By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao, and ลือชัย งามสม Leuchai Ngamsom aka ดุก คาราบาว Duk Carabao
Album: รุ่นคนสร้างชาติ Run Kon Saang Chaat (Nation Builders) (1994)
This album is HIGHLY RECOMMENDED. Buy it at eThaiCD.com where you can shop in English.

รุ่งแจ้งแสงทองสาดส่องพสุธา
rûng jâeng săeng tong sàat sòng pá-sù-taa
The golden morning light breaks through [to] the ground
วิหคนกกาถลาบินร่อน
wí-hòk nók gaa tà-lăa bin rôn
The crow rushes to fly
ออกไปหากินกลางดวงตะวัน
òk bpai hăa gin glaang duang dtà-wan
off into the sun to find food*
จิกข้าวกลางนาแล้วมาแบ่งกัน
jìk kâao glaang naa láew maa bàeng gan
Pecking some rice from the middle of the field then coming to share [it] with each other
ลูกน้อยหลับฝันอยู่ชายป่าโน้น
lôok nói làp făn yòo chaai bpàa nóhn
the baby [birds] sleep and dream at the edge of that forest
แม่นกพ่อนกอยู่ปลายนานี้
mâe nók pôr nók yòo bplaai naa née
The mother and father bird are at the edge of this field
มีความรักที่ผูกพัน
mee kwaam rák têe pòok pan
[They] have bonding love.

ไผ่เบียดเสียดสีฟังดังเพลงท้ายทุ่ง
pài bìat sìat sĕe fang dang playng táai tûng
The bamboo crowds and rubs together. Listen to the loud song at the edge of the field
น้ำหอมน้ำปรุงกลิ่นแซมแก้มอ่อน
nám hŏm nám bprung glìn saem gâem òn
The perfume scent applied to the soft cheeks
เกี่ยวก้อยแขนควงชวนชมแสงจันทร์
gìeow gôi kăen kuang chuan chom săeng jan
Holding hands, swinging arms, admiring the moonlight
กระท่อมท้ายนาเราเคยสุขสันต์
grà-tôm táai naa rao koie sùk-săn
In the little hut at the edge of the field, we used to be happy
พ่อแม่ลงนาอยู่ชายป่าโน้น
pôr mâe long naa yòo chaai bpàa nóhn
Mother and father planting rice at the edge of that forest
เด็กๆ เลี้ยงควายอยู่ปลายนานี้
dèk dèk líang kwaai yòo bplaai naa née
Children raising buffalo here at the edge of the field
มีชีวิตที่สัมพันธ์
mee chee-wít têe săm-pan
Having a life that is linked/connected

โอ๊ย…ตัดป่านาก็เหี่ยวเฉา
ói … dtàt bpàa naa gôr hìeow chăo
Oh . . . cut the forest, and the field withers
แดดเผาข้าวก็แห้งตาย
dàet păo kâao gôr hâeng dtaai
The sun burns and the rice dries up and dies
ตัดป่านาก็ท่วมท้น
dtàt bpàa naa gôr tûam tón
Cut the forest, and the field is overwhelmed
น้ำล้นน้ำก็ท่วมนา
nám lón nám gôr tûam naa
The excessive water floods the field
หมดป่านาล่มจมหาย
mòt bpàa naa lôm jom hăai
Wilderness, the field is goes under and vanishes
หมดน้ำนาล่มคนกระจาย
mòt nám naa lôm kon grà-jaai
Droplets, the field fails, and the people spread out
ก็ต้องไปขายตัวเอง
gôr dtông bpai kăai dtua ayng
and must go sell themselves.

ตัดป่ากันเข้าไปตัดให้วายให้วอด
dtàt bpàa gan kâo bpai dtàt hâi waai hâi wôt
Everyone cuts the forest, comes in to cut it so it’s destroyed
สร้างเป็นรีสอร์ทรอรับน้ำบ่า
sâang bpen ree sòt ror ráp nám bàa
Developing it to be a resort, waiting to receive the overflowing water
นกเขาทิ้งคอน ชาวนาทิ้งเคียว
nók kăo tíng kon chaao naa tíng kieow
The dove abandons his roost. The farmer casts aside his scythe
เหลือเพียงชีวิต ซูบโซซีดเซียว
lĕua piang chee-wít sôop soh sêet sieow
There only remains life that is haggard and destitute
พ่อแม่ขายแรงอยู่ในเมืองโน้น
pôr mâe kăai raeng yòo nai meuang nóhn
Father and mother sell their labor way over in that city
เด็กๆ ขายตัวอยู่ในเมืองนี้
dèk dèk kăai dtua yòo nai meuang née
Children sell themselves in this city
โสเภณีเป็นพยาน
sŏh-pay-nee bpen pá-yaan
Prostitutes bear witness [that it happened]*

*Prostitutes are the witnesses/are the evidence.

By สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong
Album: กัมพูชา Kampuchae (Cambodia) (1984)

Note: This song comes from the album Gampuchae (Cambodia), which includes a song about then recent Cambodian genocide (1975-79). In Thai, the word “ตำนาน” (“dtamnan”) means both “legend” and “history.” The word “นิยาย” (“niyai”) can mean “tale” or “fairy tale.” I think the song is probably, but not necessarily, about Cambodia. But some disaster has happened such that the history or legend of the place is lost along with the people’s happy “fairy tale” existence.

แผ่นดินถิ่นนี้กว้างใหญ่
This land here is big and wide
ยาวไกลไปสุดขอบฟ้า
Going out as far as the horizon
มีตำนานบอกเล่ากล่าวมา
There is a legend it tells us
จากท้องนาถึงถิ่นฐานบ้านคน
From the paddy fields to the homes of the people
มีต้นไม้มากมายบนภูเขา
There are many trees in on the mountains
มีลำน้ำทอดยาวผ่านทุ่งโล่ง
There are long canals extending through the plains
ฝูงปลาแหวกว่ายในลำประโดง
Schools of fish swim in the smaller canals off the large canals
นกกาโผนจับคอนเคียง
Crows hover and grab nearby sticks

เสียงเพลงต้นข้าวระงม
The sound of stems of rice rustling noisily,
ประสานประสม
joins and mixes with
เสียงเพลงจากเด็กน้อย
the sound of children playing
ดำผุดดำว่ายจนบ่ายคล้อย
Swimming and playing in the water* until the late afternoon
แล้วเฝ้าคอยแม่กลับจากท้องนา
And waiting for mother to return from the paddy field
สนธยาตะวันรอนแดดอ่อนแสง
At twilight, the sun sets, weak sunlight beams
นกบินโรยแรงสุดขอบฟ้า
Birds fly, with fading strength, to the horizon
พลบค่ำคบไต้จากชายคา
Dusk goes along with a torch from the eaves**
ดั่งสัญญาว่ากลางคืนจะโอบคลุม
Like a promise that nighttime will surround and cover

บัดนี้ผืนดินกว้างใหญ่
In this time, the land is wide
ยาวไกลไปสุดขอบฟ้า
Reaching far to the horizon
ต้นข้าวแห้งเฉาอยู่กลางนา
Stems of dry rice wilt in the center of the field
นกกาจับเจ่าเหงาคาคอน
A listless crow takes a stick
ดูป่าไม้วอดวายบนภูเขา
Look at the forest burned down on the mountain
ดูลำน้ำทอดยาวมันแห้งผาก
Look at the long canal dried up
ฝูงปลากบเขียดเหลือแต่ซาก
Of the fish and frogs, there remains only carcasses
แผ่นดินทุกข์ยากไฟลุกโชน
The land suffers. Fire rages

