บางระจันวันเพ็ญ Bangrajan Wan Pen (Bangrajan, Day of the Full Moon)

By คาราบาว Carabao
From the movie บางระจัน Bangrajan (2000)

Note: Carabao wrote the music for the movie บางระจัน Bangrajan, which was released in 2000. The movie was a hit in Thailand and, in 2004, the movie even had a limited release in the United States. It won some prizes internationally.

The legend of Bangrajan from English Wikipedia (8/22/15): “According to Thai tradition, the Burmese northern invasion army led by Gen. Ne Myo Thihapate was held up for five months at Bang Rachan, a small village northwest of Ayutthaya by a group of simple villagers. The village is remembered in Thai history for its alleged resistance against the Burmese invaders in Burmese–Siamese War (1765–1767) that ended the Ayutthaya Kingdom.. . . . One of the more iconic images is that of Nai Thong Men, who becomes drunk and furiously rides a gigantic water buffalo into battle against the Burmese. The legacy of the battle has been likened to the legacy of the Battle of the Alamo in the Republic of Texas and, by extension, the place of the Alamo in the military history of the United States: a symbol of determination and heroism against overwhelming odds.” The details mentioned in the song match the story I find in Thai and English Wikipedia, including that they began the fight without guns, and had alot of trouble getting guns. Significantly, the capital, Ayutthaya didn’t supply them with guns, but instead told them how to make guns, which didn’t work out as you hear in the song.

คืนพระจันทร์งามเด่น ฝนพร่างพรำฉ่ำเย็น
keun prá jan ngaam dàyn fŏn prâang pram chàm yen
The moon rises beautiful and prominent. The sparking rain drizzles wet and cold
เยี่ยมยุทธภูมิสงคราม
yîam yút-tá-poom sŏng-kraam
Visit the battlefield of war
มีนายจันหนวดเขี้ยวระบือนาม ชวนพวกขึ้นทวงถาม
mee naai jan nùat kîeow rá-beu naam chuan pûak kêun tuang tăam
There is Nai Jan Nuat Keow [Nai Jan Bristling Mustache], a name known widely. Persuades the group to rise up and press the claim
หาความเป็นไท
hăa kwaam bpen tai
Looking for liberation*
นิมนต์พระอาจารย์ธรรมโชติ สละละทิ้งโบสถ์
ní-mon prá aa-jaan tam choh dtì sà-là lá tíng bòht
Invite the monk Teacher Tommachot**
เป็นมิ่งขวัญกำลังใจ
bpen mîng kwăn gam-lang jai
[To] be an icon of moral support
หวังต่อกรทัพพม่าทั้งน้อยใหญ่ ที่ข่มเหงน้ำใจ
wăng dtòr gon táp pá-mâa táng nói yài têe kòm-hăyng nám jai
Hope to put up a fight against the Burmese troops both large and small that bully and persecute the spirit
ปล้นฆ่าเด็กผู้หญิง
bplôn kâa dèk pôo yĭng
Plunder and kill girls

บางระจันเขารวมกันเป็นหนึ่ง มีตนเป็นที่พึ่ง
baang rá jan kăo ruam gan bpen nèung mee dton bpen têe pêung
Bangrajan, they unite to be one. Have to rely on oneself.
ยอดนักสู้เมืองสิงห์
yôt nák sôo meuang-sĭng
Top fighters of Muang Sing
ทั้งเจ็ดครั้งรบพม่าจนล้มกลิ้ง บางระจันเก่งจริง
táng jèt kráng róp pá-mâa jon lóm glîng baang-rá-jan gèng jing
Altogether seven times [they] fight Burma until [the Burmese] fall and roll. Bangrajan is truly skilled.
จึงต้องยิงด้วยปืน
jeung dtông ying dûay bpeun
Therefore they must shoot with guns
เอาปืนใหญ่ยิงใส่กันตูมตาม ปืนไทยแตกเหลือแต่ด้าม
ao bpeun yài ying sài gan dtoom dtaam bpeun tai dtàek lĕua dtàe dâam
Load the cannon together. BOOM! BOOM! The Thai guns crack leaving only the handle
เพราะเพิ่งหล่อเมื่อวานซืน
prór pêung lòr mêua waan-seun
Because [they] were cast only the day before yesterday
ก็กรุงศรีมิให้เขาหยิบยืมปืน จึงมิอาจหยัดยืน
gôr grung sĕe mí hâi kăo yìp yeum bpeun jeung mí àat yàt yeun
The glorious capital does not allow them to borrow guns, consequently maybe [they] can’t fight to the end
รักษาค่ายบางระจัน
rák-săa kâai-baang-rá-jan
to protect the Banrajan camp

