By ยืนยง โอภากุล Yuenyong Opakul, aka แอ๊ด คาราบาว Add Carabao
Album: ทำมือ Tam Meu (1989)
This album is HIGHLY Recommended and is available at eThaiCD, where you can shop in English.
Note: For the very complicated background, see the Wikipedia articles on the Shan State and the Shan people. Shan State is in Burma (Myanmar) bordering Thailand (to the upper left “at 10 o’clock” relative to Thailand) and many of the ethnic groups who live there want independence from the Burmese. Thailand had for decades been supporting the noncommunist rebels within Burma, but in more recent years the policy changed to cooperate with the Myanmar government to pressure these small groups to give up fighting against Myanmar and stop producing heroin which has long been their main income. At the time this song came out, the Burmese military government was signing ceasefire agreements with all the rebel groups in Shan State, leading to “an uneasy truce.” The Tai-Shan ethnic group migrated to their present locations from Southwestern China (during the Mongol campaigns in the 13th century, if I understand correctly). The Shan or Tai Yai (meaning “Big Tai”) descend from an older branch of the Tai-Shan and live in present day Shan State. The Tai-Shan who migrated into modern-day Laos and Thailand are the Tai Noi (meaning “Small Tai”). Another detail is that the word ไท้ means both “Tai” (the ethnic group) and “free” and is pronounced the same as “Thai.” However, Add is mostly using the spelling “ไทย” (“Thai”) even when talking about the Tai Yai.
The video is from the Carabao 35th Anniversary concert in Thailand and features Sek Loso. Notice Sek Loso mostly pronounces “Shan State” according to English pronunciation (showing off that he speaks perfect English).
ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น ตะวันยังเศร้ายังโศกศัลย์
To the left, 10 o’clock, the sun is still sad and distressed
เหตุการณ์ผ่านเลย นับแสนวัน
The event happened already many days ago
ถอยมาด้วยกันทั้งฉานไต
Everyone has retreated back together, both Shan and Dtai [the Shan-Tai]*
เมื่อเจงกีสถ่าน กรีฑาทัพ
When Genghis Khan** moved his troops
รุกตี เข้ามาถึงจีนใต้
invading southern China
เขาถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยใหญ่
They withdrew to arrive [where they are]. They are Thai, but Thai Yai (Big Thai)
เราถอยร่นมา เป็นไทยแต่ไทยน้อย
We withdrew to arrive [where we are]. We are Thai, but Thai Noi (Small Thai)
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free
ดินแดนที่ปกคลุม ด้วยเทือกเขา
A territory covered with mountain ranges
มีดอกไม้ขาว พิษยางร้าย
There are white poppies and opium latex
วันนี้อบอวล ด้วยควันไฟ
Today it smells of smoke
ที่เผาล้างมลทิน คอยนินทา
from burning to wash away the blemish that [the world] condemned
เพื่อลบคำ ตราหน้าว่าค้าฝิ่น
To evade the stigmatizing words “opium trade”
เพื่อกอบกู้แผ่นดิน อย่างทำมา
In order to save their territory as always****
และวันนี้ไทยน้อย จงเปิด ตา ซ้าย 10 นาฬิกา มีชนชาติไทย
And today the Thai Noi (Small Thai) must open their eyes. To the left, 10 o’clock, is a Thai nationality
มี ภาษา เป็นของตัวเอง
Have [one’] own language
มี หนังสือ เป็นของตัวเอง
Have [one’s] own books
มี แผ่นดิน เป็นของตัวเอง
Have [one’s] own territory
มี ลูกหลาน ดูแลตัวเอง
With [the] decedents taking care of their own selves
มีประชาชน ชาวไทยเจ้าฟ้า โปโมเฮง ขุนศึกขุนส่า
There are people, Thai people, “Prince” [General] Bomoheng, Khun Sa the warlord***
ลุกขึ้นสู้ กองทัพ พม่า
[who] stood up and fought against Burma [this is perhaps in the 1960s?]
เพื่อแผ่นดิน บิดรมารดา
For their motherland
เพื่ออนาคตไทยใหญ่ ไท้
For the future of the Thai Yai. Tai/free
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free
ข้างซ้าย 10 นาฬิกานั้น คือรัฐฉานบ้านช่องของไทยใหญ่
To the left, 10 o’clock is Shan State of the Thai Yai
เขาต่อสู้เพราะเขา คือคนไทย ไม่ใช่หม่อง โซ่ ที่โกงเมือง
They fight because they are Thai. Unlike Maung So [I don’t know how that is] who cheated the country.
ถ้าเห็นเป็นเรื่องของชาวบ้าน ตามตำนาน คือพี่น้อง คือผองเพื่อน
If you’re wondering how this is any of our business, according to legend, we are relatives, we are all friends
อย่าเห็นเป็นกันชนกันคนเถื่อน ที่ลบเลือนประวัติศาสตร์ ของชนชาติไทย
Don’t view them as a buffer [against] the savages [who tried to] erase the history of the Thai people
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ฉาน สเตท ฉาน สเตท
Shan State, Shan State
ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไทย ใหญ่ ไท้
Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Thai Yai, Tai/free
* The evolution of the word “Thai” is ไต => ไท => ไทย. Thus ฉานไต would be Shan-Tai.
**The official words say “Ghengis Taan” but I am hearing something like “Ghengis Khan”
*** ขุนส่า Khun Sa was a drug lord, the most wanted by the US many years ago. Add is praising him for being a state hero. Read the story of Khun Sa at Wikipedia.
*** Another translator tells me, in this section, Add sympathizes with Thai Yai (Shan) who are accused of being the main heroin producer in the area. He cites the need for money to fight Myanmar as a reason for heroin exportation and claims they gradually reduce the plantation areas by burning them.