ผู้คนทุกข์ยากปากหมอง
People are destitute, and gloomy
น้ำตาไหลนองไปทุกหน
Tears flow flooding everyplace
เจ็บไข้ได้ป่วยประสาจน
People fall sick. They are poor
ผลิตผลคนอื่นเขาเอาไป
Others take away the produce
ฟ้าบนฝนแล้ง
In the sky, the rain dries up
ท้องนาระแหงระเหิดหาย
The paddy field cracks and dries up
เหลือเศษซากแห่งความตาย
There is only the remains of death
ฝังไว้เป็นนิยายของแผ่นดิน
Buried away is the fairy tale of the land,
ของแผ่นดิน
of the land
ฝังไว้เป็นนิยายของแผ่นดิน
Buried away is the fairy tale of the land,
ของแผ่นดิน
of the land
ฝังไว้เป็นตำนานของแผ่นดิน
Buried away is the legend of the land

*literally diving and surfacing, diving and swimming.
**This is an old-fashioned torch of a type that doesn’t exist anymore. The solid fuel is made from rotten wood and rubber. It torch is stored, attached to the house under the eaves, which is the edge of the roof.

By สราวุฒิ ตระกูลขำ(ตู่) Sarawut Dtragoonkam (Dtoo)
From the album เส้นทางสายปลาแดก (The Path of Pickled Fish) (1997)

Note: Also check out หลงวัฒน์ Long Wat (Obsessed with [Another] Culture), which came out in 1995. It has almost the same theme.

โห่ ฮี้โห่ฮี้โห่ฮี้โห่ ฮิ้ววววว
Ho! He! Ho! He! Ho! He! Ho! Heewww!!!*
*ตีกลองร้องเพลงให้มันครื้นเครงเกรียวกราว
Beat a drum so it’s merry and noisy
เสียงเพลงกลองยาวเจ็บปวดรวดร้าวรุนแรง
The sound of the long drum song is anguishingly intense
ความมันของไทยไม่เป็นรองใครกล้าแกร่ง
The enjoyments of Thailand will not disappoint the daring
ช่วยกันดัดแปลงเพื่อเอาไว้แข่งกับเขา
Everyone help adapt it to compete with them.

** เพลงร็อคเมามันชื่นชมทั่วกันว่ามันดี
Rock music everyone enthusiastically appreciates as good
ของเราก็มีกลองยาวเป็นที่กล่าวขาน
[As for] something of ours, the long drums are renowned
ได้ยินแต่ไกลหัวใจเร่าร้อนลมลาน
[You] only [need to] hear the from afar, and the heart is invigorated, the air is dazzled
ปีใหม่สงกรานต์สนุกสนานสำราญกลองยาว
On the new year, Songkran, we have joyful fun with the long drums

ฝรั่งยังงงยังมาลุ่มหลงกลองยาว
Farang [Westerners], while confused, are still drawn to and fall for the long drums.
ผิวดำผิวขาวชื่นชมกลองยาวว่าดี
Blacks and Whites express their appreciation, saying Nice!
แล้วเราเป็นใครให้ความสนใจหน่อยซิ
And are we acting as someone with an interest in it?
สร้างสรรค์ดนตรีให้สำเนียงที่เป็นไทย
Create music so the accent is Thai

เต้นร็อคเต้นแร็พมันเป็นรูปแบบของเขา
The beat of rock, the beat of rap, is THEIR format
เลียนแบบลอกเอา เราหรือจะสู้เจ้าของ
[In] imitating a style, are we any match for the owners of it?
ฝรั่งมารำไทยยังไงก็ตกเป็นรอง
Farang come and dance Thai-style anyway and [we] fall into supporting [them].
เราคือเจ้าของเป็นถิ่นของกลองยาวไทย
We are the owners, we are the land of the Thai long drums

โห่ ฮี้โห่ฮี้โห่ฮี้โห่ ฮิ้ว
Ho Hee hoh Hee! Ho! Hoh! Hiw!*
มาละเหวย มาละวา
Come on! Come on!
มาละเหวย มาละวา
Come on! Come on!

มาแต่ของเขาของเราไม่เอามา
Only taking in their things, not our things.

*These sounds, I think, are cheers and boos.

By สีสัน ควงตะคองหลง Sisan Khuangtakhonglong
Album: วณิพก Wanipok (The Busker [Formerly, titled “The Beggar”]) (1983)
The album Wanipok is a classic and is available HERE from the friendly people at eThaiCD, where you can shop in English.

Note: This song was written by Sisan Khuangtakhonglong and not Add Carabao. The lyrics are strikingly poetic. The is the last song in the album วณิพก Wanipok (The Busker). Also check out the last song of the next album, which is a classic very similar thematically to the song on this page: กลิ่นรวงทอง Glin Ruang Tong (The Scent of Golden Ears of Rice). “Glin Ruang Tong” begins with a squeaky sound, which reminds on of a cart.

[SPOKEN:]
ประเทศไทยเป็นดินแดนที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย
Thailand is a land that is greatly loved by the whole Thai population
บรรพบุรุษของเราล้วนปกป้องแผ่นดินผืนนี้ด้วยเลือดเนื้อชีวิตเพื่อความอุดมสมบูรณ์ขึ้นในปัจจุบัน
Our ancestors all protected this land with their flesh and blood, their lives, so that abundance would arise in this era
เราจึงกล่าวขานกันได้ว่าในนํ้ามีปลาในนามีข้าว
And so we all use the saying “In the water there is fish, in the fields, there is rice.”
ชาวนากว่าครึ่งประเทศล้วนแล้วแต่ผลิตข้าวได้ปีละมากๆ เพื่อเลี้ยงประชากรของเราและส่งเป็นสินค้าออกยังประเทศเพื่อนบ้าน
It is farmers, more than half the country, all of whom are responsible for the great quantity of rice produced each year, to feed our population and to export to neighboring countries.

เฮอะ…รัฐบาลท่านก็ตระหนักดีถึงปัญหาเหล่านี้และให้การสนับสนุนมาโดยตลอด
Huh . . . the government is also well aware of this problem and is always supportive
แต่ในพื้นที่อันห่างไกลจากความเจริญออกไปยังมีชาวนาเป็นจํานวนมากพบ ประสบกับปัญหาขาดแคลนที่ดินทํากินเป็นของตัวเอง
But in areas far from development, way out there, there are large numbers of farmers who experience the problem of having no land of their own which they can work to feed themselves.
ผจญกับภัยธรรมชาตินํ้าท่วม ฝนแล้ง ความหนาวเย็น
They confront natural disasters, floods, drought, and cold.
พี่น้องที่รักการที่เรามีชีวิตอยู่รวมกันในวันนี้เราได้กินข้าวจากผู้ที่ปลูกข้าวให้เรากิน
Dear brothers and sisters, the fact that we all have life today is because we eat the rice that comes from those who grow it for us to eat.
เกวียนเล่มแล้วเล่มเล่า ที่ขนข้าวออกมาจากหมู่บ้านของพวกเขา
The carts, one after another, that transport rice out to us from the villages of those people
จะมีสักเล่มไหมที่จะกลับคืนไปสู่พวกเขา ด้วยข้าวปลาที่เต็มเกวียน ด้วยล้อเกวียนที่กดลึกลงไปในดิน
Will there be at least be one cart that will go back towards those people, full of rice and fish [representing “food” generally] such that the wheels dig deep down into the dirt?

