I think there is one person in the military that loves and is very loyal to the institution [of the monarchy?], and probably no one more so, than Ba [Prem]. He is a statesman and a person we must respect closely. The Carabao songs arose in the era of the separatist movement in the jungle. It was the area of Ba’s policy 66/23 [leading to amnesty for former Thai communists].** If not for this policy, me and my group would probably have had difficult lives. Because I don’t know what we would have done. Because in that period, the situation, I must say frankly, [for] the side of the citizens that lost, Ba came out with Order 66/23. And so we were all able to return home. P’ Nga [Caravan] composed the song “Returning to the Nest.” That one says it all [is so clear]. Because the good deed he was able to do for us (because of his prestige) meant we could return and finish our studies. He was a teacher we grew up with. Carabao was established in that period. At that time the band Carabao was just like watching everything. Because it was Communists returning to the country and being born. When we would come out with some song, it was just following society at the time. When we began in 1981, we came out with the album Lung Kee Mao (The Drunken Uncle). Then in the 1984, Made In Thailand was the album that meets up with Ba one more time. It turns out that Ba ordered a music video be made for it. At that time Ba was the Prime Minister. There were many songs in that first period, [for instance] “The Persevering Soldier,” which came out, which they tried to ban. It turns out an order came out not to ban them! And I’m guessing that order probably came from Ba. Why? Well do the soldiers at the lower levels have value or not? But this was taking a stab at higher-ups in the military. It was fun to listen to. But actually it sent moral support to the soldiers at the lower levels. I think in that period, there was always an unseen hand getting involved, making it so Carabao could keep moving forward. And so I bow down to him, bestow money to him, and I made Prem happy. And I even gifted him with a guitar. And he had a concert in Korat, and I went to help him. I sat and talked with him. And he said, “Son, how was that Order 66/23 that I did?” He asked me that. I said, “If in that day, you didn’t do it, me and my group would’ve had a hard life.” Today, I can come back and study and live just like any other person, and it’s because of this policy. It’s that he was that he looking far into the future. . .”
* Add Carabao was supporting coups and dictators at least since albums Made in Thailand and Amerigoy. And one reason is, it’s the only game in town! Conversely, I can clearly see he still cares about humanitarian issues (he has stayed consistent on policy towards refugees) and is sentimental looking back on his communist days, while other reasonable fears (about his personal wealth, position, and family, and the possibility of a Thai civil war) drive him to conservatism.
**Note that Order 66/23 was issued on April 23, 1980. Former members of the Communist Party of Thailand (CPT) surrendered under Prime Ministerial Order No 66/23 in 1980.
กำเนิดจากผูภากลางป่าเขา Originating from cliffs in the middle of the mountains
กลั่นเอาความเป็นไทยทุกท่วงทา Distilling the essence of Thai being every time
ผ่านวันผ่านวันคืน ณ กาลเวลา As days and nights pass, over a long period of time
มาเป็นสายธารา….อุดม It comes to be an abundant stream
หล่อเลี้ยงผู้คนสัตว์พืชพรรณ Providing nourishment for people, animals, trees and plants
ชาติไทยยืนยันประสานเกลียวกลม The Thai nation affirms connection with the cycle
ชีวิตเอื้อชีวิตอภิรมณ์ Life gives life
เหมือนมารดาป้อนนม…ทารก Like the mother feeding milk to the baby
* และแล้วเวลา ผ่านกาลเวลา Then time passes
แล้วใครใยมาทำสกปรก And someone comes along and does something dirty
เอาดาบจ้วงแทง อกแม่สะท้านสะทก [They] take a sword and stab it into the chest of the mother, who trembles and shivers
เลือดทะลักจากอก แม่ขาดใจ The blood gushes out of her chest. Mother stops breathing
คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น All the people, all the Thai people together
ทำลายล้างแม่น้ำแถบทุกๆสาย Destroying the rivers, the basins of every single river
ปล้นภูเขาทะเลและป่าไม้ Pillaging the mountains, oceans, and forests
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง And why would you cry? Sing the Thai National Song for people to hear.
[Musical interlude]
แผ่นดินแม่น้ำแห้งเหือดเข็น The land and rivers are dry and parched
ผู้ที่เดือดร้อนเป็นลูกหลานไทย The people who are distressed are our descendants
วันนี้วันนี้มันยังไม่สาย Today, today, it’s still not too late
ช่วยกันหน่อยได้ไหม…คนไทย * Can you please help each other, Thai people?
* และแล้วเวลา ผ่านกาลเวลา Then time passes
แล้วใครใยมาทำสกปรก And someone comes along and does something dirty
เอาดาบจ้วงแทง อกแม่สะท้านสะทก [They] take a sword and stab it into the chest of the mother, who trembles and shivers
เลือดทะลักจากอก แม่ขาดใจ The blood gushes out of her chest. Mother stops breathing
คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น All the people, all the Thai people together
ทำลายล้างแม่น้ำแถบทุกๆสาย Destroying the rivers, every single river
ปล้นภูเขาทะเลและป่าไม้ Pillaging the mountains, oceans, and forests
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง And why would you cry? Sing the Thai National Song for whoever to hear.
คนทั้งนั้น คนไทยด้วยกันทั้งนั้น All the people, all the Thai people together
มาช่วยกันพิทักษ์ รักแผ่นดินไทย Come help each other protect and love the land of Thais
ไม่รู้ยินสิ้นชาติ ขาดเยื่อใย We don’t know the feeling of losing the country and breaking attachments
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ใครเขาฟัง And why would you cry? Sing the Thai National Anthem for whoever to hear
แล้วจะร้องทำไม ร้องเพลงชาติไทยให้ชาติใดเขาฟัง! And why would you cry? Sing the Thai National Anthem so the country can hear!
And two older versions. This one sounds like Add singing:
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao (presumably as it is on his first solo album)
Album: กัมพูชา Gampucha (Cambodia) (1984)
Note: Another translator friends tells me the song is about farmers who were exploited and oppressed by landlords, middlemen, shark loaners etc. The song asks the farmers to do something (not specified) and build a better future.
ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm [Flood] water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn It’s so extremely difficult. Millions are bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet Ten people suck the blood dry
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn There are only corpses remaining
[2X]
เพื่อนเอย เพื่อนจะอยู่ ยังงี้หรือ
pêuan oie pêuan jà yòo yang ngée rĕu Oh friends, friends. So we’ll live like this?