บางระจัน บางระจัน บางระจัน
baang-rá-jan baang-rá-jan baang-rá-jan
Bangrajan, Bangrajan, Bangrajan
มิอาจยืนอยู่ถึงวันเพ็ญเดือนสิบสอง
mí àat yeun yòo tĕung wan pen deuan sìp sŏng
Maybe not be able to stand until the Full Moon Day of the 12th month
บางระจัน บางระจัน บางระจัน
baang-rá-jan baang-rá-jan baang-rá-jan
Bangrajan, Bangrajan, Bangrajan
มิอาจยืนอยู่ถึงวันเพ็ญเดือนสิบสอง
mí àat yeun yòo tĕung wan pen deuan sìp sŏng
Might not be able to stand until the day of the Full Moon Day of the 12th month

(บางระจัน บางระจัน บางระจัน มิอาจยืน อยู่ถึงวัน เพ็ญเดือน สิบสอง)
(baang-rá-jan baang-rá-jan baang-rá-jan mí àat yeun yòo tĕung wan pen deuan sìp sŏng)
Bangrajan, Bangrajan, Bangrajan. Might not be able to stand until the Full Moon Day of the 12th month
(บางระจัน บางระจัน บางระจัน มิอาจยืน อยู่ถึงวัน เพ็ญเดือน สิบสอง)
(baang-rá-jan baang-rá-jan baang-rá-jan mí àat yeun yòo tĕung wan pen deuan sìp sŏng)
Bangrajan, Bangrajan, Bangrajan. Might not be able to stand until the Full Moon Day of the 12th month.

[SPOKEN:]
เพื่อผองเพื่อนกูจะสู้หลังชนฝา
pêua pŏng pêuan goo jà sôo lăng chon făa
For all my friends, I will fight after [I] hit the wall
เพื่อลูกเมียกูจะสู้สุดใจกล้า
pêua lôok mia goo jà sôo sùt jai glâa
For my children and wife, I will fight with all my daring
เพื่อพี่น้องกูจะสู้สุดแรงล้า
pêua pêe nóng goo jà sôo sùt raeng láa
For my brothers and sisters, I will fight till my strength is exhausted
เพื่อบ้านเมืองกูจะสู้จนสิ้นเลือดหยดสุดท้าย
pêua bâan meuang goo jà sôo jon sîn lêuat yòt sùt táai
For my country, I will fight til my last drop of blood.
ฮ่า ฮ่า ฮ่า ฮ่า
hâa hâa hâa hâa
Ha ha ha ha

เป็นปีจอคืนเดือนเจ็ดเผด็จศึกในหัวใจส่วนลึก
It’s the Year of the Dog, seven months, [when I] finish the fight deep in [my] heart
ถึงต้องตายไม่เสียใจ
tĕung dtông dtaai mâi sĭa jai
Even if I must die, I don’t regret it
เกิดมาสู้สมศักดิ์ศรีลูกผู้ชายแม้รักษาไว้ไม่ได้
gèrt maa sôo sŏm sàk sĕe lôok pôo chaai máe rák-săa wái mâi dâai
I was born to fight to be worthy of the honor of a real man, even if I can’t save
แผ่นดินไทยหนนี้
pàen din tai hŏn née
the land of Thais on this occasion
อีกแปดเดือนต่อมายิ่งน่าเศร้าพอหมดสิ้นลมหนาว
èek bpàet deuan dtòr maa yîng nâa sâo por mòt sîn lom năao
Eight months on, [things are] even more sad as soon as the cold wind stops [blowing]
ไทยต้องเสียกรุงศรี
tai dtông sĭa grung sĕe
Thais must lose the glory/honor of the capital
อยุธยาอันเป็นราชธานีในการศึกครั้งนี้
a-yút-tá-yaa an bpen râat-chá-taa-nee nai gaan sèuk kráng née
Ayutthaya, is a causualty of war this time
มีอุทาหรณ์สอนใจ
mee u-taa-hŏn sŏn jai
We have an object lesson***

*This word “liberation” sounds the same as the word “Thainess.”
** Recruited for his knowledge and magic, according to Thai Wikipedia.
*** In historical memory, the Bangrajan resistance was “the only notable act of successful opposition by a Siamese force in a war characterized by the failure of Ayutthuya, its professional armies and its Generals” (English Wikipedia entry on “Bang Rachan” the Thai village).

Carabao in English

บางระจันวันเพ็ญ Bangrajan Wan Pen (Bangrajan, Day of the Full Moon)

Lyrics Translations for the Band