[SINGING:]
ล้อเกวียนเวียนหมุนทิ้งฝุ่นลืมรอย
Wheels go round throwing up dust, forgetting the tracks
ใบไม้ร่วงผลอยเคลื่อนคล้อยตามฤดูกาล
The leaves fall allowing movement according to the seasons
บรรยากาศ…เริ่มเปลี่ยนไม่เหมือนวันวาน
The weather begins to change. [It’s] not like yesterday
ใบไม้ร่วงแต่ดอกผลิบาน
Leaves fall, but flowers bloom
ข้าวกลางลานตกเม็ลดเหลือฟาง
Rice in the middle of the field drops seeds, leaving straw.

ลมหนาวห่มเนื้อครั้งเมื่อวันก่อน
Cold wind that wrapped the body sometime in the past
เปลี่ยนเป็นแรงร้อน ร้าวรานแผดเผาผิวนาง
Changes to be powerful heat, painfully blazing the skin of a young woman
หัวใจแกร่ง หาบคอนไม้คานโค้งบาง
Strong-hearted, carrying things [on her shoulders] with a thin bending pole
เหมือนรวงเรียวเคียวคมของนาง
Like the slender rice stalks and sharp sickle of the woman
มุ่งสรรค์สร้างกสิกรรมทํานา
intent on doing farming

*ข้าวทุกเม็ดดั่งเกล็ดเหงื่อย้อย
Each seed of rice like a drop of sweat
พร่างพราวพรูพร้อย มากน้อยมีใครนําพา
Sparking and glittering. Whether a lot or a little, who cares for them?
คิดดูซิหยาดเหงื่อแรงคนทํานา
Think about it—the sweat and strength of the people who farm
ให้เปิบอิ่มกินอยู่ทุกครา
So you can always put rice into your mouth until full, each time.
ความหมายว่าเลือดเนื้อเพื่อใคร
It means [the farmers’] flesh and blood is for who?

*ข้าวทุกเม็ดดั่งเกล็ดเหงื่อย้อย
Each piece of rice like a drop of sweat
พร่างพราวพรูพร้อย มากน้อยมีใครนําพา
Sparking and glittering. Whether a lot or a little, who pays attention to them?
คิดดูซิหยาดเหงื่อแรงงานชาวนา
Think about it—the sweat and labor of farmers
ให้เปิบอิ่มกินอยู่ทุกครา
So you can always put rice into your mouth until full, each time.
ความหมายว่าเลือดเนื้อเพื่อใคร
It means [the farmers’] flesh and blood is for who?

ล้อเกวียนเวียนหมุน…ทิ้งฝุ่นลืมรอย
The wheel of the cart goes round . . . leaving it to the dust to fade away the tracks*
ใบไม้ร่วงผลอย เหลืองบางลงกลางทางไกล
A leaf drops off, thin and yellow, and falls into the center of long road.
พลบคํ่าฝุ่นคลุ้งคล้อยจางห่างหาย
At nightfall, the dust diffuses, fades, and disappears
วนเวียนเปลี่ยนแปลงแฝงไว้
The circle goes round, altering and concealing [things from us]
หยาดเหงื่อใครนั้นอย่าได้ลืม
Someone’s drops of sweat––don’t go and forget those*

*The word “ลืม” is used twice: once for “fade away” [the tracks] and once for “forget” [the drops of sweat]. So the metaphor is more powerful in Thai.

Lyrics and melody by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Posted on YouTube February 19, 2016.

Note: This song was probably written on commission. I don’t usually translate the many songs Add Carabao writes for commercials and public service announcements, but someone requested this one. It is notable for explicitly mentioning global warming; however there are many excellent Add Carabao songs on almost the same theme: that cutting down the forest is detrimental to the environment. The best examples would be ชีวิตสัมพันธ์ Cheewit Sampat (Related Life) and ฝนดิน Fon Din (Rain, Land), both of which are three-star songs, meaning they rank in the Top 100 of about 2000 Add Carabao songs.

ป่าไม้ที่เขียวขจี สร้างปฐพีชุ่มฉ่ำ
bpàa máai têe kĭeow kà-jee sâang bpà-tà-pee chûm chàm
A verdant forest creates damp soil
ในฟ้าก็มีน้ำ ในดินดำข้าวปลาสมบูรณ์
nai fáa gôr mee nám nai din dam kâao bplaa sŏm-boon
In the sky there is water, in the black earth there is plentiful rice and fish*
นกกาสัตว์ป่าพงไพร เป็นอยู่อาศัยในความสมดุล
nók gaa sàt bpàa pong prai bpen yòo aa-săi nai kwaam sŏm-dun
The crows and forest animals exist and make their living in a balance
ธรรมชาติสร้างมาเกื้อหนุน เจือจาน เจือจุนชีวิตผู้คน
tam-má-châat sâang maa gêua nŭn jeua jaan jeua-jun chee-wít pôo kon
Nature creates, aids, and fosters the life of people

ตัดไม้ รุกป่า จุดเผา บันดาลเรื่องเศร้าโลกร้อน
dtàt máai rúk bpàa jùt păo ban-daan rêuang sâo lôhk rón
Cutting down wood, attacking the forest, to the point of burning, causing tragic global warming
โลกเคยร่มเย็นมาก่อน มาถูกบั่นทอนเสียจนส่งผล
lôhk koie rôm yen maa gòn maa tòok bàn ton sĭa jon sòng pŏn
The world that used to have cool shade has been cut down so much it has an affect
ดินฟ้าอากาศปรวนแปร อย่ามัวเอาแต่โทษฟ้าเบื้องบน
din fáa aa-gàat bpruan-bprae yàa mua ao dtàe tôht fáa bêuang bon
The climate changes. Don’t be focused only on blaming the sky above.
ที่ชาวไร่ชาวนายากจน ก็เพราะป่าถูกโค่น จนไม่เหลือความเป็นป่า
têe chaao râi chaao naa yâak jon gôr prór bpàa tòok kôhn jon mâi lĕua kwaam bpen bpàa
That the farmers are poor is because the forest has been felled to the point it’s no longer a forest.

* มาร่วมกันสร้างสรรค์โลกใหม่ ปลูกสำนึกคนไทยรักและหวงแหนป่า
maa rûam gan sâang săn lôhk mài · bplòok săm-néuk kon tai rák láe hŭang hăen bpàa
Come together and create a new world. Cultivate the awareness of Thai people to love and cherish the forest.
ร่วมพลังมุ่งมั่นศรัทธา นำป่าคืนมาส่งต่อลูกหลาน
rûam pá-lang mûng mân sàt-taa · nam bpàa keun maa sòng dtòr lôok lăan
Join strength, with confidence, bring the forest back to pass on to our descendants
โลกนี้ไม่มีอีกแล้ว อย่าโถมทำลายจนแหลกลาญ
lôhk née mâi mee èek láew yàa tŏhm tam laai jon lăe-glaan
This world doesn’t have any more. Don’t rush to wreak it until it is devastated.
โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák bpàa
That world is one we all call home. We must turn back and help each other love the forest

โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák bpàa
That world is one we all call home. We must turn back and help each other love the forest
โลกนั้นเรียกกันว่าบ้าน จงกับหันหลังมาช่วยกันรักษาป่า
lôhk nán rîak gan wâa bâan · jong gàp hăn lăng maa chûay gan rák-săa bpàa
That world is one we all call home. We must turn back and help each other maintain the forest

*This is similar to a saying about Thailand, “ในนํ้ามีปลาในนามีข้าว” “In the the water there are fish. In the fields there is rice,” a claim that historically the land of the Thais has been abundant.