เพื่อนมีมือ มีตีน และมีวิญญาณ
pêuan mee meu mee dteen láe mee win-yaan Friends have hands, have feet, have [fighting] spirits
มาสร้างสรรค์ แผ่นดินนั้น
maa sâang săn pàen din nán Come create that land
จะอิ่มสมบูรณ์
jà ìm sŏm-boon We will be completely full [no longer hungry]!
เพื่อนไม่สาบสูญ ขื่อใครจะไปข่มคอ
pêuan mâi sàap sŏon kèu krai jà bpai kòm kor Friends won’t disappear [dying from starvation?] No one will chain our necks.
ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm Flood water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn It’s so extremely difficult. Millions go bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet Ten people suck the blood dry.
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn There are only corpses remaining
เกลือเอย เกลือยังอยู่ ชิมรู้รสเค็ม
gleua oie gleua yang yòo chim róo rót kem Oh salt, salt retains it’s saltiness
เหงื่อเราเค็ม กว่าเกลือ เค็มเหลือกำลัง
ngèua rao kem gwàa gleua kem lĕua gam-lang My sweat is so salty, saltier than salt. [We must retain our strength as salt does]*
อย่าหยุดยั้ง อย่ายืนอยู่ อย่างผู้สิ้นหวัง
yàa yùt yáng yàa yeun yòo yàang pôo sîn wăng Don’t just stop. Don’t just stand there like a hopeless person
เพื่อนมีพลัง ความหวังเพื่อนมีมากมาย
pêuan mee pá-lang kwaam wăng pêuan mee mâak maai Friends have strength. The hope of friends abounds
ฝ่าลมฝน ทนลำบาก
fàa lom fŏn ton lam-bàak Braving wind and rain, enduring difficulty
น้ำไหลหลาก ผืนนาล่ม
nám lăi làak pĕun naa lôm [Flood] water rushes in, [rice] fields collapse
ยากเหลือแสน ล้านคนสิ้น
yâak lĕua săen láan kon sîn It’s so extremely difficult. Millions are bankrupt
สิบคนสูบ เลือดจนซีด
sìp kon sòop lêuat jon sêet Ten people suck the blood dry
เหลือซากเดน
lĕua sâak dayn There are only corpses remaining
เพื่อนเอย เพื่อนจะอยู่ ยังงี้หรือ
pêuan oie pêuan jà yòo yang ngée rĕu Oh friends, friends. So we’ll live like this?
เพื่อนมีมือ มีตีน และมีวิญญาณ
pêuan mee meu mee dteen láe mee win-yaan Friends have hands, have feet, have [fighting] spirits
มาสร้างสรรค์ แผ่นดินนั้น
maa sâang săn pàen din nán Come create that land
จะอิ่มสมบูรณ์
jà ìm sŏm-boon We will be completely full [no longer hungry]!
เพื่อนไม่สาบสูญ ขื่อใครจะไปข่มคอ
pêuan mâi sàap sŏon kèu krai jà bpai kòm kor Friends won’t disappear [dying from starvation?] No one will chain our necks.
[Last line 4 Times]
*He is probably talking about saltiness because of a proverb “รักษาความดี ดุจดังเกลือรักษาความเค็ม,” (“Maintain goodness as salt maintains its saltiness”).
Words and lyrics by แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
From the Album โน พลอมแพลม (No Problem) (1990)
Note: This is a song about Seub Nakhasathien, a Thai forest conservator who became despondent and committed suicide on September 1, 1990, sometime after writing and submitting a report to UNESCO make the wildlife sancutuary he worked in a World Heritage Site. His proposal was approved after his death and his example inspired many Thai youth to become forest rangers. Read the whole story HERE at Wikipedia. The title was very hard to translate because there is a pun. สืบทอด” (sueb-tot) means to inherit, succession, or to carry on with. But “สืบ” is also the first name of Seub Nakhasathien. So there is a pun. “ทอด” or “tot” on it’s own means to extend. “เจตนา” is “intention” or “aim.” So I combined the two possible readings of the title to get “Carrying Out Sueb’s Intentions.” There is also a sequel, a “Carrying Out Sueb’s Intentions 2” titled “Corridor.”
ดวงตาของเจ้าลุกโชน เสียงตะโกนของเจ้าก้องไพร
duang dtaa kŏng jâo lúk-chohn sĭang dtà-gohn kŏng jâo gông prai Your eyes blaze, your voice shouts, echoing through the forest
บัดนี้เจ้านอนทอดกาย จากป่าไปด้วยดวงใจกังวล
bàt-née jâo non tôt gaai jàak bpàa bpai dûay duang jai gang-won Right now you lay, your body stretched out. From the forest you left with an anxious heart
วาจาของเจ้าจริงจัง มีพลังเหมือนดังมีมนต์
waa-jaa kŏng jâo jing jang mee pá-lang mĕuan dang mee mon Your speech was sincere, having the power of a magic spell
นักสู้ของประชาชน จะมีกี่คนทำได้ดั่งเจ้า
nák sôo kŏng bprà-chaa chon jà mee gèe kon tam dâai dàng jâo Fighting for the people. How many people will there be who can do like you?
สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนของกรมป่าไม้
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kŏng grom bpàa máai Suep Nakhasathien is a lesson of the Forestry Department
หัวหน้ารักษาพงไพร จังหวัดอุทัย ณ ห้วยขาแข้ง
hŭa nâa rák-săa pong prai jang-wàt u-tai ná hûay kăa kâeng A leader maintaining the forest in Uthai Province at Huai Kha Khaeng [Wildlife Sanctuary]
สองมือเจ้าเคยฟันฝ่า อีกสองขาเจ้าย่างย่ำไป
sŏng meu jâo koie fan fàa · èek sŏng kăa jâo yâang yâm bpai Your two hands once struggled and your two legs tramped along
ลัดเลาะสุมทุมพุ่มไม้ ตระเวนไพรให้ความคุ้มครอง
lát lór sŭm-tum pûm máai dtrà-wayn prai hâi kwaam kúm krong Traversing the bushes and woods. Roaming the forest to protect it.
