แม่ของร้องไห้ Mae Kong Rong Hai (The Mekong Cries)

by คาราบาว Carabao
Album: ลูกลุงขี้เมา Luuk Lung Kee Mow (The band’s 25th Anniversary Album, 2007)
This album is AMAZING. BUY IT HERE from eThaiCD, where you can shop in English.
English translation of lyrics (เนื้อเพลงแปลเป็นภาษาอังกฤษ):

Note: There is some wordplay here and I can’t figure it out . . . Sorry! Using words that sound alot like “Mekong,” it seems he is turning “The Mekong cries” into “The River may cry,” “Mother may cry,” or even “Our Mother cries.” A fellow translator suggests that instead he may using two different pronunciations of “Mekong” side-by-side: The Thai and the Lao, which would be appropriate since he is talking about the two sides of the river, Thai and Lao. With Loy Kratong already HERE, I gave up. The translation below is at least plausible.  ขออภัยค่ะ Write me at [email protected] to suggest improvements. Meanwhile, ENJOY this song about the beautiful Mekong River.

ต้นไม้ขยายร่มเงา นกกาเฝ้าเข้าอยู่อาศัย
dtôn máai kà-yăai rôm ngao nók gaa fâo kâo yòo aa-săi
Trees extend their shade. Crows watch over, come and live there.
ต้นน้ำที่รินไหล บรรจบเป็นสายขยายความชุ่มฉ่ำ
dtôn náam têe rin lăi ban-jòp bpen săai kà-yăai kwaam chûm chàm
The water source that flows down comes together to be a stream extending moistness
ต้นรักถักทอสายใย สองฝั่งลาวไทยหัวใจดื่มด่ำ
dtôn rák tàk tor săai yai sŏng fàng laao tai hŭa jai dèum-dàm
The origin of love weaving a bond [between] the two coasts, Thai and Lao, making an impression on the hearts
ต้นน้ำสร้างเขื่อนกั้นน้ำ แม่ของชอกช้ำ ลำน้ำเปลี่ยนไป
dtôn nám sâang kèuan gân náam mâe kŏng chôk-chám lam náam bplìan bpai
[At] the water source, [they] build a dam, the mother of hurt, [it] transforms the watercourse

ตำนานแห่งสองฝั่งโขง เชื่อมโยงผูกพันสายใย
dtam naan hàeng sŏng fàng kŏhng chêuam yohng pòok pan săai yai
The history of two banks of the Mekong links and bonds them.
ตำนานแห่งความเป็นไทย กับอ้ายน้องลาวสัมพันธ์
dtam naan hàeng kwaam bpen tai gàp âai nóng laao yeun yaao săm-pan
The legend of Thai-being together with our younger sibling Laos, a long-lived relationship.
ตำนานฝูงปลาน้อยใหญ่ ค่อยหมดสิ้นไปไม่ถึงลูกหลาน
dtam naan fŏong bplaa nói yài kôi mòt sîn bpai mâi tĕung lôok lăan
The history of a group of fish, large and small, who gradually die out, without leaving descendants
ตำนานเหลือเพียงตำนาน ตอนอวสานคือความแห้งแล้ง
dtam naan lĕua piang dtam naan dtor-nor-wá-săan keu kwaam hâeng láeng
The remaining legend, only a legend [whose] end is dryness.

แม่โขงไหลลงไหลรี่ หล่อเลี้ยงชีวีสองฝั่งวารีเกาะแก่ง
mâe kŏhng lăi long lăi rêe lòr líang chee-wee sŏng fàng waa-ree gòr gàeng
The Mekong flows straight away on down, nourishing life on the two banks. The water builds up into rapids.
แม่โขงแม้ยามหน้าแล้ง บ่เคยเหือดแห้งเหมือนคนแล้งน้ำใจ
mâe kŏhng máe yaam nâa láeng bòr koie hèuat hâeng mĕuan kon láeng nám jai
Mekong, even during the dry season, [you] never dry up like a person dry of generosity
แม่โขงแม่คงโศกเศร้า คนเอยไยเล่าเฝ้าจ้องทำร้าย
mâe kŏhng mâe kong sòhk sâo kon oie yai lâo fâo jông tam ráai
The Mekong probably grieves. People, oh, tell [me] why you watch this harm 
แม่โขงแม่คงร้องไห้ สองฝั่งลาวไทยหัวใจแหลกราญ
mâe kŏhng mâe kong róng hâi sŏng fàng laao tai hŭa jai làek raan
The Mekong probably cries. The hearts of two banks, Thai and Lao, are crushed
[2x]

เหมือนรักที่ถูกกักเก็บ คงทั้งเจ็บทั้งทรมาน
mĕuan rák têe tòok gàk gèp  kong táng jèp táng tor-rá-maan
Like the love that has been stored seems to have been abused
เหมือนโลกสิ้นความสงสาร เพราะคนใจพาลคนเห็นแก่ตัว
mĕuan lôhk sîn kwaam sŏng-săan prór kon jai paan kon hĕn gàe dtua
Like the world is without pity because of belligerent people, selfish people
เหมือนธรรมชาติโดนกลั่นแกล้ง โลกร้อนแล้งโถช่างน่ากลัว
mĕuan tam-má-châat dohn glàn glâeng lôhk rón láeng tŏh châang nâa glua
Like nature has been mistreated; the world so terribly hot and dry, it’s scary.
เหมือนเขื่อนที่เกลื่อนกลาดไปทั่ว จะดีจะชั่วอายน้อง แม่ของร้องไห้……
mĕuan kèuan têe glèuan-glàat bpai tûa jà dee jà chûa aai nóng  mâe kŏng róng hâi ……
As if the dams are all over the place for better or worse, Younger Sibling. The Mekong cries . . .