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao
Album: กัมพูชา Kampucha (Cambodia) (1984)

Note: I can’t find an official Carabao YouTube for this interesting fast-picking banjo song, so if you want to hear it please google the title in Thai plus “แอ๊ด คาราบาว” (Add Carabao). This song is very old, and so is probably not about global warming. However it could easily be repurposed for the issue of global warming, which will have devastating consequences for equatorial countries such as Thailand. You may have wondered, whether Add Carabao has ever written a song that explicitly mentions global warming? Yes, in 2016 he did write one, probably on commission, and it’s called หวงแหนป่า Huang-Haen Bpaa (Cherish the Forest). This current song is better than that one.

ใบไม้ร่วงหล่นหาย
Leaves fall off and disappear
กลางพงไพรพนา
In the center of the forest
ธารน้ำแห้งอำลา
A stream dries up and bids farewell
เมฆบนฟ้าหยุดนิ่ง
Clouds in the sky are motionless
ใบไม้เหลืองหล่นหาย
A yellow leaf falls off and vanishes
เงียบเหงาไปทุกสิ่ง
Everything is lonesome and quiet
รู้ลุกไม่ไหวติง
Knowing what it’s like to not be able to stand up [or be resilient]
ตัดทิ้งกันทั้งป่า.
All the forest cut away

ลมแล้งพึ่งป่าแล้ง
A dry wind dependent on a dry forest
ทุ่งแล้งแลเห็นตำตา
The dry field is obvious to the eye
เมื่อฝนเทลงมา
When the rain pours down
น้ำไหลบ่าท่วมทำลาย
The water, floods, inundates, and destroys
หัวโล้นบนภูเขา
The hilltops are bald
หัวใจ เราดูดาย
Our hearts are indifferent
ร้อนแล้งเราก็ตาย
When it’s hot and dry, we also die
ทะเลทราย เลทราย
Desert desert

ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย เลทราย
Desert desert
ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย ทะเลทราย
Desert desert

ทะเลทรายเห็นซาก
A desert. See a carcass.
ดินถล่มทลาย
The earth collapses in a landslide
ดู ผู้คนใกล้ตาย
See people near death
ดู วัวควายดับดิ้น
Watch cattle dying
มองเห็นทะเลทราย
Notice more and more deserts
มากมายทั่วแผ่นดิน
throughout the land
พืชพรรณไม่มีกิน
The plants have nothing to eat
คนเดินดิน จะเหี่ยวเฉาตาย
People will wither and die

ฝ่าสายใจเราหวัง
Push on through, darling, we hope
คนยังอยู่มากมาย
There are many people still alive
แต่มือใครทำลาย
But whose hand did this?
ใจร้าย ทำได้ลง
[Whose] evil heart brought this about?
พื้นดินเคยอิ่มน้ำ
Land that came to us full of water,
ชุ่มฉ่ำโลกกลมๆ
this wet round, round world,
เปลี่ยนเป็นร้อนระดม
changed to be baking hot,*
แผดเผา ผลาญพันธุ์พงษ์ไทย
blazing down destroying the race of Thai people

ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย เลทราย
Desert desert
ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย ทะเลทราย
Desert desert
ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย เลทราย
Desert desert
ทะเลทราย เลทราย
Desert desert
เลทราย ทะเลทราย
Desert desert

*A fellow translator guesses that “ระดม” is used instead of “ร้อนระอุ” because it rhymes with กลมๆ of the previous line. “ร้อนระดม” is not understandable. “ร้อนระอุ” would be baking hot.

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul
Album: แป๊ะขายขวด Bpae Kaai Kuat (1982)

Note: This old song seems to complaining about the bad traffic situation (probably in Bangkok). However a note under the official Carabao YouTube claims the song is metaphorical: Life is compared to a road; we hurry along it and forget to appreciate our surroundings. FYI: A song-taew is a large pick up truck with an awning over the back and two benches along both sides for picking up passengers. A tuk-tuk is a motorized tricycle that can fit 1 to 3 passengers in the back (in addition to the driver).

รีบตื่นกันไวไว ไม่ทันไปเข้าเรียนสาย
rêep dtèun gan wai wai mâi tan bpai kâo rian săai
Hurry and wake up! We’re running late to class
หลายครังอย่าหวังคะแนนดี
lăai krang yàa wăng ká-naen dee
Too many times [late] and there’s no hope for good grades
รีบตื่นกันไวไว ไม่ทันไปเข้างานสาย…
rêep dtèun gan wai wai mâi tan bpai kâo ngaan săai …
Hurry and wake up! We’re running late to work
หลายครั้งอย่าหวังเงินเดือนดี
lăai kráng yàa wăng ngern deuan dee
Too many times [late], and there’s no hope for a good salary

รถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai
However many bus lines are there, they are crowded with people
มีถนนอยู่กี่สายรถก็มากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót gôr mâak mee
However many roads there are, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สาย ดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai
On every road, it looks so chaotic.
ทําอย่างไรจะไปทันทํางาน
tam yàang rai jà bpai tan tam ngaan
What can I do to be on time for work?

เมื่อก่อนมีรถราง แล่นพลางก็ร้องพลาง
mêua gòn mee rót raang lâen plaang gôr róng plaang
Before we had a trolley. As it was gliding along it would sing*.
ฉันถึงที่ทํางานทันเวลา
chăn tĕung têe tam ngaan tan way-laa
I got to work on time
เดี๋ยวนี้มีรถเมล์ แล่นเฉไปเฉมา
dĭeow née mee rót may lâen chăy bpai chăy maa
Right now we have buses going along, swerving in and out
ว้า…ยังไม่ทันเวลางาน
wáa … yang mâi tan way-laa ngaan
Sigh . . . I’ll still be late to work

มีรถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
mee rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai
However many bus lines there are, they are crowded with people.
มีถนนอยู่กี่สายรถมันมากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót man mâak mee
However many roads we have, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สาย ดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai
On every road, it looks chaotic.
ทําอย่างไรจะไปทันโรงเรียน
tam yàang rai jà bpai tan rohng rian
How am I going to be on time for work?