ดูแลสารทุกข์สารสัตว์ ในป่ารกชัฎหลังห้วยลำคลอง
doo lae săa-ra-túk săa-ra-sàt nai bpàa rók chát lăng hûay lam klong Looking after them, the essence of suffering, the essence of creatures in the vivid cluttered jungle beyond Huai Kha Khaeng
ขาแข้งเหมือนดังขาน่อง สองขาเจ้าย่ำนำความร่มเย็น
kăa kâeng mĕuan dang kăa nông sŏng kăa jâo yâm nam kwaam rôm yen Strong legs as if [just] calves, your two legs tread bringing cool shade [that is, protection]
สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนข้าราชการไทย
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kâa râat-chá-gaan tai Suep Nakhasathien is a lesson [of/for?] Thai government officials
ถือประโยชน์ของชาติเป็นใหญ่ ถึงตัวจะตายไม่เสียดายชีวา
tĕu bprà-yòht kŏng châat bpen yài tĕung dtua jà dtaai mâi sĭa daai chee-waa Considering benefits to the nation to be most important [such that] even if one dies, one [won’t] regret their life
สืบ นาคะเสถียร เป็นบทเรียนของกรมป่าไม้
sèup naa ká sà-tĭan bpen bòt rian kŏng grom bpàa máai Suep Nakhasathien is a lesson of the Forestry Department
หัวหน้ารักษาพงไพร จังหวัดอุทัย ณ ห้วยขาแข้ง
hŭa nâa rák-săa pong prai jang-wàt u-tai ná hûay kăa kâeng A leader maintaining the forest in Uthai Province at Huai Kha Khaeng
เช้าวันที่หนึ่งกันยา ในราวป่าเสียงปืนกึกก้อง
cháo wan têe nèung gan-yaa nai raao bpàa sĭang bpeun gèuk gông On the morning of September 1st, in a strip of forest, the sound of a gun resounds
หยาดนี้เพื่อนน้ำตานอง จากข่าวร้ายกลางป่าอุทัย
yàat née pêuan nám dtaa nong jàak kàao ráai glaang bpàa u-tai These drops are the deluge of friends’ tears from the terrible news within Uthai Forest
วิญญาณเจ้าจงรับรู้ คนที่ยังอยู่ ยังยืนหยัดต่อไป
win-yaan jâo jong ráp róo kon têe yang yòo yang yeun yàt dtòr bpai Your spirit must know that the people still alive will steadfastly carry on
เพื่อนเอ๋ยหลับให้สบาย เจ้าจากโลกไปมิให้สูญเปล่า
pêuan ŏie làp hâi sà-baai jâo jàak lôhk bpai mí hâi sŏon bplào Oh my friend, sleep comfortably [rest in peace], you’ve left this world, but it won’t be for nothing
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào Oh Suep, you’ve left, but it wasn’t all in vain
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào Oh Suep, you’ve left, but [your sacrifice] won’t be wasted
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào Oh Suep, you’ve left, but it wasn’t all in vain
สืบเอ๋ย เจ้าจากไป ไม่สูญเปล่า
sèup ŏie jâo jàak bpai mâi sŏon bplào Oh Suep, you’ve left, but [your sacrifice] won’t be wasted
By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Posted to YouTube on August 9, 2019 The official English-language title is “Cannabis Commission.”
Note: This song is very much like the song “Ameri-goy” (a made-up word involving “America”). Both songs attack America for something it most likely did (I didn’t check Add Carabao’s allegations, but they ring true), and he does it using the metaphor of a Thai boxing championship (see the video with this song and check the lyrics of the song “Ameri-goy“). He’s fighting an important issue with a compelling new song! He’s BACK!!
*กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น Ganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด to pass laws [treating] ganja as an addictive drug
คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ Who do you think is backward? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย The potheads* must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.
สาธารณสุข อย. และ ปปส Public Health, the Food and Drug Administration, and Narcotics Control Board
คิดบ้างไหมหนอ ว่าปกป้องผลประโยชน์ใคร Have you ever wondered whose benefits they are protecting?
อเมริกาห้ามเรา แต่เขากลับใช้ America forbids us, but they turn around and use
ทั้งปลูกทั้งขาย เบ่งบานเป็นธุรกิจ Both cultivating and selling, [cannabis] blooming is [big] business
คนไทยกับกัญชา ผูกพันมาตั้งปีมะโว้ Thais and ganja have been closely tied since forever
กฎหมายดันมาโผล่ ว่ากัญชาเป็นยาเสพติด Then the law comes along and classifies ganja is an addictive drug
ใครปลูกใครใช้ ต้มไก่ก็ยังมีความผิด Those who grow it and add it to chicken soup are still guilty!
มันคือการรอนริด สิทธิ์เสรีภาพประชาชน It’s an infringement on the rights and liberties of the people!
ใครละกินคอมมิช คอมมิชชั่น กัญชากัญชง So who takes commissions [to grow ganja] and kickbacks from the Cannabis Commission?
กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น Ganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด To come out with law that ganja is an addictive drug
คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ Who do you think is backwards? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย The potheads must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.
กัญชาเป็นยา เป็นสมุนไพรพื้นบ้าน Ganja is a medicine, a local herb
มีมานมนาน ตั้งแต่ยุคสมเด็จพระนารายณ์ That’s been around for so very long, since the Age of Narai [1631-1688]
แต่อเมริกากลัวยาเขาจะขายไม่ได้ จึงกีดกันคนไทย But America is afraid they won’t be able to sell it [because Thailand will underprice them], and so they obstruct the Thai people
ปลูกใช้ถือว่ามีความผิด [They] hold that planting and using [it] is wrong
ขอสิทธิ์คนไทยเข้าถึงกัญชาบ้างหนอ May Thais please have their rights to access marijuana?
ขอแก้กฎหมาย ปลดล็อคออกจากยาเสพติด Can we please fix the law, unlocking [ganja] from [the category of] addictive drugs?
แล้วก็ช่วยกันคุม ไม่ให้ใช้กันผิดๆ And together we’ll help oversee use of marijuana, so that it isn’t abused
ดีกว่าคอยรอนริด สิทธิ์เสรีภาพประชาชน That’s better than to keep infringing on the rights and liberties of people.
ดีกว่ากินคอมมิช คอมมิชชั่น กัญชากัญชง It’s better than taking a commission or kickback from the Cannabis Commission
กัญชง กัญชา อเมริกาทำสงครามเย็น Ganja. America makes cold war
(อะ) กัญชง กัญชา อเมริกา(ละ) กดดันยูเอ็น Gganja. Pressuring the UN
ให้บังคับโลกที่สามอย่างไทย ลาว เขมร To force the third world, as with Thailand, Laos, and Cambodia
ออกกฎหมายกัญชง กัญชาเป็นยาเสพติด to pass laws [treating] ganja as an addictive drug
คุณคิดว่าใครล้าหลัง ฝรั่งใช้กันลึ่มๆ Who do you think is backwards? Westerners use it widely.
เราก็เป็นไอ้ทึ่ม ไทยแลนด์ทะเลาะกันเอง And so we are foolish. Thailand is divided [with some supporting legalization and some not]
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน ราชการกังฉินเสพสุขสบาย The potheads must go underground. The corrupt government partakes, happy and content.
นักเลงกัญชาต้องลงใต้ดิน The potheads must go underground
ราชการกังฉินให้มันท้องแตกตาย The crooked government. They should be gutted to death.**
*I translated “นักเลงกัญชา” as potheads. “นักเลง” means “hooligan” or “ruffian” very old-fashioned words “กัญชา” is of course “ganja.” So I translated “ganja holligan” as “pothead” and I don’t think it is meant too negatively, as many Carabao band members openly admit to smoking ganja. And one translator suggested just “users.” Many users go underground.
** Based on the written lyrics, it looks like “The crooked government wants the potheads to be gutted to death.” But based on a pause in the line as sung, I am hearing: “The crooked government. They should be gutted to death.”
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao; ลือชัย งามสม Luechai Ngaamsom aka ดุก คาราบาว Duk Carabao; ขจรศักดิ์ หุตะวัฒนะ Kajonsak Hudtawattana aka หมี คาราบาว Mee Carabao
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders)(1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.
Note: David Rubin saw my first rough translation on my Facebook and suggested many great improvements, most of which I accepted. So it this translation has been crowd-sourced. He has has posted his translation of this song at a song translation site.
บอกกับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักยังมี
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák yang mee Tell the person beside you, please tell them loudly, that love still exists
ที่หาย ไปจากเมืองนี้ ยังสบายดี ไม่หนีไปไหน
têe hăai bpai jàak meuang née yang sà-baai dee mâi nĕe bpai năi What dissappeared from this this city is still fine; it hasn’t fled anywhere
เมือง ที่ คน แดกด่วน เร่งรีบเร็วไว
meuang têe kon dàek dùan râyng rêep reo wai A city where people urgently push and crowd and rush around
เมืองที่รถ ติดแหง็กแย่งกันหายใจ
meuang têe rót dtìt ngèak yâeng gan hăai jai The city where there the cars are stuck in traffic and [drivers] compete for breathable air
ธรรมชาติ ต้องโดนทำลาย
tam-má-châat dtông dohn tam laai Nature had to be destroyed
แลกความเมามาย กิเลสตัณหา
lâek kwaam mao maai gì-làyt dtan-hăa Exchanged for drunkenness, lust, and passion
กิเลสตัณหา. .
gì-làyt dtan-hăa Lust and passion
บอกกับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักเรียกหา
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák rîak hăa Tell the person beside you, please tell them loudly, that love is calling for you
แต่ยาม นี้คนทั้งหล้า กำลังตื่นตา ความศิวิไลซ์
dtàe yaam née kon táng lâa gam-lang dtèun dtaa kwaam sì-wí-lai But in this period, people right now are dazzled by civilization [by the big, bright city]*
เดิน เหมือน คน ตาบอด ลูกกะตาใส
dern mĕuan kon dtaa bòt lôok gà dtaa săi Walking like blind people, their eyes unseeing
คลำหาทาง อยู่รอด อย่างไร้น้ำใจ
klam hăa taang yòo rôt yàang rái nám jai Groping for a way to survive, devoid of kindness
โรงเรียน หรือมหาลัย มี่ที่แห่งไหน สอนคนเป็นคน
rohng rian rĕu má-hăa-lai mêe têe hàeng năi sŏn kon bpen kon Where are there any schools or universities that teach people to be human?
สอนคนเป็นคน.
sŏn kon bpen kon Teach people to be human?
แต่ความรักยิ่งใหญ่ นั้นยังไม่เกิด ประคองกันเถิดถ้าพอไปไหว
dtàe kwaam rák yîng yài nán yang mâi gèrt bprà-kong gan tèrt tâa por bpai wăi But great love hasn’t yet arisen. Support each other if you are able.
จวบแผ่นฟ้าถล่ม
jùap pàen fáa tà-lòm Until the sky collapses
ผืนดินทลาย
pĕun din tá-laai The land crumbles
แม้โลกวอดวาย ไฟบรรลัยกัลป์
máe lôhk wôt-waai fai ban-lai-gan Even if the world is razed to the ground and destroyed by fire for all time
ที่ ในความฝัน รักนั้นเคยมาถึง
têe nai kwaam făn rák nán koie maa tĕung There in a dream, at one time love had arrived
บนโลกครั้งหนึ่งสวยด้วยสีสัน
bon lôhk kráng nèung sŭay dûay sĕe săn On the earth, once upon a time, it’s beautiful with color,
ธรรมชาติ สัตว์ป่า ไม้นานาพันธุ์
tam-má-châat sàt bpàa máai naa-naa pan nature, many species of wild animals and plants,
ผู้คนรักกัน เยี่ยง ฉันท์ พี่น้อง
pôo kon rák gan yîang chăn pêe nóng People love each other like a verse of poetry, brothers and sisters!