มีรถเก๋งก็รีบไป มีรถเมล์ก็รีบไป
mee rót găyng gôr rêep bpai mee rót may gôr rêep bpai
There are cars rushing along. There are buses rushing along
รถแท็กซี่ก็รีบไป รถสองแถวก็รีบไป
rót táek-sêe gôr rêep bpai rót sŏng tăew gôr rêep bpai
Taxis also rush along. Song-taews also rush along.
รถตุ๊กๆ ก็รีบไป มอเตอร์ไซค์ก็รีบไป
rót dtúk dtúk gôr rêep bpai mor-dtêr-sai gôr rêep bpai
Tuk-tuks, also rush along. Motorcycles also rush along
รถสิบล้อก็รีบไป รถโดยสารก็รีบไป
rót sìp lór gôr rêep bpai rót doi săan gôr rêep bpai
Ten-wheeled trucks also rush along. Commuter vehicles rush along

รถเมล์มีอยู่กี่สายคนก็มากมาย
rót may mee yòo gèe săai kon gôr mâak maai
No matter how many bus lines there are, they are crowded with people
มีถนนอยู่กี่สายรถมันมากมี
mee tà-nŏn yòo gèe săai rót man mâak mee
No matter how many roads there are, they are crowded with vehicles.
บนถนนทุกๆ สายดูมันวุ่นวาย
bon tà-nŏn túk túk săai doo man wûn waai
On every road, it looks chaotic
ทําอย่างไรจะไปทันทํางาน
tam yàang rai jà bpai tan tam ngaan
How am I going to be on time for work?
ทําอย่างไรจะไปทันโรงเรียน
tam yàang rai jà bpai tan rohng rian
How am I going to be on time for school?

ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai
[If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai
Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai
If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!

ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai
[If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai
Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai
If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!

ขุดถนนก็ขุดไป กลบถนนก็กลบไป
kùt tà-nŏn gôr kùt bpai glòp tà-nŏn gôr glòp bpai
[If we need to] dig up the roads, do it! Cover the roads? Do it!**
ตัดถนนก็ตัดไป ซ่อมถนนก็ซ่อมไป
dtàt tà-nŏn gôr dtàt bpai sôm tà-nŏn gôr sôm bpai
Build new roads? Do it! Fix the roads? Do it!
นํ้าท่วมถนนก็สูบไป สร้างสะพานก็สร้างไป
nám tûam tà-nŏn gôr sòop bpai sâang sà-paan gôr sâang bpai
If the roads are flooded, go ahead and drain them! [If you need to] build a bridge, build it!

* It would “sing,” or possible “cry”. In any case, trolleys make a high screeching sound.
**They dig up the roads to get to the underground pipes.

By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao
Album: กำลังใจคาราบาว Gamlang Jai Carabao (Carabao Strength of Spirit/Moral Support) (2011)

สงครามแห่งความขัดแย้ง
Wars of conflict/disagreement
มักมาจากน้ำผึ้งหยดเดียว
Are likely to come from just one drop of honey
ขับรถเร็วไปเลยเฉี่ยว
Drive fast and scrape [another car]!
ชักปืนยิงกัน อันตรายถึงตาย
Raise guns and shoot each other. There’s a danger someone might die.
บ้านเรือนตั้งอยู่ติดกัน
Our homes are built right next to each other
หมาชอบเห่าลั่น
Dogs like to bark
หนวกหูไม่วางวาย
The clamor never dies out
พาลคนทะเลาะกันจนได้
Harassing people until they break off relations for good
คนพาลฟัดกันถึงตาย
Thugs fight and kill each other
เป็นข่าวอยู่ร่ำไป
It’s always in the news
กะแค่เรื่องหมาๆนะ
Seems like it’s just a story about dogs

น้ำผึ้งหยดเดียว
A drop of honey
Oooo ooo waa
Oooo ooo waa
Oooo ooo ใครหว่า
Ooooo, whoever
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว
It’s only honey, just one drop

ศักดิ์ศรีมีกันทั้งนั้น
All have honor/dignity, every one
เขมร รามัญ ลาว ไทย พม่า
Cambodian, Mon, Lao, Thai, Burmese
หากใครคิดใช้นำพา
If someone thinks, [they should] use mindfulness
ไปสู่สงครามจงคิดให้ดี
Moving towards war, one should think VERY carefully
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
Three Southern border provinces [of Thailand]
พากันวุ่นวายก็
Have together fallen into troubles and disturbance
ด้วยเรื่องศักดิ์ศรี
Over the matter of honor/dignity
คนไทยควรคิดให้ดี
Thai people should think carefully
สังคมไทยควรดูให้ถ้วนถี่
Thai society should watch this closely
สงครามโลกที่เคยมี
The previous world wars
เพราะน้ำผึ้งหยดเดียว
Were because of just one drop of honey

น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว
It’s only honey, just one drop
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว
It’s only honey, just one drop

ศักดิ์ศรีมีกันทั้งนั้น
All have Honor/dignity, all of them
เขมร รามัญ ลาว ไทย พม่า
Cambodian, Mon, Lao, Thai, Burmese
หากใครคิดใช้นำพา
If someone thinks, [they should] use mindfulness
ไปสู่สงครามจงคิดให้ดี
Moving towards war, one should think VERY carefully
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้
Three Southern border provinces [of Thailand]
พากันวุ่นวายก็
Have together fallen into troubles and disturbance
ด้วยเรื่องศักดิ์ศรี
Over the matter of honor
คนไทยควรคิดให้ดี
Thai people should think carefully
สังคมไทยควรดูให้ถ้วนถี่
Thai society should watch this closely
ไม่หูหนวกตาบอดในศักดิ์ศรี
Not deaf and dumb to [human] dignity
เพราะทุกคนต่างก็มีศักดิ์ศรี
Because every individual person has dignity
สงครามโลกที่เคยมี
[and] world wars have happened . . .
(เคยมี เคยมี)
(They’ve happened. They’ve happened.)
เพราะน้ำผึ้งหยดเดียว
Because of one drop of honey

น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว
It’s only honey, just one drop
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
น้ำผึ้งหยดเดียว
One drop of honey
แค่น้ำผึ้งเพียงหยดเดียว
It’s only honey, just one drop

By พิเศษ สังข์สุวรรณ Phiset Sangsuwan
Album: ช้างไห้ Chang Hai (Elephant’s Lament) (1993)
This album is highly recommended. Buy it HERE at eThaiCD where you can shop in English.

Note: This song was not written by Add Carabao but by Phiset Sangsuwan (according to Wikipedia). One unusual thing about this song is it is almost 10 minutes long! My translation of the note under the official Carabao YouTube of the song: “Water from the Himalayan mountains flows to the Andaman Sea, passing many lands and many peoples melting together into one and becoming the Salaween River. And how come the people of many types, many thoughts, many minds [living along the river] never combine?”

[Sound of guns firing]

น้ำเย็นยะเยือก
nám yen yá-yêuak
Cold water shivers
จากเทือกเขาหิมาลัย
jàak têuak kăo hì-maa-lai
off the cliffs of the Himalayas
ไหลเชี่ยวเลี้ยวลดไหลไป
lăi chîeow líeow lót lăi bpai
Flowing swiftly, winding along
กำเนิดเกิดสาย สาละวิน
gam-nèrt gèrt săai săa-lá-win
giving birth to the Salween River
ฮืม
heum
Hmmm . . .