[Instrumental
แต่ความรักยิ่งใหญ่ นั้นยังไม่เกิด ประคองกันเถิดถ้าพอไปไหว
dtàe kwaam rák yîng yài nán yang mâi gèrt bprà-kong gan tèrt tâa por bpai wăi But great love, that still hasn’t come about. Support each other if you are able
จวบแผ่นฟ้าถล่ม
jùap pàen fáa tà-lòm Until the sky collapses
ผืนดินทลาย
pĕun din tá-laai The land crumbles
แม้โลกวอดวาย ไฟบรรลัยกัลป์
máe lôhk wôt-waai fai ban-lai-gan Even if the world is razed to the ground, destroyed by fire for all time
ที่ ในความฝัน รักนั้นเคยมาถึง
têe nai kwaam făn rák nán koie maa tĕung There in a dream, at one time, love had arrived
บนโลกครั้งหนึ่งสวยด้วยสีสัน
bon lôhk kráng nèung sŭay dûay sĕe săn Once upon a time, on the Earth, it’s beautiful with color
ธรรมชาติ สัตว์ป่า ไม้นานาพันธุ์
tam-má-châat sàt bpàa máai naa-naa pan nature, many species of wild animals and plants
ผู้คนรักกัน เยี่ยง ฉันท์ พี่น้อง
pôo kon rák gan yîang chăn pêe nóng People love each other like a verse of poetry, brothers and sisters!
บอก กับคนข้างๆ ช่วยบอกดังๆ ว่ารักร่ำร้อง
bòk gàp kon kâang kâang chûay bòk dang dang wâa rák râm róng Tell the person beside you, please tell them loudly, that love is begging you
ความรัก จากคนทั้งสอง มีท่วงทำนอง สวยสดงดงาม
kwaam rák jàak kon táng sŏng mee tûang-tam-nong sŭay sòt ngót ngaam The love from two people, has a harmony that is beautiful, wonderful
หนุ่ม สาว คือ พลัง ผู้เป็นความหวัง
nùm săao keu pá-lang pôo bpen kwaam wăng Young people are [our] strength; they are [our] hope
สองมือคือที่ตั้ง ใช่มือที่สาม
sŏng meu keu têe dtâng châi meu têe săam [One’s] two hands are where [it starts], not [with] some third party
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam Love wants me to follow it. I come in the name
แห่งความรัก
hàeng kwaam rák of love!
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม แห่งความรัก
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam hàeng kwaam rák Love wants me to follow it. I come in the name of love!
รัก ให้ฉันมาตาม ฉันมาในนาม…..แห่ง ความ รัก
rák hâi chăn maa dtaam chăn maa nai naam ….. hàeng kwaam rák Love has me come along. I come . . . . in the name of love!
*The word “kwam-civilized” is a borrowed English word for “civilization” but in Thai, it has the connotation of “bright lights, big city” and doesn’t mean exactly the same as “civilization” in English. In the famous song “Telay Jai,” has the line “Amidst the lights of civilization it’s not difficult to lose your way.”
By แอ๊ด คาราบาว Add Carabao, posted on Facebook and YouTube, May 13, 2019.
This song apologizes for the song “Ganja” from 1982. It’s not a top Carabao song, but it is getting a lot of attention, so I finally posted the translation in my list, where I publish great and/or interesting Carabao songs. For more details on Carabao and ganja, you will have to come “Backstage” (at this site).
มหัศจรรย์กัญชา เกิดมาเพิ่งรู้ความจริง Miraculous ganja. It happens that [I/we] just recently know the truth
เมื่อก่อนรู้เพียงเป็นสิ่ง เสพติดและผิดกฎหมาย Before [I/we] know only that is something addictive and illegal
ใครมีไว้ในครอบครอง เป็นต้องถูกจับทุกราย Anyone who has it in their possession should be arrested
แต่บัดนี้โลกเปลี่ยนไป เราใช้กัญชารักษาโรคที่ร้ายแรง But now the world changes. We use ganja to treat serious illnesses
มหัศจรรย์กัญชา ถึงเวลาต้องปฏิวัติ Miraculous ganja! It’s time for a revolution
เพราะพืชนี้คือโอกาส ช่วยชนในชาติกู้ชีวิตแต่ไม่แพง Because this plant is an opportunity to help people in the country to save lives, and it’s not expensive.
แถมยังได้ผลชะงัด มะเร็งที่หนักขั้นคีโมฉายแสง And its very effective for cancer at the stage treated with chemo and radiation
ผู้ป่วยอ่อนล้าโรยแรง หันพึ่งกัญชายืดชีวาดังหายขาด The patient who is weak and losing strength, turns around and rely on ganja to extend their life as if they’ve completely recovered
* มาปฎิวัติกัญชา เข้าใจใหม่หนานะประชาชนทั้งชาติ Coming to a ganja revolution! A new understanding for all the people of the country
ผมเองก็เคยผิดพลาด ร้องเพลง “นอนตายใต้ต้นกัญชา” I myself made a mistake singing, “Lying down and dying of ganja”
แต่วันนี้ตาสว่างแล้ว พี่เอยน้องแก้ว ผมกราบขอขมา But I’ve been enlightened now. Brothers and sisters. I beg your forgiveness.
มหัศจรรย์กัญชา ชีวิตนี้หนายังมีกัญชา เป็นยาวิเศษ Miraculous ganga. In this tough life, we still have excellent ganja
มหัศจรรย์กัญชา โลกใบนี้หนาเรามีกัญชา เป็นยาวิเศษ Miraculous ganga. In this tough life, we still have excellent ganja
The video of the Concert at SR Residennce Hotel, Petchabun (โรงแรมเอสอาร์เรสซิเด้นซ์ จ.เพชรบรูณ์) was posted on Facebook June 20, 2019. Yuenyong Opakul (ยืนยง โอภากุล), aka Add Carabao (แอ๊ด คาราบาว), opens up about marijuana at minute 24.08 – 28.57 right after playing “กัญชา” ““Ganja” (from 1982) and right before playing the new song, “มหัศจรรย์กัญชา”(“Miraculous Ganja”), just released (May 2019.) Below is the transcript of what he said with translation.
Thank you. 38 years ago, there was a one-sided perspective, but today times have changed. The matter of ganja in the view of the people of the world and Thai people in these times is we know very well that marijuana is a medicine, not an addictive drug. It’s a drug that treats diseases. It treats incurable diseases. When we use radiation and chemo to treat cancer, it’s 100,000-200,00 baht ($US 3,250.00-6,500) per injection. After 10 or more injections it’s done, costing a million or more baht. And it’s not cured. And so the doctor says I’ve done everything I can. You go home and wait for death at home. And who [expletive] wants to die? Now they must [use] ganja before [they die], am I right? That’s something we already understand throughout the world. There isn’t anyone stupid in this age. Knowledge spreads fast. It’s in your cell phone. Go push the buttons.
I’ll tell you this: This friend of mine [points to his friend], he’s been smoking since he was 5. Right now he’s almost 70. Still sitting there smiling. I see he hasn’t died at all. [Somemone who sounds like Lek Carabao says, “There is no penalty.”] How’s he going to die? Why am I going to worry about a person like this? If one dies, one dies. Ok, we’re just playing . . .
I’ll tell you something. Do you know that the first Olympic World Champion of Thailand, Samrak Kamsing? I saw with my own eyes, the day that he came back as the Olympic World Champion, that day I had accepted the invitation to hold up a picture of the king ahead of Somrak. The time came to fight and I couldn’t find Somrak. And so I ran after him. He was in the bathroom. I thought he had gone wherever to pee. [Expletive] he was smoking ganja! He said to me, “If I don’t smoke, I can’t fight.” OMG! So you did this at the Olymipics! (laughs)*
You see? Musicians smoke [it], athletes smoke [it]. What else do you guys want? If you don’t believe me, go ask a policeman. These days it is the police that I get my ganja from. Police also smoke. (laughs) It’s just that they don’t tell you, that’s all. It is only the Ministry of Public Health that is foolish. And so we must be enlightened from here on.
ถ้ามึงเผากัญชา 22 ตันนะ มึงเจอกุแน่นอน ..
If you burn 22 tons of ganja** . . . You will see me there for sure.***
ไปดูมหัศจรรย์กัญชาเป็นยังไง เชิญครับ
I invite you to go see what “Miraculaous Ganja”**** is like.
*This would have been in 1996.
**There was some dispute about the Ministry of Public Health burning 22 tons of marijuana and Add Carabao had already weighed in on it.
*** Like “I will fight you on this.”
*** “Miraculous Ganja” is the name of his song.
From an album by แอ๊ด and อี๊ด โอภากุล (Add and Eed Opakul) [real names ยืนยง and ยิ่งยง โอภากุล Yeunyong and Yingyong Opakul]
Album: พฤษภา Preutsapa (1992)
Support the artists! Buy Pruetsaspa HERE at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: The title “ใจอยู่ที่กระบี่” is a Chinese proverb: “[One’s] heart is in [one’s] sword,” meaning for the real warrior his heart and sword are as one. This song comes from an album by Add and Eed Opakul. Eed Opakul is of course Add’s twin brother. It sounds like Aed singing it, so one presumes he wrote it. However I can’t be sure, especially as the lyrics are more typical of an Eed Opakul song. Check out the( the Eed Opakul section of this website).
Karaoke version:
ถ้อยคำที่เธอพูดมา มิอาจนำพา
tôi kam têe ter pôot maa mí àat nam paa The words that you say to me, I’m not going to pay attention to,
นำมายึดถือ เชื่อถือได้อีกต่อไป
nam maa yéut tĕu chêua tĕu dâai èek dtòr bpai hold onto, or depend on anymore.
หารดูคงหมดหัวใจ ไม่เหลืออะไร
hăan doo kong mòt hŭa jai mâi lĕua a-rai Assessing the situation, in the whole heart, there’s nothing left
เป็นจริงได้สักคำเดียว
bpen jing dâai sàk kam dieow that’s true, not even one word.
* ถ้อยคำ ที่เธอมักเอ่ย
tôi kam têe ter mák òie The words that you like to say
มันอาจจะเคย คุ้นเคยได้ยิน
man àat jà koie kún koie dâai yin It may be I used to feel familiar hearing
ได้ฟังกันทั้งกะปี
dâai fang gan táng gà-bpee them everywhere
แม้คำจะฟังเข้าที
máe kam jà fang kâo tee [But] even if your words sound appropriate
แต่ใจเธอมี
dtàe jai ter mee Your heart still has a
กระบี่ซ่อนไว้ข้างใน
grà-bèe sôn wái kâang nai a sword hidden in it
เก็บไว้ที่ตรงนั้นแหละดี
gèp wái têe dtrong nán làe dee You keep nicely stored right there
วางไว้ที่ตรงนั้น
waang wái têe dtrong nán Placed right there
ในดวงใจของฉัน
nai duang jai kŏng chăn In my heart,
ไม่เหลือเนื้อที่เชื่อคุณ
mâi lĕua néua têe chêua kun there is no part left that believes you
คำที่คุณเอื้อนเอ่ยออกมา
kam têe kun êuan òie òk maa The words that you come out with
มันก็แค่ วาจา บิดเบือน . . .
man gôr kâe waa-jaa bìt beuan . . . It’s just distorted speech . . .
เหมือนโบราณย้ำเตือน
mĕuan boh-raan yám dteuan It’s like the ancient warning:
ปากปราศัย ใจเชือดคอ
bpàak bpraa-săi jai chêuat kor The mouth greets [you]; the heart slashes for the throat
ใครพูดจา มิอาจนำพา
krai pôot-jaa mí àat nam paa Whoever says something, I probably won’t be able to pay attention,
นำมายึดถือ เชื่อถือได้อีกต่อไป
nam maa yéut tĕu chêua tĕu dâai èek dtòr bpai hold onto, or trust it anymore
หารดูคงหมดหัวใจ ไม่เหลืออะไร
hăan doo kong mòt hŭa jai mâi lĕua a-rai Assessing it, in the whole heart, there’s probably nothing left
เป็นจริงได้สักคำเดียว
bpen jing dâai sàk kam dieow that’s true, not even one word
รักก็บอก ว่ารักก็บอก
rák gôr bòk wâa rák gôr bòk If you love, just say it. I think, if you love then say it.
ไม่รัก ก็บอกไม่รัก
mâi rák gôr bòk mâi rák If you don’t love, then say “[I] don’t love [you]”
ไม่จริง อย่าหลอกว่าจริง ต้องบอกไม่จริง
mâi jing yàa lòk wâa jing dtông bòk mâi jing If it’s not true, don’t deceitfully say it is true. You must say it’s not
ไม่จริง ไม่จริง ไม่จริง….มันไม่จริง
mâi jing mâi jing mâi jing …. man mâi jing You must say it’s not! It’s not true! Not true! Not true! . . .. It’s not true.