เมื่อหิมะละลัย กลายเป็นสายธารา
mêua hì-má lá lai glaai bpen săai taa-raa
When the snow melts to be a stream
จากเขาสูงเสียดฟ้า ไหลลงมาสู่อันดามัน
jàak kăo sŏong sìat fáa lăi long maa sòo an daa man
Off of the tall, sky-piercing mountains, it flows on down to the Adaman [Sea]
ผ่านแผ่นดินหลากหลาย
pàan pàen din làak lăai
Past many different lands
ผ่านคนมากมายเผ่าพันธุ์
pàan kon mâak maai pào pan
Past people of many ethnic groups
ล้านๆ เม็ดน้ำรวมกัน
láan láan mét nám ruam gan
Millions of drops of water combine
เป็นหนึ่งเดียวกันนั้น สาละวิน
bpen nèung dieow gan nán săa-lá win
there to be one: Salween

ผู้คนอยู่ริมฝั่งน้ำ ชุ่มชื่นฉ่ำด้วยน้ำอาบกิน
pôo kon yòo rim fàng nám chûm chêun chàm dûay nám àap gin
People along the riverbanks are delighted to be moistened with water for bathing and drinking
สายน้ำเลี้ยงคนทั้งสิ้น
săai náam líang kon táng sîn
The river takes care of all the people
ไม่เลือกถิ่น ไม่เลือกเผ่าพันธุ์
mâi lêuak tìn mâi lêuak pào pan
not choosing one land or a tribe [over another]*
แต่คนนั้นต่างจิตต่างใจ
dtàe kon nán dtàang jìt dtàang jai
But those people, their individual hearts and minds
เดี๋ยวรักใคร่ เดี๋ยวทำร้ายกัน
dĭeow rák krâi dĭeow tam ráai gan
One moment they love each other, the next they hurt each other
ไม่เอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งปัน
mâi êua féua chûay lĕua bàeng bpan
They aren’t generous in aiding each other and sharing/portioning things out
มุ่งฟาดฟันฆ่ากันให้บรรลัย
mûng fâat fan kâa gan hâi ban-lai
They aim to fight and kill each other so as to ruin [each other]

สาละวิน มีทั้งสิ้นกี่หยดน้ำ
săa-lá win mee táng sîn gèe yòt náam
Salaween, all together how many drops of water?
มนุษย์ตาดำๆ มีทั้งสิ้นกี่ผู้คน
má-nút dtaa dam dam mee táng sîn gèe pôo kon
Humans with black, black eyes,** how many are there altogether?
หยดน้ำแห่งสาละวิน
yòt náam hàeng săa-lá win
The water drops of Salaween
รวมกันทั้งสิ้นเป็นหนึ่งสายชล
ruam gan táng sîn bpen nèung săai chon
altogether are one river of water***
แต่มนุษย์ผู้น่าฉงน
dtàe má-nút pôo nâa chà-ngŏn
But humans are puzzling
มีไม่กี่คนกลับไม่เคยรวมกัน
mee mâi gèe kon glàp mâi koie ruam gan
The number of people is much less [than number of drops of water] but [the people] never unite [into one group]****

สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween

[Sound of people arguing]

สาละวิน มีทั้งสิ้นกี่หยดน้ำ
săa-lá win mee táng sîn gèe yòt náam
Salaween, all together how many drops of water?
มนุษย์ตาดำๆ มีทั้งสิ้นกี่ผู้คน
má-nút dtaa dam dam mee táng sîn gèe pôo kon
Humans with black, black eyes [implies innocence] how many are there altogether?
หยดน้ำแห่งสาละวิน
yòt náam hàeng săa-lá win
The water drops of Salaween
รวมกันทั้งสิ้นเป็นหนึ่งสายชล
ruam gan táng sîn bpen nèung săai chon
altogether are one river of water
แต่มนุษย์ผู้น่าฉงน
dtàe má-nút pôo nâa chà-ngŏn
But humans are puzzling
มีไม่กี่คนกลับไม่เคยรวมกัน
mee mâi gèe kon glàp mâi koie ruam gan
The number of people is much less [than number of drops of water] but [the people] never unite [into one group]

ผู้คนอยู่ริมฝั่งน้ำ ชุ่มชื่นฉ่ำด้วยน้ำอาบกิน
pôo kon yòo rim fàng nám chûm chêun chàm dûay nám àap gin
People along the riverbanks are delighted to be moistened with water for bathing and drinking
สายน้ำเลี้ยงคนทั้งสิ้น
săai náam líang kon táng sîn
The river takes care of all the people
ไม่เลือกถิ่น ไม่เลือกเผ่าพันธุ์
mâi lêuak tìn mâi lêuak pào pan
not choosing one land or a tribe [over another]*
แต่คนนั้นต่างจิตต่างใจ
dtàe kon nán dtàang jìt dtàang jai
But those people, their individual hearts and minds
เดี๋ยวรักใคร่ เดี๋ยวทำร้ายกัน
dĭeow rák krâi dĭeow tam ráai gan
One moment they love each other, the next they hurt each other
ไม่เอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งปัน
mâi êua féua chûay lĕua bàeng bpan
They aren’t generous in aiding each other and sharing/portioning things out
มุ่งฟาดฟันฆ่ากันให้บรรลัย
mûng fâat fan kâa gan hâi ban-lai
They aim to fight and kill each other so as to ruin [each other]

สังคมผู้คนหลากหลาย
săng-kom pôo kon làak lăai
Society with many sorts of people
เช่นเชื้อสายผู้คนหลากพันธุ์
chên chéua săai pôo kon làak pan
like [with] family lineages from various races
ความรักความคิดก็ต่างกัน
kwaam rák kwaam kít gôr dtàang gan
[have] loves and thoughts that are also different
ที่ริมสายธารแม่สาละวิน
têe rim săai taan mâe săa-lá win
At the edge of Salaween River
บ้างรักในพงศ์เผ่าพันธุ์
bâang rák nai pong pào pan
Some people love their tribe/race
บ้างก็รักในผืนแผ่นดิน
bâang gôr rák nai pĕun pàen din
Some love their land/country
ริมฝั่งน้ำสาละวิน
rim fàng nám săa-lá win
Along the banks of the Salaween River
เป็นถิ่นสงคราม แย่งความเป็นใหญ่
bpen tìn sŏng-kraam yâeng kwaam bpen yài
is a region of war [with groups] competing to be [most] powerful.

สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween
สา…ละวิน สา…ละวิน
săa lá win săa lá win
Salaween Salaween

* The river isn’t prejudiced.
**The term “black, black eyes” implies innocence.
*** “สายชล” would be bodies of water but “สายพันธุ์” is one breed or race, and ชล is homonym with ชน and สายชน could mean race.
****Thank you to an anonymous native-Thai translator for the translation of this line. I would never have figured it out.