Solo :
เก็บไว้ที่ตรงนั้นแหละดี วางไว้ที่ตรงนั้น
gèp wái têe dtrong nán làe dee waang wái têe dtrong nán You keep it nicely stored right there. Placed right there
ในดวงใจของฉันไม่เหลือเนื้อที่เชื่อคุณ คนที่มีหัวใจ อยู่ที่กระบี่
nai duang jai kŏng chăn mâi lĕua néua têe chêua kun kon têe mee hŭa jai yòo têe grà-bèe In my heart, there is no part left that believes you. You person whose heart is one with your sword.*
* ถ้อยคำ ที่เธอมักเอ่ย
tôi kam têe ter mák òie The words that you like to say
มันอาจจะเคย คุ้นเคยได้ยิน
man àat jà koie kún koie dâai yin It may be I used to feel familiar hearing
ได้ฟังกันทั้งกะปี
dâai fang gan táng gà-bpee them everywhere
แม้คำจะฟังเข้าที
máe kam jà fang kâo tee [But] even if your words sound appropriate
แต่ใจเธอมี
dtàe jai ter mee Your heart still has a
กระบี่ซ่อนไว้ข้างใน
grà-bèe sôn wái kâang nai a sword hidden in it
มันอยู่ที่ใจ ไม่ใช่กระบี่
man yòo têe jai mâi châi grà-bèe It’s in your heart, not the sword.
ไม่ใช่กระบี่ มันอยู่ที่ใจ
mâi châi grà-bèe man yòo têe jai Not the sword. It’s in your heart.
มันอยู่ที่ใจ ไม่ใช่กระบี่
man yòo têe jai mâi châi grà-bèe It’s in your heart, not the sword.
ไม่ใช่กระบี่ มัน อยู่ที่….ใจ
mâi châi grà-bèe man yòo têe …. jai Not the sword. It’s in your . . . heart.
*From the Chinese proverb “ใจอยู่ที่กระบี่” “[One’s] heart is in [one’s] sword,” meaning for the real warrior his heart and sword are as one.
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao; Melody is an alteration of a Korean song (according to Wikipedia)
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders)(1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน. They will be destitute
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ It will be the end of the nation
เกิด กันหนเดียว We are all born here together just one time
บนแผ่นดินเดียว ร่วมฝัน On one land, sharing a dream
อยู่ ร่วมเผ่าพันธุ์ Living together, joining the ethnic groups
เผ่าใคร เผ่ามัน เผ่าไทย. Whoever’s tribe, that tribe, is a Thai tribe
หัวใจ เรารวม เข้าด้วย กัน Our hearts combine altogether
ทุกข์สุข เรามี ร่วมฝ่า ฟัน Happiness and sorrow, we’ll have; we share in the struggle
ความรักจริงใจ Sincere love
อันผูกพัน เป็นชาติเดียว bonded to be one nation
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน. They will be destitute
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย It will be the end of the Thai nation
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน. They will be destitute
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย It will be the end of the Thai nation
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หาก ประชาชน เกียจคร้าน If the people are lazy
จะอดอยาก ยากจน. They will be destitute
ชาติต้องการ คน ที่ซื่อสัตย์ The nation needs people who are honest
ชาติต้องการ คน เสียสละ The nation needs people who sacrifice
หากประชาชน โง่เขลา If the citizens are foolish
ก็สิ้นชาติ ไทย It will be the end of the Thai nation
From an album by แอ๊ด and อี๊ด โอภากุล (Add and Eed Opakul) [real names ยืนยง and ยิ่งยง โอภากุล Yeunyong and Yingyong Opakul]
Album: พฤษภา Preutsapa (1992)
Support the artist! Buy Pruetsaspa HERE at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: This song is on the album “พฤษภา” “Preutsapa” or May, which refers to the Black May or Bloody May, which according to Wikipedia, is the “common name for the 17–20 May 1992 popular protest in Bangkok against the government of General Suchinda Kraprayoon and the military crackdown that followed. Up to 200,000 people demonstrated in central Bangkok at the height of the protests. The military crackdown resulted in 52 officially confirmed deaths, many disappearances, hundreds of injuries, and over 3,500 arrests. Many of those arrested are alleged to have been tortured.” Also check out a even better, later, and almost unknown song on the same theme: แสงทองส่องทาง Seng Tong Song Tang (Golden Light Lighting the Way).
เรา เป็นประชาชน We are the citizens
รักประชา ธิปไตย We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน Who kills the citizens?
แม่ ที่ลูกไม่กลับบ้าน Even that the children do not come home
แหละหลานๆ ที่อาได้หายไป Even the grandchildren whose uncles disappear
ลูก ที่พ่อไปหนใด The children whose fathers go wherever
จะมีใคร หยั่งรู้ถึงจิตใจ Who will there be to give insights to their minds?
ฝน ที่หล่นเป็นตะกั่ว The rain that falls is lead
คือความหวาดกลัว ของหัวใจใคร It is terror of whose heart?
ฝัน ได้เท่ากับฝันร้าย Dreams are as nightmares
ในการจากไป ของคนที่ตนรัก in the departing of people who you love
เรา เป็นประชาชน We are the citizens
รักประชา ธิปไตย We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน Who kills the citizens?
คืน นี้ดาวได้ร่วงหล่น This night the stars drop [from the sky]
ไร้ร่างคน ที่ตนเคยหนุนตัก Without the body of someone whose head you used to cradle in your lap
รัก ของใครต้องพลัดพราก Some people’s love must be separated
จากกันไป ชั่วนิจนิรันดร To be parted eternally
เธอเป็นผู้เสียสละ He is a person who sacrifices
แต่ภาระ นั้นใครจะถ่ายถอน But that duty, who will redeem it?
เสียง แม่กล่อมลูกน้อยนอน The sound of a mother soothing a child to sleep
ขับบทกลอน พ่อเป็นวีระชน Singing a verse: [your] father is heroic
เรา เป็นประชาชน We are the citizens
รักประชา ธิปไตย We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน Who kills the citizens?
เรา เป็นประชาชน We are the citizens
รักประชา ธิปไตย We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน Who kills the citizens?
พ่อ จ๋าพ่อจ๊ะพ่อจ๋า Daddy? Daddy? Daddy?
พ่อหนู ไปอยู่ไหน Where did my Daddy go?
อยู่ไหน เล่าแม่จ๋า Where is he? Tell me Mommy?
เมื่อไร พ่อหนูจะกลับมา When will my Daddy come back
ซื้อตุ๊กตา ซื้อขนม มาฝาก Bringing the doll and the candy he bought for me?
คนไหนใครเล่าคลุ้มคลั่ง Someone tell me, which are the crazy ones?
ไม่ยอมฟัง เสียงเพลง ประชาชน [They] don’t want to listen to the songs of the people
สั่ง ก็คือเสียงปืนกล [They] give the order and there is the sound of bullets
ใบไม้หล่น ถนนนั้นแดงฉาน The leaves fall on the bloody road
วิญญาณแห่งเสรีชน The spirits of free men
คือผู้คน ผู้ควรกล่าวขาน are people, people who should be renowned
เกียรติประวัตินี้ยืนนาน This honored history long endures
แห่งการสืบสาน ประชาธิปไตย of democracy’s continuance
เรา เป็นประชาชน We are the citizens
รักประชา ธิปไตย We love democracy
เข่นฆ่าเราทำไม Why do you slaughter us?
ใครฆ่า ประชาชน Who kills the citizens?
[5X]
By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Album: แจกกล้วย Handing Out Bananas (1995)
Support the artists and BUY a CD of THE ALBUM at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: “เดินขบวน” or “Dern Kabuan” means to walk in a procession, in this case, as in a protest march. You could also say translate it as marching [as in a protest]. A translation of the note under the official video on YouTube says: “Dern Kabuan.” It’s a song that must communicate that marching is just a part of campaigning for democracy of the people. Because poverty and distress will come out as “Dern Kabuan.”
การเดินเป็นอาการปกติ Walking is a normal action
เหมือนดังการกินอยู่ การหลับการนอน The same as making a living, same as sleeping.
การเดินไม่ทำใคร่เดือดร้อน Walking doesn’t cause anyone distress
ใช้แรงขาตัวเองไปยังที่ที่ดีกว่า Using the strength of your own legs, you go to a place that is better
การเดินเป็นอาการเบื้องต้น Walking is a basic activity
มวลมนุษย์ทุกคน เกิดมาปรารถนา Humankind, every one, is born desiring [things]
การเดินไม่เคยสร้างปัญหา Walking never creates problems
ธรรมชาติให้มาเป็นสิ่งที่ภูมิใจ Nature gives it to us; it’s something we can be proud of
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
การเดินเป็นอาการปกติ Walking is a normal action
เหมือนดังการกินอยู่ การหลับการนอน The same as making a living, same as sleeping.
การเดินไม่ทำใคร่เดือดร้อน Walking doesn’t cause anyone distress
ใช้แรงขาตัวเองไปยังที่ที่ดีกว่า Using the strength of your own legs, you go to a place that is better
การเมืองมันเป็นเรื่องปากท้อง Politics is a matter of the mouth and the stomach [a matter of life]
เมื่อพ่อแม่พี่น้องอยู่กันตามยถา When you get together with loved ones, your mother, father and siblings,
การเมืองมัวแต่เล่นแค่สภาฯ you are obsessed with politics, playing like the Parliament
แล้วบ้านนอกคอกนาละคุณจะว่าไง And about the “country bumpkins,” you’re going to criticize them?!
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ Walking in procession. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
ไอ้ที ที่เดินไปหย่อนบัตรเลือกตั้ง When its time to walk to drop in the ballot
เขาว่าความหวัง เป็นของคนไทย They say “Hope belongs to the Thai people”
พอเดิน..ขบวนเขาว่าวุ่นวาย As soon as one walks . . . in procession, they say “they’re making trouble”
มันน่าแปลกใจจริงนักการเมือง They are really amazing, those politicians!
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but it’s so hard to get by
เดินขบวน ไม่ได้มากวนใจใครๆ March along. We didn’t come to annoy anyone
เรามีสิทธิ์มีประชาธิปไตย We have rights, we have democracy
เป็นคนไทยเหมือนกันแต่มันยากจน We are Thais same as you, but its so hard to get by
Word and music by ปรีชา ชนะภัย Preecha Chanopai (aka เล็ก คาราบาว Lek Carabao)
This version posted on YouTube June 11, 2019. Also posted at Lek Carabao’s Facebook page Lek Carabao Solo.
Note: Both Add and Lek Carabao recently released songs apologizing for the song “Ganja” (from 1982). Notice the title is a play on the mistake made in the first song, the last line of which has the marijuana addict in the end “นอนตายใต้ต้นกัญชา” which word for word means “lie down and die under a ganja plant” (just as the Drunken Uncle lays down and dies under an overpass in the last line of the first song of the first album). The title of this new song changes “ตาย” from that problematic line of the song 1982 “Ganja” to get หลับสบาย “Sleeping Comfortably under a Marajana Plant.”
เราเคยแต่งเพลงกัญชา We once composed the song “Ganja”
มีเนื้อหาต่อต้านมัน The jist of which: [We] opposed it
พอคืนวันผันไป As days pass,
อะไรๆ มันก็เปลี่ยน anything will change
มันกลายเป็นยา It can be made into medicine
ใช้รักษาผู้คน To treat people
ที่ทุกข์ทนกับโรคร้าย Who have serious illnesses
ให้หายเจ็บหายป่วย Relieving pain and suffering
เราเคยว่ามันอันตราย We previously thought it was dangerous
ทำร้ายชีวิตคน Harming the lives of people
ส่งผลให้นอนตาย A thing that would cause people to “lay down and die”
ใต้ต้นของมัน under its stem
* วันนี้เราจึงต้องพูดถึงมันกันใหม่ So today we all must talk about this again
และทำความเข้าใจ ในพืชชนิดนี้ And get to an understanding of this plant
วันนี้เราจึงต้องพูดถึงมันกันอีกที Today we all should talk about this one more time
พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน Talk about the very good things this can provide people
พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน So today we all must talk about this again
พูดถึงสิ่งดีๆ ที่มันมีให้ผู้คน Talk about the very good things this can provide people
พูดถึงสิ่งที่มันมี อยู่ในตัวมัน Talk about the very good things it has in it
ทูโอวันไนน์ นอนหลับสบายใต้ต้น….กัญชา [In] 2019 [we] sleep comfortably under the stem of ganja