By ปรีชา ชนะภัย Precha Chanopai (เล็ก คาราบาว Lek Carabao)
Posted to Facebook November 1, 2019

มีใครห่วงใย ลูกหลานไทยในวันข้างหน้า
Is anyone concerned for Thai descendants in the days ahead
เห็นมีแต่ออกมา สาธยายกันแต่เรื่องผลประโยชน์
I only see people coming out to explain about the benefits/profits
โทษกันไปโทษกันมา กับเงินตราที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้น
Blaming each other about the increased money that must be spent
ยิ่งฟังยิ่งมึน ยิ่งงงสงสารประเทศเรา
The more I listen, the more I’m dazed, the more I’m confused, pitying this Thailand of ours

น่าเศร้าหนักหนา อนิจจาทำไมไม่นึกถึง
It’s so sad, so critically serious. Alas, why does no one think of
ชีวิตที่ถูกตรึง ถูกตอกกรอกด้วยสารเคมี
the lives that have been transfixed and nailed down by chemicals
คนเป็นแสนเป็นล้าน ถูกสังหารตายผ่อนส่ง
People numbering in the hundreds of thousands or millions have been killed, little by little
ยังจะหลงละเมอ เพ้อเจ้อถึงสารพิษตัวใหม่
Yet we’ll fall into blathering mindlessly about new toxins

*** เลิกใช้ เลิกใช้ ใช้ทำไมให้คนไทยเจ็บป่วย
Stop using them! Stop using them! Why use them and have Thais be sick?
ยิ่งกินยิ่งม้วย ยังจะสร้างตัวใหม่มาอีกหรือ
The more we ingest, the more die we die. And we’re still going to produce new ones?
เลิกใช้ เลิกใช้ ใช้ทำไมให้คนไทยตายผ่อนส่ง
Stop using them! Stop using them! Why use them to have Thais die by installments
อย่าหลงลืมคุณธรรม เห็นกำไรหรือเหนือชีวิต คน
Don’t forget virtue. Or do you view profits as more valuable than the lives of people?

Music and Lyrics by ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Aed Carabao
Album: เมดอินไทยแลนด์ Made in Thailand (1984)
THIS ALBUM IS HIGHLY RECOMMENDED but not currently available at eThaiCD.com. Go to eThaiCD and search on “Made in Thailand” to try to find a copy.

Note: This song can be compared to the bubblegum pop song from the 1970s, Little Willy” by The Sweet.The two songs are similarly catchy, silly, and mildly naughty (“Little Willy” may be more ambiguously naughty, but the success of the song is certainly due in part to its perceived naughtiness.) So for the eyebrow-raising translation notes: The man in this song’s story is named “Ham,” which is in the Isaan dialect, can mean either a “lad” or ‘penis’ or ‘testicles.’ “Ham” is a cute and friendly word for “penis,” and yes, some boys, are named “Ham,” like the man in this song. The title of the song is หำเทียม (Ham Tiam), means “artificial penis” or “dildo,” but refers to the longer word หำ[ผสม]เทียม Ham [Pasom] Tiam, which means “artificial-mixing penis,” or “artificial insemination,” and in this song we are thinking about the male livestock’s part of that process. Because the man in the story is named “Penis” this innocent little story about a man too poor to get married is riddled with likely double entendres, which I have not confirmed, but some candidates may be, “Ham wants just one wife,” “Ham completely drops,” “Ham has to do without,” “Ham tries,” “Ham’s fields are small and getting smaller as he’s been doing it for many years,” “Ham has to rent his fields,” etc. Substitute the name “Willy” for “Ham” to get the sense of it. This song has a sequel, called “Ham Hian” or “Ham is Strong Enough to Do It.”

นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi
Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee
As he has been doing [it (farming)]* for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee
Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon
Please help Ham. [He] just wants one wife.

ความจนเป็นอุปสรรค
kwaam jon bpen u-bpà-sàk
Poverty is an obstacle
กีดขวางทางรักของชายโสดหญิงสาว
gèet kwăang taang rák kŏng chaai sòht yĭng săao
Blocking the path of love between men and women
รักกันชอบกันต้องกินข้าว
rák gan chôp gan dtông gin kâao
Couples who love each other must [also] eat.
แต่งกันตัวเปล่าจะเอาอะไรทำกิน
dtàeng gan dtua bplào jà ao a-rai tam gin
If they get married having nothing, how are they going to make a living?
ที่ดินหำยังต้องเช่า
têe din hăm yang dtông châo
Ham’s still has to rent his fields [in order to grow rice]
หำบอกจะเอาอะไรต่อรอง
hăm bòk jà ao a-rai dtòr rong
Ham wonders what he has for bargaining [over a dowery]**
น้องนางคงไม่เห็นใจแน่
nóng naang kong mâi hĕn jai nâe
The lady is unlikely to empathize [and accept his proposal], that’s for sure!
ปีนี้นาหำแย่ หำคงต้องแก่ไปตามลำพัง
bpee née naa hăm yâe hăm kong dtông gàe bpai dtaam lam-pang
This year, [Ham’s] fields are terrible. Ham will probably have to get older all alone

นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi
Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee
As he has been doing [it] for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee
Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon
Please help Ham. [He] just wants one wife.

ก่อนนี้มีที่นาทำเนา
gòn née mee têe naa tam-nao
Formerly, [Ham] had fields that were tolerably good
อีตอนเค้าลงค่าข้าว หำเอาที่นาจำนอง
ee dton káo long kâa kâao hăm ao têe naa jam-nong
When they lowered the price of rice. Ham, mortgaged the field
เหลือหน่อยเดียวพอได้เก็บเกี่ยวใส่ท้อง
lĕua nòi dieow por dâai gèp gìeow sài tóng
Leaving only a little, enough that I can harvest and put [food] in my stomach
ฝนไม่มาไม่มอง ท้องไม่มีที่ไม่พอ
fŏn mâi maa mâi mong tóng mâi mee têe mâi por
The rain doesn’t come; we don’t see it. The stomach doesn’t have [anything], there isn’t enough land.
ต้องขอเช่าเงินเก่าหำลงหมด
dtông kŏr châo ngern gào hăm long mòt
He needs to rent [land for growing more rice]. The savings of Ham completely drops.
ไม่ทำหำอดใครจะปลดหนี้สิน
mâi tam hăm òt krai jà bplòt nêe sĭn
If he doesn’t do it, Ham has to do without. Who will erase the debt?
ทำเท่าใดได้คนอื่นเอาไปกิน
tam tâo dai dâai kon èun ao bpai gin
However much he makes, someone else [the creditor] takes and consumes it
ดอกที่จำนองดิน มันหินมันเกลือเค็มๆ
dòk têe jam-nong din man hĭn man gleua kem kem
The interest rate on the mortgage is extortionary***

นาหำมีน้อยเหลือเพียงจ้อยร่อย
naa hăm mee nói lĕua piang jôi rôi
Ham’s fields are small, and have been gradually getting smaller
ข้อยทำมาหลายปี
kôi tam maa lăai bpee
As he has been doing [it] for many years
อย่าตัดรอนตอนข้าวไม่ดี
yàa dtàt ron dton kâao mâi dee
Don’t break up with him just because the rice hasn’t done well
ช่วยหำสักที อยากมีเมียสักคน
chûay hăm sàk tee yàak mee mia sàk kon
Please help Ham. [He] just wants one wife.

เมื่อไพร่ฟ้าชาวนาใบหน้ามัน
mêua prâi fáa chaao naa bai nâa man
When the citizens, the farmers’ faces are oily [soaked in sweat]
ดังถูกเขาจับทำหมันอยู่กันไปตามยถา
dang tòok kăo jàp tam măn yòo gan bpai dtaam yá-tăa
It’s as if someone’s caught and sterilized them all.**** [They are] living aimlessly.
เงินไม่มีขันหมากไม่ยกมา
ngern mâi mee kăn màak mâi yók maa
[They] don’t have money. There is no betel bowl to raise up [to the bride’s parents during the wedding ceremony]
แม่น้องนางบ้านนา เห็นใจเถิดหนาหำพยายาม
mâe nóng naang bâan naa hĕn jai tèrt năa hăm pá-yaa-yaam
The girls of countryside sympathize with him. Ham is trying
ความจนถึงมันเป็นอุปสรรค
kwaam jon tĕung man bpen u-bpà-sàk
Poverty is an obstacle
แต่ของชอบของรักใครจะหักใจลง
dtàe kŏng chôp kŏng rák krai jà hàk jai long
But when it comes to love, who can give up?
เห็นวัวควายผสมหลอดแล้วนึกปลง
hĕn wua kwaai pà-sŏm lòt láew néuk bplong
[He] sees the cattle breeding by artificial insemination tube and he realizes desperately
อีกไม่นานหำคงต้องลงเข้าคิวผสมเทียม
èek mâi naan hăm kong dtông long kâo kiw pà-sŏm tiam
Not much longer and Ham will probably have to get in line for artificial insemination/sperm collection

*The sentence doesn’t specify what he was doing, but the implication, at least on primary level, is he has been doing farming for many years now.
**It is a Thai tradition that a groom has to pay some money to the bride’s family on their wedding day.
***หิน meaning “rocks” is slang meaning ‘tough’ or ‘difficult’ or ‘mean’; เกลือ meaning “salt” is slang means ‘greedy’ and ‘selfish’; so the phrase มันหินมันเกลือเค็มๆ word-for-word means “it’s rocks, it’s really salty salt” but it implies the interest rate is unacceptably high, so I translate “is extortionary.”
****The weird metaphor here may be dictated by the rhyme. The word for “oily” rhymes and matches well with the word for “artificial insemination.” But the idea is that when the farmers are struggling so hard, it is as if they are sterilized because no one wants to marry someone so poor.

Lyrics and Music by แอ๊ด คาราบาว Add Carabao

Song from 2006 included on the Gold Edition of the album “ทุ่งฝันตะวันรอน (The Field Dreams of the Sunset. BUY IT HERE.

Note: In the video below the song starts at minute 1:45 after a long spoken introduction. This song advocates for a Wildlife Corridor spanning a road that splits Khao Yai National Park (a UNESCO World Heritage site) and Thap Lan forest. Route 304 is strategically important to economic growth and development of the country. It’s the main road from Isaan to the eastern sea board. This song “Corridor” was written by request, and Add Carabao sang it at a small, more intimate concert (not a typical Carabao concert), in 2006. The live version of the song, with the patter introducing the song, is included on the Gold Edition of the album “ทุ่งฝันตะวันรอน (The Field Dreams of the Sunset. BUY IT HERE. If you want to see how Thailand’s first Wildlife Corridor turned out (presumably the same one called for in this song), watch THIS VIDEO. The current song is subtitled (or alternatively titled) “สืบทอดเจตนา 2” (“Carrying Out Suep’s Intentions 2”) because it recycles the tune of the first “Carrying Out Suep’s Intentions” (from 1990 on the album “No Problem”) and also, very neatly, actually carries out Suep’s intentions! Suep Nakhasathien was an inspirational forest conservator.

เขาใหญ่เป็นอุทยาน
Khao Yai is a national park
กับป่าทับลานตะวันออกเฉียงใต้
With the Thap Lan forest to the Southeast
สองป่ามีความยิ่งใหญ่
The two forests have importance
ช้างเสือกระทิงควายเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์
Elephants, tigers, bison, buffalo are animals near extinction

เราควรสงวนเอาไว้
We should preserve them
ให้ลูกหลานไทยได้ชื่นชมกัน
So that our Thai descendants can be proud
ว่าเมืองไทยคือแดนสวรรค์
that Thailand is a land of paradise
สรรพสิ่งพร้อมพรรณสิ่งสาลาสัตว์
A sanctuary for all kinds of animals

เขาใหญ่ในอนาคต
[What will] Khao Yai [be] in the future?
ทางการกำหนดพัฒนาเศรษฐกิจ
The government launched an economic development plan
สัตว์ป่าก็มีชีวิต
Wild animals also have life
และควรมีสิทธิ์ได้ไปมาหากัน
And should all have the right to come and go visiting

ตัดถนนแบ่งแยกผืนป่า
A road was constructed dividing the forest
ย่อมสร้างปัญหาการกระจายพันธุ์
Which of course creates problems for the reproduction of species
เพราะสัตว์ป่าที่เลือดชิดกัน
Because wild animals with very similar blood
ก่อกรรมพันธุ์เข้าขั้นอ่อนแอ
become genetically weak

มนุษย์ยังบินข้ามฟ้าได้
Humans can still fly across the sky
ฝรั่งมากมายมาแต่งสาวบ้านแต้
Many Farang [Westerners] come marry young women of Baan Tae [Thailand]*
ต่อเติมพันธุกรรมหลากหลาย
Adding variety to the genetic make-up
เพิ่มความยิ่งใหญ่ให้สายพันธุ์แท้
increasing the strength of the offspring**

คนเราเป็นผู้เจริญ
We are civilized people
ต้องกล้าเผชิญต้องกล้าเผื่อแผ่
Who must dare to confront [things], must dare to be generous
มรดกของชาติแต้ๆ
Our national heritage happily
แผ่บุญไพศาลมรดกโลก
extends, as a great merit, to be a world heritage

SOLO

คนเราเป็นผู้เจริญ
We are civilized people
ต้องกล้าเผชิญต้องกล้าเผื่อแผ่
Who must dare to confront [new things], must dare to be generous
มรดกของชาติแต้ๆ
Our national heritage happily
แผ่บุญไพศาลมรดกโลก
extends as a great merit, to be a world heritage

เขาใหญ่เป็นอุทยาน
Khao Yai is a national park
กับป่าทับลานตะวันออกเฉียงใต้
With the Thap Lan forest to the Southeast
ตัดถนนก็ไม่เป็นไร
It’s fine to construct a road
แต่ต้องจำไว้ต้องมีทางสัตว์ผ่าน
But remember, the animals need a way to get across

เพื่อสัตว์ไปมาหากิน
So that animals can come and go looking for food,
ไปมาหากันดำรงเผ่าพันธุ์
come and go to maintain the species
เมืองไทยจะเป็นสวรรค์
Thailand will be a paradise
เพียงเพิ่มงบประมาณสร้างทางสัตว์เดิน
Just increase the budget to create a path for the animals to walk

ขอคอริดอร์ให้สัตว์ได้เดิน
We ask for a corridor so the animals can travel
ขอคอริดอร์ให้สัตว์ได้เดิน
We ask for a corridor so the animals can travel
ขอคอริดอร์ช่องทางสัตว์เดิน
We ask for a corridor, a route for the animals to walk

* สาวบ้านแต้ or “Young Woman from Baan Tae” was a famous song in 1960s referring to a village in Isaan [northeastern Thailand] called ‘Baan Nong Tae.’
** “พันธุ์แท้” is actually means “true breed” or “pure breed” when talking about dogs. But no offense is intended. In fact, you can also use “พันธุ์แท้” to say you are a “true fan” of something. (I am a “แฟนพันธุ์แท้” (faen pan tae) or “pure breed fan” of Carabao.) Also, a fellow translator guesses that word Add really wants to use is พันธุ์ดี (good/strong offspring), but in order to rhyme he substitutes “พันธุ์แท้.”